Περί Βαπτίσματος

 

 Κατήχησις Μέρος 5ο 

 

§. 1. Περί Βαπτίσματος τοῦ πρώτου Μυστηρίου.

 Το Βάπτισμα ἔχει τὴν πρώτην τάξιν εἰς τὰ Μυστήρια, έπειδὴ εἶναι ἀρχὴ ὄχι μόνον τῶν λοιπῶν μυστηρίων, ἀλλὰ καὶ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς· καθότι ἀνάγκη νὰ βαπτισθῇ πρῶτον ὁ ἄνθρωπος, καὶ ἔπειτα νὰ δεχθῇ, ἢ νὰ ἐνεργήσῃ τὰ λοιπὰ μυστήρια, καὶ νὰ βάλῃ ἀρχὴν εἰς τὸ νὰ ἐργάζεται τὰς θείας ἐντολάς· καθότι ἐπειδὴ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ προπάτορος Ἀδὰμ, ἐξεπέσαμεν ἀπὸ τὸν παράδεισον, καὶ ἀπεξενώθημεν ἀπὸ τὸν Θεὸν, γεννώμενοι μὲ τὴν προπατορικὴν ἁμαρτίαν, καὶ ἀκολούθως ὄντες ὑπεύθυνοι εἰς τὸν θάνατον, διὰ τοῦτο ὁ διὰ τὴν σωτηρίαν ἡμῶν ἐνανθρωπήσας Θεὸς λόγος, τοὺς μὲν πρότερον ἀπ' αἰῶνος ἀποθανόντας, ἔσωσε καταβὰς εἰς τὸν ᾅδην· διὰ δὲ τοὺς ζῶντας, καὶ δὲ ὅσους, ἔμελλον νὰ γεννηθούν μέχρι συντελείας, ἐδιώρισε δευτέραν γέννησιν τὴν τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος· δια μέσου τῆς ὁποίας, ἐλευθερούμεθα ἀπὸ τὴν προπατορικὴν ἁμαρτίαν, και ἀπὸ τὸν αἰώνιον θάνατον· γινόμεθα ὑοὶ Θεοῦ, καὶ κληρονόμοι τῆς ζωῆς καὶ Βασιλείας. Είναι λοιπὸν τὸ ἅγιον Βάπτισμα, αρχὴ καὶ ὁδοποίησις τῆς πρὸς Θεὸν οἰκειώσεως, καὶ τῆς ἐπουρανίου κληρονομίας πρόξενον, ἐν ὕδατι καθαῖρον πᾶσαν ἁμαρτίαν, διὰ τῆς ἐπικλήσεως τῆς ἁγίας Τριάδος· ἤτοι πλυτήριον τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας εἰς τὰ βρέφη, εἰς δὲ τοὺς ἐν ἡλικίᾳ, καὶ τῆς προαιρετικῆς ἁμαρτίας· ἀπαλλαγὴ τοῦ αἰωνίου θανάτου· ἀρχὴ τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, καὶ ἑνώσεως μὲ τὸν Θεὸν · καὶ τῆς αἰωνίου ζωῆς, καὶ τῆς Οὐρανίου κληρονομίας πρόξενον. Ονομάζεται ακόμι τὸ ἅγιον Βάπτισμα καὶ μὲ ἄλλα ὀνόματα ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρας δηλαδή δῶρον, καὶ χάρισμα, ἐπειδὴ μᾶς δίδεται δωρεάν. Ονομάζεται φώτισμα, ἐπειδὴ φωτίζει καὶ λαμπρύνει τὸν βαπτιζόμενον. Ονομάζεται Λουτρόν, διότι πλύνει τοὺς ρύπους τῆς ψυχῆς. Ὀνομάζεται καὶ Θεία παλιγγενεσία, ἐπειδὴ γινόμεθα δι αυτοῦ ὑιοὶ θετοί  Θεοῦ, ἀδελφοὶ τοῦ Χριστοῦ, καὶ συγκληρονόμοι τῆς Οὐρανίου αυτοῦ Βασιλείας.

§. 2. Ὕλη τοῦ Βαπτίσματος.

Η ὕλη του Βαπτίσματος εἶναι κυρίως τὸ ὕδωρ καθότι ἐπειδὴ καὶ μὲ τὸ ὕδωρ νιπτόμενοι, καὶ λουόμενοι, καθαριζόμεθα ἀπὸ τοὺς σωματικούς ρύπους· κατὰ ἀναλογίαν τούτου, εὐδόκησεν ὁ Σωτὴρ ἡμῶν καὶ πάνσοφος Κύριος, νὰ γίνεται μὲ τὸ αυτὸ ὕδωρ, καὶ τῶν ψυχικῶν ρύπων, ἤτοι τῶν ἁμαρτημάτων ἡ κάθαρσις· πλὴν ὄχι ἁπλοῦν καθὼς εἶναι ἐκ φύσεως, ἀλλ ̓ ἀφοῦ ἁγιασθῇ μὲ χάριν καὶ δύναμιν Θείαν, διὰ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ ̔Αγίου Πνεύματος. Εἶναι λοιπὸν ἡ ὕλη τοῦ Βαπτίσματος, ὕδωρ ἡγιασμένον· ἐπιχέεται ὅμως εἰς ἀυτὸ καὶ ἔλαιον σταυροειδῶς, τὸ ὁποῖον σημαίνει τὸ Θεῖον ἔλεος, τὸ ὁποῖον δίδεται εἰς τὸν Βαπτιζόμενον .
§. 3. Σκεύος.
Αγγεῖον ἀναγκαῖον διὰ τὸ Βάπτισμα εἶναι ἡ Κολυμβήθρα, ἡ ὁποία πρέπει νὰ εἶναι ἀρκετῶς μεγάλη, διὰ νὰ χωρῇ πολὺ νερόν, ὥστε νὰ σκεπάζεται εὔκολα ὁ μέλλων Βαπτισθῆναι.
§. 4. Τόπος ἐν ᾧ τελεῖται.
Τόπος εἰς τὸν ὁποῖον τελεῖται τὸ Βάπτισμα καθὼς καὶ πάντα τὰ μυστήρια, εἶναι ἡ ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία· ἐξ ἀνάγκης ὅμως γίνεται καὶ εἰς ἄλλο μέρος, εἰς τόπον ὅμως καθαρώτερον, ὅσον τὸ δυνατόν.
§.  5. Υπουργοί τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος.
Τὸ Βάπτισμα τελεῖται ἀπὸ Ἱερέα ὀρθόδοξον (1), ὄχι ἀπὸ Μοναναχὸν, ἢ Διάκονον, ἢ Λαϊκὸν· ἐπειδὴ μόνος ὁ Ἱερεὺς εἶναι τελεστικὸς τῶν Μυστηρίων· πρὸς τούτοις ζητεῖται συνυπουργὸς ἐξ ἀνάγκης, καὶ ἕνας ἀνάδοχος χριστιανὸς ὀρθόδοξος, ὁ ὁποῖος ὑπόσχεται, ὅτι αυτὸς,  ἀφοῦ ἡλικιωθῇ τὸ παιδίον, θέλει τὸ διδάξει τὰ τῆς πίστεως, καὶ αυτὸς θέλει φροντίσει διὰ τὴν σωτηρίαν του· ἔργον κατὰ ἀλήθειαν φρικτὸν, κατὰ τὸν Μέγαν Διονύσιον. (Εκκλησιαστικῆς Ἱεραρχίας. Κεφ. β'.)

(1) συνεννοεῖται καὶ ὁ ̓Αρχιερεύς.

§. 6. Τελετή τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος.

ΠΡΑΞΕΙΣ.

Προσέρχεται λοιπὸν εἰς τὸν Νάρθηκα τῆς Ἐκκλησίας ὁ Ανάδοχος, καὶ ὁ μέλλων Βαπτισθῆναι· ὁ ὁποῖος στέκει γυμνός, ἢ μονοχίτων, λυσόζωνος, ἀσκεπὴς, καὶ ἀνυπόδυτος, βλέπων πρὸς ̓Ανατολάς,
κάτω τὰς χεῖρας ἔχων.
Ο δὲ Ἱερεὺς ἐμφυσήσας εἰς τὸ πρόσωπον αυτοῦ τρίς, καὶ τρὶς εὐλογήσας αὐτὸν σταυροειδώς.
Εἶτα βαλὼν τὴν χεῖρα εἰς τὴν κεφαλὴν αυτοῦ λέγει τὰς ευχάς.
Μετὰ δὲ ταῦτα στρέφεται ὁ Βαπτισθησόμενος πρὸς δυσμάς, καὶ ἀρνεῖται τὸν Σατανᾶν τρὶς, καὶ πᾶσαν τὴν λατρείαν αυτοῦ, ἄνω τὰς χεῖρας ἔχων.
Και εμφυσα και εμπτυει εις τον Σαταναν.
Έπειτα στρέφεται προς Ανατολάς , και συντάσσεται τω Χριστώ τρις , και τρις ομολογεί το σύμβολον  της Πίστεως , κάτω τας χείρας έχων , και προσκυνει Χριστόν.
Εἰ δὲ καὶ εἶναι νήπιον, ταῦτα πάντα ποιεῖ καὶ λέγει ὁ ̓Ανάδοχος γίνονται δὲ ταῦτα ἐν τῷ Νάρθηκε· εἶ τα τῆς ἀκολουθίας τῶν κατηχουμένων τελειωθείσης, ἐμβαίνει εἰς τὸν Ναὸν ὁ Ιερεύς. Ὁ δὲ Ανάδοχος λαμβάνει τὸν μέλλοντα βαπτισθῆναι, καὶ φέρει ἀυτὸν ἕως εἰς τὸ μέσον τοῦ ναοῦ, κακεῖ εἶναι ἡτοιμασμένη ή Κολυμβήθρα, καὶ βάλλεται εἰς αυτὴν τὸ ἀρκετὸν ὕδωρ.
Εἶτα ανάπτονται κηρία.

Ὁ δὲ Ἱερεὺς θυμιάσας γύροθεν τῆς Κολυμβήθρας,

Εὐλογεῖ τὰ τρία πρόσω πα τῆς ἁγίας Τριάδος, καὶ λεγομένων τῶν εἰρηνικῶν παρὰ τοῦ Διακόνου, ἂν τύχῃ, ὁ Ἱερεὺς εὔχεται μυστικῶς, λέγων τὴν ὑπὲρ ἑαυτοῦ ἐυχήν, ἵνα καταξιωθῇ νὰ ὑπηρετήσῃ τὸ μυστήριον, καὶ τῶν εἰρηνικῶν τελειωθέντων, ἐκφωνεῖ τὴν ἀτελεστικὴν εὐχήν, τὸ  » Μέγας εἶ Κύριε
 κ. τ. λ. καὶ λεγομένου • σε Αυτὸς καὶ νῦν Δέσποτα, ἐκ τρίτου, σφραγίζει τρὶς τὸ ὕδωρ μὲ τὴν χεῖρά του σταυροειδώς .

Καὶ τῆς εὐχῆς τελειωθείσης ἐμφυσᾷ εἰς τὸ ὕδωρ τρὶς, καὶ πάλιν σφραγίζει τρὶς αυτὸ μὲ τὴν χεῖρά του σταυροειδῶς, λέγων τὴν β'. τελος στικὴν εὐχὴν, ἧς ἡ ἀρχή, Συντριβήτωσαν κ. τ.λ. (1)

Μετὰ δὲ ταῦτα ἐμφυσᾷ τρὶς καὶ τὸ ἔλαιον, καὶ εὐλογεῖ αὐτὸ σταυροειδῶς· μετὰ δὲ τὴν εὐχήν, ποιεῖ σταυροὺς τρεῖς μὲ τὸ ἔλαιον εἰς τὸ ὕδωρ, ψάλλων τό, Αλληλούϊα.
#
Τὰ σημαινόμενα, ὡς ἀνωτέρω.
#Καὶ λαβὼν ἐκ τοῦ ἐλαίου χρίει σταυροειδώς τὸν Βαπτιζόμενον εἰς τὸ μέτωπον. πρὸς ἁγιασμὸν τοῦ νοός του (2). Εἰς τὸ στῆθος καὶ
Εἰς τὰ μετάφρενα (1)
Εἰς τὰς ἀκοὰς,
Εἰς τὸ στόμα,
Εἰς τὰς χεῖρας, καὶ
Εἰς τοὺς πόδας.
Ἔπειτα ἀλείφεται ὑπὸ τοῦ  Αναδόχου καθ' ὅλον τὸ σῶμα μὲ τὸ εὐλογηθὲν ἔλαιον, Καὶ ἀφοῦ ἀλειφθῇ, λαμβάνει αυτὸν ὁ Ἱερεὺς ἀπὸ τὴν κεφαλὴν ὄρθιον, ἢ ἀπὸ τὰς μασχάλας, ἂν εἶναι νήπιον, βλέποντα πρὸς  ̓Ανατολάς, καὶ βαπτίζει αυτόν, λέγων, εἰς μὲν τὴν πρώτην κατάδυσιν, Βαπτίζεται ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ δεῖνα, εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρός• Αμήν. Εἰς δὲ τὴν δευτέραν καὶ τοῦ Υἱοῦ• Αμήν.  
Εἰς δὲ τὴν τρίτην, καὶ τοῦ Αγίου Πνεύματος• Ἀμήν. Μετὰ δὲ τὴν Βάπτισιν ἐνδύεται ὁ Βαπτισθεὶς ὑποκάμισον καινὸν καὶ καθαρόν.
Καὶ εὐθὺς χρίεται ὑπὸ τοῦ Ἱερέως μὲ τὸ ἅγιον Μυρον ἐπιλέγοντος, Σφραγίς δωρεᾶς Πνεύματος ἁγίου.Αμὴν· καὶ δίδει εἰς αὐτὸν ὁ Ιερεὺς κηρίον ἀναμμένον· εἰ δὲ καὶ εἶναι νήπιον, βαστάζει αυτὸ ὁ ̓Ανάδοχος.
Μετὰ δὲ τὴν χρίσιν κουρεύει αυτὸν εἰς τὴν κεφαλὴν σταυροειδῶς.
Τὰς δὲ τρίχας. βάλλει ἢ εἰς τὸ ὕδωρ τῆς Κολυμβήθρας ἢ εἰς ἄλλον ἱερὸν τόπον Έπειτα φορεί εἰς τὴν κεφαλήν του τὸ κουκούλιον. Μετὰ δὲ ταῦτα ὁ Ἱερεύς, ὁ Βαπτισθείς, καὶ ὁ ̓Ανάδοχος, ποιοῦσι χορὸν τρὶς γύροθεν τῆς ̔Αγίας Κολυμβήθρας ψάλλοντες τὸν Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε καὶ λεγομένου τοῦ, Μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι, μεταλαμβάνει αυτὸν ὁ Ἱερεὺς τὰ ἄχραντα μυστήρια καὶ ἀφοῦ εἰπῇ τὰς εὐχαριστηρίους, καὶ ἱκετηρίους πρὸς τὸν Θεὸν εὐχὰς διὰ νὰ φυλάξῃ ὁ Βαπτισθεὶς τὸ Βάπτισμα ἀμόλυντον, ποιεῖ · ἀπόλυσιν· καὶ εὐλογήσας τὸν Βαπτισθέντα καὶ τὸν ̓Ανάδοχον, άπολύει αυτούς· ἀπέρχεται δὲ ὁ Βαπτισθεὶς εἰς τὸν οἶκόν του, βαστάζων ἀναμμένον τὸ κηρίον εἰς ἔνδειξιν τοῦ θείου φωτισμοῦ. Ὁ δὲ Ἱερεὺς περιμαζώνει ἀσφαλῶς τὸ ὕδωρ τοῦ Βαπτίσματος, καὶ τὸ ἐναπολειφθὲν ἔλαιον, καὶ τοῦτο μὲν ἐξοδέυει εἰς τὰς κανδήλας τοῦ ναοῦ· τὸ δὲ ὕδωρ, ὡς ἔχον τὸν ἴσον ἁγιασμὸν, μὲ τὸ ἁγιασθὲν ὅδωρ τῶν Θεοφανείων, χύνει εἰς τὸν διωρισμένον του τόπον καὶ ἀναχωρεῖ· ὁμοίως καὶ τὰ ἱμάτια τοῦ Βαπτισθέντος καὶ τὰ σπάργανα, πλύνονται μετὰ ὀκτὼ ἡμέρας εἰς ποταμόν· καὶ ταῦτα περὶ τῆς τελετῆς.
-------------------------------------------------------------------------------------------


(1) Ὅτι δέ δὶς μόνον γίνεται ἡ σταυροειδής τριττή ευλογία, καὶ ὅτι ἄτοπον νὰ σφραγίζη τὸ ὕδωρ ὁ Ἱερεὺς λεγομένων τῶν εἰρηνικῶν, ὅρα ἔμπροσθεν ἐν τῷ Μυστηρίῳ τοῦ Εὐχελαίου·

(2) Διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν, ἐμφυσᾷ καὶ σφραγίζει αυτὸν ὁ ἱερεὺς καὶ ἐν τῇ ἀρχῇ τῆς ακολουθίας.

(1) Σημείωσαι ότι μετάφρενον λέγεται τὸ ὄπισθεν μέρος τοῦ σώματος ἄντικρυς τοῦ στήθους.


5. το Σημαινόμενα τῆς ἁγιας Κολυμβήθρας.
Τρία τὰ σημαινόμενα τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος, Αναγέννησις, Κά θαρσις καὶ Ταφή· λοιπὸν καὶ ἡ ἁγία Κολυμβήθρα, ὡς πρὸς τὴν ἀναγέννησιν, φέρει τύπον Μήτρας· ὡς δὲ πρὸς τὴν κάθαρσιν, Λουτροῦ· καὶ ὡς πρὸς τὴν ταφὴν τάφου· καὶ ὅτι μὲν σημαίνει κάθαρσιν καὶ ἀναγέννησιν τὸ ἅγιον Βάπτισμα, ἱκανῶς προεσημειώθη· ὅτι δὲ στο μαίνει καὶ Ταφήν, διδάσκει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, λέγων » Όσοι εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν ἐβαπτίσθημεν, εἰς τὸν θάνατον αυτοῦ ἐβαπτίσθημεν συνετάφημεν οὖν αυτῷ διὰ τοῦ Βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατὸν καὶ Ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς τρεῖς ἡμέρας ἔμεινεν εἰς τὸν τάφον, δια τοῦτο μὲ τρεῖς καταδύσεις καὶ ἀναδύσεις τελειοῦται τὸ Βάπτισμα.

Η  Κολυμβήθρα σημαίνει τον Ιορδανην.

5. 8. Καιρὸς τοῦ Βαπτίσματος.
Εἰς τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἦτον συνήθεια εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, και ἐβαπτίζοντο οἱ κατηχούμενοι εἰς τὰς παραμονὰς τῶν Χριστουγέννων, τῶν Θεοφανείων, καὶ τοῦ Πάσχα, διὰ τὴν ὁποίαν αἰτίαν καὶ ψάλλεται εἰς αὐτὰς τὰς ἑορτὰς, ἀντὶ τοῦ Τρισαγίου, τὸν Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε· καὶ ἀφοῦ ἐγίνοντο τριάκοντα χρόνων, ὅσον ἦτον καὶ ὁ Χριστὸς ὅταν ἑβαπτίσθη. Μετὰ δὲ ταῦτα, ἐπειδὴ συμβαίνει και ἀποθαίνουν πολλοὶ πρότῶν τριάκοντα χρόνων, ἐδιωρίσθη παρὰ τῆς Ἐκκλησίας ὁ νηπιοβαπτισμός, δηλαδὴ νὰ βαπτίζωνται τὰ βρέφη εἰς τὰς τεσσαράκοντα ἡμέρας, ὅτε καθαρίζονται καὶ αἱ μητέρες των. Κυρίως ὅμως, καιρὸς ἡμερῶν ἢ ὡρῶν διὰ νὰ βαπτισθῇ τὸ βρέφος, δὲν εἶναι διωρισμένος, διὰ νὰ μὴν τύχῃ καὶ ἀποθάνῃ ἀβάπτιστον, ἀλλὰ μάλιστα, ἐὰν ἶναι φόβος θανάτου, βαπτίζεται εὐθὺς ἀφοῦ γενηθῇ· εἰ δὲ καὶ συγχωρεῖ ὁ καιρὸς, βαπτίζεται εὐθὺς μετὰ τὴν Λειτουργίαν, διὰ νὰ μεταλάβῃ καὶ τὰ ἄχραντα Μυστήρια· καθότι λέγει περὶ τούτου ὁ Μέγας Διονύσιος ὁ ̓Αρεοπαγίτης, ὅτι ὅλα τὰ Μυστήριά μας τελειώνουν μὲ τὴν θείαν Κοινωνίαν, ἐπειδὴ αὐτὴ εἶναι τὸ τέλος ὅλων τῶν Μυστηρίων.

9. Μαρτυρίαι γραφικαὶ περὶ τοῦ Βαπτίσματος.
Το Βάπτισμα διέταξεν ὁ Χριστὸς, ὅτε μετὰ τὴν ̓Ανάστασιν ἐφανερώθη καὶ εἶπεν εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, πορευθεύτες εἰς τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ Εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει. Βαπτίζοντες αυτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς, καὶ τοῦ υἱοῦ, καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος. (Ματθ. κεφ. κή.) ὁ αὐτὸς ἐφανέρωσε καὶ τὴν ἀνάγκην τοῦ θείου Μυστηρίου, μὲ τὴν πρὸς τὸν Νικόδημον ἀποφατικὴν ἀπόφασιν,
Ἐὰν μήτις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ πνεύματος, οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ (Ἰωαν. κεφ. γ.). Τὰς δὲ τρεῖς καταδύσεις καὶ ἀναδύσεις, παρέδωσαν ἀγράφως οἱ Θεῖοι Απόστολοι· ὁμοίως καὶ τὰ περὶ ἑνὸς ἀναδόχου. Ἐπειδὴ περὶ τούτων ὁμιλεῖ πρῶτος ο Αρεοπαγίτης Διονύσιος, ὁ ὁποῖος ἐχρημάτισε τοῦ ̓Αποστόλου Παύλου μαθητής, καὶ σύγχρονος τῶν ̓Αποστόλων (Εκκλ. Ιερ. κεφ. β'.)· καὶ ὕστερον ἀπὸ αυτὸν ὡμίλησαν περὶ τούτων, καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος, καὶ ὁ Νύσσης Γρηγόριος, καὶ ἄλλοι ἔγκριτοι τῆς Ἐκκλησίας Διδάσκαλοι.

§. 10. Ἐπίλογος.

Ἀπὸ τὰ μέχρι τοῦ δὲ ῥηθέντα, μανθάνομεν ἀκριβῶς, καὶ τὸ μέγα Μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος, καὶ τὴν ὁποίαν ἔχει ὁ καθεὶς ἀνάγκην νὰ λάβῃ ἀυτὸ διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς του· καὶ τὴν τάξιν και τὰ τὴν ὁποίαν τελεῖται, κατὰ τὰ θεῖα λόγια τοῦ Κυρίου, καὶ κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν ̔Αγίων Αποστόλων· τὴν ὁποίαν τάξιν φυλάττει ἀκριβῶς ἡ Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία, τῇ θείᾳ ἐνδυναμουμένη χάριτι. Αμαρτάνουσι πρὸς τούτοις μεγάλως, καὶ ὅσοι προσκαλοῦν πολλοὺς ἀναδόχους διὰ νὰ βαπτίσουν ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν. Ἐπειδὴ παραβαίνουν τὴν παράδοσιν τῶν ̔Αγίων Αποστόλων, διὰ τέλη πολιτικὰ· τὸ δὲ νὰ προσκαλοῦν ἀναδόχους ἢ Αιρετικούς, ἢ καὶ ἀλλοεθνεῖς, τοῦτο εἶναι καὶ δὶ ὅλου ἀπηγορευρευμένον ἀπὸ τοὺς νόμους τῆς Ἐκκλησίας, καὶ παντελὴς τολμῶ εἰπεῖν, ἀσέβεια. Εἶναι λοιπὸν ἔνοχοι εἰς τὴν παράβασιν ταύτην· καὶ οἱ γονεῖς τοῦ παιδίου, καὶ ὁ Ἱερεὺς· πλανῶνται προσέτι, ἀγνοῦντες τὰς γραφὰς, καὶ στηλιτεύονται προφανέστατα παραλογιζόμενοι, ὅσοι τῶν χριστιανῶν λέγουν τολμηρῶς, πῶς ὁ Θεὸς μόνους τοὺς καλοὺς χριστιανούς θέλει σώσει, οἵτινες εἶναι ἕνας μικρότατος ἀριθμὸς, τὰ δὲ τόσα ἔθνη τῆς Οἰκουμένης, τὰ ὁποῖα ἐπακολουθοῦσι τὸ θρήσκευμα εἰς τὸ ὁποῖον ἐγεννήθησαν, θέλει καταδικάσει εἰς ἀπώλειαν. Ἀλλ ̓ ἡμεῖς σεβώμεθα τὸ μέγα Μυστήριον τοῦ Θείου Βαπτίσματος! καὶ τοὺς ἀψευδεστάτους λόγους τῆς αυτοαληθείας, τοῦ δοτῆρος, καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ! ἵνα χαίροντες εἰσέλθωμεν εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου ἡμῶν, εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν· Αμήν

ΣΗΜΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ.

Σημαίνων ὅτι ἐκδύεται τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον.
Σημαίνων ὅτι ἀποφεύγει τὸ σκότος τῆς κακίας, καὶ ἔρχεται νὰ ἰδῇ τὸν νοητὸν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης Χριστόν.
Σημαίνων τὴν ὑποταγὴν καὶ δουλείαν εἰς αυτόν.
 Ὁ ὁποῖος φέρων ἐνταῦθα τύπον Χριστοῦ, νέαν ζωὴν τὴν κατὰ Χριστὸν ἐμπνέει εἰς αὐτὸν, καὶ τὸ πρῶτον ἐκεῖνο ἐμφύσημα ανανεώνει, τὸ ὁποῖον ἐνεφύσησεν ὁ Θεὸς εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ ̓Αδάμ διότι λέγει ἡ γραφή, Καὶ ἐνεφύσησεν( ὁ Θεός) εἰς τὸ πρόσωπον αυτοῦ πνοήν ζωῆς. Τὸ δὲ τριττον  ἐμφύσημα, καὶ ἡ τρίτη εὐλογία, γίνεται εἰς δόξαν τῆς ̔Αγίας Τριάδος. Τὸ δὲ σταυροειδῶς, διὰ τὸν ἕνα τῆς Τριάδος Χριστόν, ὅς τις ἔστησε διὰ τοῦ σταυροῦ τὴν κατὰ τοῦ Διαβόλου νίκην.
Ἡ ἐπίθεσις τῆς χειρὸς σημαίνει τὴν ἀνάπλασιν, καὶ τὴν ἀπὸ τῶν εὐχῶν μετάδοσιν τοῦ ὡς αγιασμοῦ καὶ τῆς χάριτος εἰς τὸν Βαπτιζόμενον.
Σημαίνων ὅτι ὁ Διάβολος κατοικεῖ εἰς τὸ σκότος· ἡ δὲ τριττὴ ἄρνησις γίνεται, διότι ἅπας λόγος τρὶς λεγόμενος νομίζεται βέβαιος.
Σημαίνων ὅτι δὲν ἔχει κεκρυμμένον εἰς τὸν ἐαυτόν που κανένα  ἔργουν τοῦ  Διαβόλου.
Σημαίνων οτι καταφρονεί και καταισχύνει αυτόν.
Εις δόξαν της αγίας Τριάδας ητις αναφέρεται το Σύμβολον της Πίστεως.
Διὰ νὰ ἁγιάσῃ τὸ ὕδωρ, ἐπειδὴ ὁ Σταυρὸς εἶναι τελειοποιὸς τῶν Μυστηρίων, καὶ χωρὶς Σταυροῦ οὐδὲν τελεῖται τῶν Θείων.
Διὰ νὰ μεταδώσῃ πλουσιωτέραν εἰς αυτὸ τὴν θείαν χάριν· καθότι καὶ ὁ Χριστὸς ἐνεφύσησεν εἰς τους Μαθητὰς καὶ εἶπεν εἰς αυτούς 3 λάβετε πνεῦμα ἅγιον. Τὸ δὲ τριστὸν τοῦ ἐμφυσήματος, καὶ τὸ σταυροειδῶς· ὡς εἴρηται
Το Αλληλούϊα, σημαίνει αἶνον Θεοῦ, καὶ ἐπιδημίαν τῆς Θείας χάριτος· εἶναι δὲ ἡ λέξις ἐβραϊκή.
Διὰ νὰ ἁγιασθῇ ἡ καρδία του, καὶ ἡ ζωή του. Διὰ νὰ ἐνδυναμωθῇ εἰς τὴν ἀκρόασιν τῶν θείων λόγων.
Διὰ νὰ ὁμολογῇ τὴν ἀλήθειαν.
Διὰ νὰ ἐργάζεται τὴν ἀρετήν.
Διὰ νὰ τρέχῃ τὸν δρόμον τῆς ἀρετῆς .
Διὰ νὰ γενῇ ἕτοιμος εἰς τοὺς ἀγῶνας τῆς ἀρετῆς, καὶ εἰς τὴν κατὰ τοῦ Διαβόλου πάλην καθότι καὶ εἰς τοὺς σωματικούς αγώνας, ἀλείφοντο μὲ ἔλαιον οἱ ἀθληταί.
Σημείωσαι ὅτι τὸ Βάπτισμα εἰδοποεῖται, ἤτοι μεταδίδεται εἰς τὸν Βαπτιζόμενον διὰ τῆς τριτῆς καταδύσεως, καὶ διὰ τούτων τῶν λόγων.
Βαπτίζεται λέγει, καὶ ὄχι βαπτίζω εγώ, σημαίνων ὅτι αυτὸς ὁ βαπτιζόμενος, εκουσίως ἀφ' ἑαυτού του προσῆλθεν εἰς τὸ Βάπτισμα.
Τὸ ὁποῖον σημαίνει τὴν καθαρότητα τοῦ Βαπτισθέντος, καὶ ὅτι ἐνεδύθη τὸν νέον Ἀδὰμ τὸν Χριστόν.
Ποια χαρίσματα λαμβάνει ὁ χριόμενος ὄρα ἔμπροσθεν εἰς τὴν τελετὴν τοῦ Μύρου .
Σημείωσαι δὲ ὅτι τὸ ἅγιον Μῦρον ειδοποιείται ἤτοι μεταδίδεται εἰς τὸν Βαπτισθέντα, διὰ τῆς χρίσεως, καὶ διὰ τούτων τῶν λόγων χρίεται δὲ εἰς τὰ αὐτὰ μέρη, καθώς καὶ μὲ τὸ ἔλαιον, καὶ διὰ τοὺς αυτούς λόγους·
Εἰς ἔνδειξιν καὶ δόξαν τοῦ θείου φωτός.
Σημαίνων ὅτι πρέπει ν απορρίπτῃ πάντα λογισμόν ἀπρεπή, ἅμα δὲ καὶ ὅτι γνωρίζει κεφαλής τὸν Χριστὸν, καὶ ὅτι πρέπει νὰ προσεύχεται ασκεπής .
Διότι προσφέρονται εἰς τὸν Χριστόν· ὡσαν μία πρώτη απαρχὴ καὶ θυσία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, καὶ διὰ τοῦτο δὲν ἀποῤῥίπτεται ὡς ἔτυχε.
 Σημαίνον στη παρὰ Θεοῦ σκέπην καὶ φύλαξιν τῶν αἰσθητηρίων του.
Συγχαίροντες καὶ συγχορεύοντες μὲ τοὺς ̓Αγγέλους περὶ τὴν πνευματικὴν Μητέρα τὴν ἁγίαν Κολυμβήθραν. Διότι γέγραπται, χαρὰ Μεγάλη γίνεται ἐν οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι· καὶ τότε διορίζεται παρὰ Θεοῦ ̓Αγγελος φύλαξ τῆς ψυχῆς καὶ τῆς ζωῆς τοῦ Βαπτισθεντος καθώς δείκνυται εἰς πολλὰ μέρη τῶν ἁγίων γραφῶν.
Διότι οὗτος ὁ σκοπός πάντων τῶν Μυστηρίων, νὰ ἑνώσωσι τὸν τελούμενον μὲ τὸν Χριστόν .

στην συνέχεια  Πῶς πρέπει νὰ οἰκονομῶνται ὅσα συμβαίνουσιν ἐξ ἀνάγκης ἢ περιστάσεως εἰς τὸ Μυστήριον τοῦ ̔Αγίου Βαπτίσματος.

 Πηγή : Ἱερὰ ἀνθολογία περὶ τῶν σεπτῶν καὶ Θείων Ἑπτὰ Μυστηρίων 1833