Για αυτό αγαπητοί μου , πρέπει να τον ελέγχουμε , να τον κηρύσσομε ΜΕΤΑΝΟΙΑ στην αρχή να τον νουθετούμε να τον διδάσκουμε τον νόμο του Θεού (κατήχηση)
Διδάξω ἀνόμους τὰς ὁδούς σου, καὶ ἀσεβεῖς ἐπὶ σὲ ἐπιστρέψουσι
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Διδάξω ἀνόμους τὰς ὁδούς σου, καὶ ἀσεβεῖς ἐπὶ σὲ ἐπιστρέψουσι(Ερμηνεία).1
Μέγας Φώτιος: Τα Αμφιλόχια Α΄ – Ερώτηση Ε΄. Αν κάθε τι που υπόκειται στην ανάγκη και χωρίς να θέλει πράττει τα της ανάγκης, κι αν είναι ανάγκη να ’ρθούν τα σκάνδαλα στον κόσμο, δεν είναι δίκαιο να καταριόμαστε εκείνον που εξαναγκάστηκε, ούτε βέβαια και ν’ απαιτούμε τιμωρία για το αμάρτημα του.
Μπορείτε να διαβάσετε και υπόλοιπα κεφάλαια του βιβλίου εδώ: Μέγας Φώτιος: Τα Αμφιλόχια Α΄. Ερωταποκρίσεις Α΄ – ΞΓ΄.
ΕΡΩΤΗΣΗ 5η. Αν κάθε τι που υπόκειται στην ανάγκη και χωρίς να θέλει πράττει τα της ανάγκης, κι αν είναι ανάγκη να ’ρθούν τα σκάνδαλα στον κόσμο, δεν είναι δίκαιο να καταριόμαστε εκείνον που εξαναγκάστηκε, ούτε βέβαια και ν’ απαιτούμε τιμωρία για το αμάρτημα του.
Η σύνθεση αυτού του λόγου έχει κάποια ευλογοφάνεια, αλλά κοντά βρίσκεται και η ασέβεια. Ζητεί δηλαδή τον λόγο από τον Θεό, επειδή τιμωρεί αυτόν που πράττει το έργο της ανάγκης και βγάζει για το δικό του πλάσμα οδυνηρή απόφαση. Γιατί λέει, «αν είναι ανάγκη να γίνουν τα σκάνδαλα στον κόσμο», τότε και οι άνθρωποι θα συλληφθούν αναγκαστικά από τα σκάνδαλα, κι αν εγώ γίνομαι υπηρέτης του σκανδάλου χωρίς να το θέλω, γιατί, παρατρέχοντας αυτό που με υποχρεώνει, ρίχνει ο κριτής κατάρες επάνω σ’ εμένα που εξαναγκάζομαι; Γιατί λέει· «αλλοίμονο στον άνθρωπο εκείνο, μέσω του οποίου συμβαίνουν τα σκάνδαλα» (Ματθ. 18, 9).
Γιατί δεν θα έπρεπε να καταριόμαστε και να επιτιθέμεθα σ’ αυτόν που έχει αδικηθεί και έχει γίνει αιχμάλωτος του τυράννου, αλλά να τον θεωρούμε μάλλον άξιο φιλανθρωπίας και συμπάθειας, για να μην πω πριν από αυτά, ότι έπρεπε ν’ απαλλάσσει από τον εξαναγκασμό το ίδιο του το πλάσμα. Έτσι βέβαια θα μπορούσε κανείς να κάνει ακόμα πιο περίπλοκη την απορία σου. Αρχή για τη λύση της απορίας, λένε, μπορεί να είναι το πιο ισχυρό. Γιατί, το να λέμε, ότι δεν έπρεπε να καταριέται το ίδιο του το πλάσμα, αλλά να επιβάλλει ποινή στο αίτιο του εξαναγκασμού, δεν σημαίνει τίποτε άλλο, παρά ότι έπρεπε να ρίχνει την κατάρα στον άνθρωπο.
Αν δηλαδή ξεκινούσαν από κάπου αλλού τα σκάνδαλα κι όχι από τη δική μας αυτοκυβέρνητη γνώμη, δικαιολογημένα ο λόγος θα απαιτούσε να μη υποβάλλεται σε κατάρες κάποιος άνθρωπος. Αν όμως καταβάλλω εγώ τα σπέρματα των σκανδάλων κι αφού ρίχτηκαν οι σπόροι είναι ανάγκη και να καλλιεργηθούν και να καρποφορήσουν τα αγκάθια τους, εγώ που προξένησα το επιτίμιο στον εαυτό μου για τα σκάνδαλα των αγκαθιών, εύλογα παρουσιάζω τον εαυτό μου ένοχο και για την κατάρα και για την τιμωρία. Αλλά δε θα κριθείς καθόλου άξιος ν’ απαιτήσεις ούτε συγγνώμη ούτε φιλανθρωπία.
Σκάνδαλα μπορούν να χαρακτηρισθούν όσα γίνονται εμπόδια στο δρόμο που οδηγεί στην αιώνια ζωή. Και ποια είναι αυτά; Η πορνεία, η μέθη, η κλοπή, η καταλαλιά, και πριν από αυτά ο φόνος και η φιλαργυρία κι όσα άλλα κακά προέρχονται από αυτά, τα οποία ο ανθρώπινος νους, που έχει πλαστεί κατ’ εικόνα Θεού, παραδίδοντας τον εαυτό του στη ραθυμία και στην άνεση, τα ετοιμάζει να έρθουν στον κόσμο, και ενώ είναι πλασμένος να είναι εργάτης των αρετών, κάνει τον εαυτό του γεωργό των φαύλων.
Κι αφού μια φορά τα παθήματα αυτά έλαβαν τη σπορά και τη βλάστηση από εμάς, αναγκαστικά στο εξής γίνονται μόνιμοι σύντροφοι μας και εκδηλώνονται με θρασύτητα στη ζωή μας. Γιατί, αν και ο αρχαίος εχθρός τού ανθρώπινου γένους ανακινεί και διεγείρει προς τα χειρότερα τη φύση μας, πουθενά όμως δε φαίνεται να μας υποτάσσει χωρίς τη θέληση μας και χωρίς να έχουμε την πρόθεση να πράττουμε τα χειρότερα. Αλλά, όταν δεχόμαστε από αλλού κάποιους ερεθισμούς και παροτρύνσεις κι εμείς ολισθαίνουμε από την αρρενωπότητα και τη γενναιότητα της αρετής, γίνεται πραγματικότητα η συμβουλή του πονηρού και γίνεται συνεργός όχι όμως και αρχηγός της παράβασης.
Και είναι φανερό ότι, όπως τα σκάνδαλα αυτά και τα πάθη καταστρέφουν κι ανατρέπουν τον βίο της αρετής, έτσι ακριβώς και τον λόγο της πίστης τον διαφθείρουν και τον λεηλατούν τα αιρετικά και αντιφατικά δόγματα και φρονήματα των ασεβών, οι οποίοι εξαρχής τα συνέλαβαν αυτά με τις διεφθαρμένες διάνοιες τους και τα γέννησαν, όχι εξαναγκασμένοι ούτε βιασμένοι, αλλά με εκούσια θέληση και γνώμη, γέμισαν με την κακολογία τις ακοές των πλησίον τους και υποχρεωτικά από τον εαυτό τους και από αυτούς που τα παραδέχτηκαν έκαναν να ’ρθούν στον κόσμο τα σκάνδαλα.
Σ’ αυτούς και το αλλοίμονο με αδέκαστη κρίση η θεία απόφαση απευθύνει, επειδή έκαναν τον εαυτό τους ανάξιο για κάθε ευσπλαχνία, όπως και σε κάποιο άλλο σημείο λέει, ότι σ’ αυτού του είδους τους ανθρώπους συμφέρει να δεθεί στον τράχηλο τους μια μυλόπετρα και να ριχτούν στη θάλασσα (Ματθ. 18, 6). Λύθηκε λοιπόν η απορία από εκείνα που φαινόταν ότι την ενίσχυαν και δεν έχει την κατάρα εκείνος που εξαναγκάστηκε, αλλά αυτός που πρόβαλε τα σκάνδαλα και εκδηλώθηκαν μέσω αυτού. Επειδή λοιπόν αυτός τα προβάλλει, γι’ αυτό κατ’ ανάγκην έρχονται και εκδηλώνονται με θρασύτητα τα σκάνδαλα μέσα στον κόσμο.
Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Άπαντα τα έργα.
1. Τα Αμφιλόχια Α΄. Ερωταποκρίσεις Α΄ – ΞΓ΄.
εκδ. Το Βυζάντιον. Θεσσαλονίκη, 1997. ΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΑΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΔΩ
Χρηστοήθεια Χριστιανών περί διορθώσεως αδερφού
https://drive.google.com/file/d/1dU0B1A4vqtcvUAoXbKQS6uXteH1xRxFk/view?usp=sharing
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου