Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Έκδοση ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως: 68. Για την προσευχή του Κυρίου.
Γ΄ (24) 68. Για την προσευχή του Κυρίου.
Προσευχή είναι ανάβαση του νου προς τον Θεόν, η αίτηση από τον Θεόν αυτών που πρέπει. Πώς λοιπόν ο Κύριος προσευχόταν για τον Λάζαρο, και κατά τον καιρό του πάθους; Διότι δεν χρειαζόταν ο άγιος νους του την ανάβαση προς τον Θεό, μια και ήταν ενωμένος υποστατικά με τον Θεό Λόγο, ούτε χρειαζόταν την αίτηση – διότι ο Χριστός είναι ένας – αλλά προσευχόταν, επειδή έκανε δική του την δική μας προσωπική υπόσταση και διαμόρφωνε στον εαυτό του τον δικό μας τύπο και γινόταν σ’ εμάς παράδειγμα, και επειδή μας δίδασκε να ζητούμε από τον Θεό και προς αυτόν να υψώνουμε τα χέρια για προσευχή, και επειδή άνοιγε δρόμο σ’ εμάς με τον άγιο του νου για την ανάβαση προς τον Θεό.
Όπως δηλαδή υπέφερε τα πάθη, αφήνοντας σαν βραβείο σ’ εμάς την νίκη εναντίον τους, έτσι και προσεύχεται, ανοίγοντας τον δρόμο σ’ εμάς, όπως είπα, για την ανάβαση προς τον Θεό, και εκπληρώνοντας κάθε δικαιοσύνη προς χάριν μας, όπως είπε προς τον Ιωάννη, και συμφιλιώνοντας με εμάς τον Πατέρα του, και τιμώντας τον ως αρχή και αιτία, και φανερώνοντας ότι δεν είναι αντίθετος με τον Θεό.
Όταν δηλαδή έλεγε για τον Λάζαρον «Πάτερ, εὐχαριστῶ σοι ὅτι ἤκουσάς μου. ἐγὼ δὲ ᾔδειν ὅτι πάντοτέ μου ἀκούεις· ἀλλὰ διὰ τὸν ὄχλον τὸν περιεστῶτα εἶπον, ἵνα γνῶσιν ὅτι σύ με ἀπέστειλας» (Ιω. 11, 41-42), δεν ήταν σε όλους ολοφάνερο ότι αυτά τα είπε, επειδή τιμούσε τον Πατέρα του και σαν αίτιο της υπάρξεως του και επειδή ήθελε να φανερώσει ότι δεν είναι αντίθετος με τον Θεό;
Όταν πάλι έλεγε· «Πάτερ, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ’ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο· πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ» (Ματθ. 26, 39), δεν είναι κατά κάποιον τρόπο φανερό στον καθένα ότι τα έλεγε διδάσκοντας εμάς, να ζητούμε κατά τους πειρασμούς την βοήθεια μόνο από τον Θεό και να προτιμούμε το θείο θέλημα από το δικό μας, και φανερώνοντας ότι αληθινά έκανε δικά του τα γνωρίσματα της φύσεως μας, διότι πράγματι απέκτησε δύο θελήματα φυσικά και αντίστοιχα των φύσεων του, όχι όμως αντίθετα;
Λέει, «Πάτερ», επειδή είναι ομοούσιος, «εἰ δυνατόν», όχι επειδή αγνοώ και τι είναι αδύνατον στον Θεό; αλλά επειδή μας διδάσκει να προτιμούμε το θείο θέλημα από το δικό μας· διότι αδύνατον είναι μόνο αυτό, δηλαδή όποιο ο Θεός δεν θέλει και δεν επιτρέπει. «Πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ’ ὡς σύ»· ως Θεός δηλαδή έχει τον ίδιο σκοπό με τον Πατέρα, ως άνθρωπος πάλι εμφανίζει σύμφωνα με την φύση του το θέλημα της ανθρώπινης φύσεως· διότι αυτό ζητεί να αποφύγει, σύμφωνα με την φύση του, τον θάνατο.
Την φράση πάλι «Θεέ μου, Θεέ μου, ἱνατί με ἐγκατέλιπες;» (Ματθ. 27, 46) την είπε επειδή έκανε δική του την υπόσταση μας. Διότι ούτε ο Πατέρας είναι Θεός του, εκτός βέβαια αν συγκαταλεχθεί μεταξύ μας, αφού πρώτα χωρισθεί το φαινόμενο από το νοούμενο με αμυδρές φαντασίας του νου, ούτε πάλι εγκαταλείφθηκε ποτέ από την θεότητα του, αλλά εμείς ήμασταν οι εγκαταλειμμένοι και περιφρονημένοι. Επομένως προσευχήθηκε αυτά, επειδή έκανε δική του την φύση μας.
Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Άπαντα τα έργα.
1. Δογματικά Α΄. Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως.
Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ). Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Θεσσαλονίκη, 1976.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου