ΟΜΙΛΙΑ Θ΄
ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Και προς εκείνους που δεν πήγαν στη σύναξη. Επίσης γίνεται λόγος για την ιερή τράπεζα και για την κρίση
Όπως ακριβώς δεν έχουν καμιά ωφέλεια οι γεωργοί που σπέρνουν τον σπόρο στο δρόμο, έτσι ούτε κι εμείς έχουμε κανένα όφελος από το να μας ονομάζουν Χριστιανούς, αν τα έργα μας δεν είναι σύμφωνα με το όνομα μας. Και αν θέλετε θα σας παρουσιάσω αξιόπιστο μάρτυρα τον αδελφόθεο Ιάκωβο που λέει· «η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή» (Ιακ. 2,17). Άρα λοιπόν παντού είναι αναγκαία και η εκτέλεση των έργων γιατί όταν απουσιάζουν αυτά, δεν μπορεί να μας ωφελήσει η ονομασία του Χριστιανού.
Και μην απορήσεις. Γιατί, πες μου, ποιο κέρδος έχει ο στρατιώτης από την κατάταξη του στο στρατό, αν δεν είναι άξιος για την εκστρατεία και δεν πολεμά για τον βασιλιά από τον οποίο τρέφεται; Ίσως, αν και είναι φοβερό το λεγόμενο, θα ήταν προτιμότερο να μη στρατευθεί, παρά να στρατευθεί και ν’ αμελεί για την τιμή του βασιλιά· γιατί, πως δεν θα τιμωρηθεί αυτός που τρέφεται από το βασιλιά, αλλά δεν αγωνίζεται για το βασιλιά;(ΟΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΕΣ ΔΕΝ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΑ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΙΣΑΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΥΡΑ)
Και τι λέω για το βασιλιά; μακάρι να φροντίζαμε έστω και για τις ψυχές μας. Και πως, λέει, μπορώ να ζω μέσα στον κόσμο και ανάμεσα στα κοσμικά πράγματα και να σωθώ; Τι λες, άνθρωπε; Θέλεις με συντομία να σου δείξω ότι δεν είναι ο τόπος που σώζει, αλλά ο σωστός τρόπος ζωής και η προαίρεση; Ο Αδάμ έπαθε το ναυάγιο σαν σε λιμάνι μέσα στον παράδεισο (Γεν. κεφ. 3)· ο Λωτ πάλι διασώθηκε σαν σε πέλαγος μέσα στα Σόδομα (Γεν. κεφ. 19)· ο Ιώβ πέτυχε τη δικαίωση επάνω στην κοπριά (Ιώβ κεφ. 2), ενώ ο Σαούλ, αν και ζούσε μέσα στους θησαυρούς, έχασε και την εδώ βασιλεία και την εκεί (Α΄ Βασ. κεφ. 18).
ΟΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΕΣ ΒΑΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΟΔΟΜΙΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΣΤΗΝ ΚΙΒΩΤΟ ΠΟΥ ΛΕΓΕΤΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ) ΟΧΙ ΤΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ . ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΛΩΤ .
Δεν είναι αυτό δικαιολογία, το να λες, ‘δεν μπορώ να ζω μέσα στον κόσμο και ανάμεσα στα κοσμικά πράγματα και να σωθώ’. Αλλά γιατί γίνονται αυτά; Επειδή δεν έρχεσθε πάντοτε άλλοι στις προσευχές και άλλοι στις ιερές συνάξεις. Ή δεν βλέπετε εκείνους που θέλουν να λάβουν αξιώματα από τον επίγειο βασιλιά, πως δείχνουν υπομονή, πως βάζουν και άλλους να τον παρακαλέσουν, ώστε να μη στερηθούν εκείνο που επιθυμούν;
Αυτά λέχθηκαν για εκείνους που απουσιάζουν από τις ιερές συνάξεις και για εκείνους που ασχολούνται με κουβεντολόγια και ματαιοπονίες κατά την ώρα της φοβερής και μυστικής τράπεζας. Τι κάνεις, άνθρωπε; δεν υποσχέθηκες στον ιερέα που είπε, [ἄνω σχῶμεν ἡμῶν τὸν νοῦν καὶ τὰς καρδίας] «ας υψώσουμε τον νου μας και τις καρδιές μας» και είπες [ἔχομεν πρὸς τὸν Κύριον ] «τις έχουμε υψωμένες προς τον Κύριο»; Δεν φοβάσαι, δεν κοκκινίζεις από ντροπή να παρουσιάζεσαι ψεύτης κατά την ώρα αυτή τη φοβερή;
Πω, πω θαύμα! Ενώ η μυστική τράπεζα είναι ετοιμασμένη, ο αμνός του Θεού θυσιάζεται για σένα, ο ιερέας αγωνίζεται για σένα, πνευματικό πυρ αναβλύζει από την άχραντη τράπεζα, τα Χερουβείμ παραστέκουν, τα Σεραφείμ πετούν, τα εξαπτέρυγα κατακαλύπτουν τα πρόσωπα, όλες οι ασώματες δυνάμεις μαζί με τον ιερέα πρεσβεύουν για σένα; το πνευματικό πυρ κατεβαίνει, και το αίμα χύνεται στο ποτήρι από την άχραντη πλευρά για κάθαρση δική σου, δεν φοβάσαι, ούτε κοκκινίζεις από ντροπή να παρουσιάζεσαι ψεύτης και κατά την ώρα αυτή τη φοβερή;
Αν και εκατόν εξήντα οκτώ ώρες έχει η εβδομάδα, ο Θεός ξεχώρισε για τον εαυτό του μία και μόνη ώρα, κι αυτήν την ξοδεύεις σε πράγματα κοσμικά και γελοία και σε κουβεντολόγια; Με ποια παρρησία πια προσέρχεσαι στα μυστήρια; με ποια μολυσμένη συνείδηση; Άραγε αν βαστούσες κοπριά στα χέρια σου, θα τολμούσες να αγγίξεις την άκρη του ενδύματος του επίγειου βασιλιά; Με κανένα τρόπο.
Μη βλέπεις ότι είναι άρτος, ούτε να νομίσεις ότι είναι οίνος· γιατί δεν αποβάλλονται από το σώμα όπως οι υπόλοιπες τροφές, μακριά το στόμα σου από κάτι τέτοιο και μη το σκεφθείς αυτό! Αλλά, όπως το κερί ερχόμενο σε επαφή με τη φωτιά δεν μειώνεται καθόλου και δεν περισσεύει, έτσι να πιστεύεις και εδώ ότι αναμιγνύονται τα μυστήρια με την ουσία του σώματος. Γι’ αυτό και προσερχόμενοι να μεταλάβετε, μη νομίσετε ότι μεταλαβαίνετε το θείο σώμα από άνθρωπο, αλλά να πιστεύετε ότι μεταλαβαίνετε το θείο σώμα από τα ίδια τα Σεραφείμ με τη λαβίδα του πυρός, την οποία είδε ο Ησαΐας (Ησ. κεφ. 6), και σαν να αγγίζουν τα χείλη μας τη θεία και άχραντη πλευρά, έτσι να μεταλαβαίνουμε το σωτήριο αίμα.
Γι’ αυτό λοιπόν, αδελφοί, ας μη απουσιάζουμε από τις εκκλησίες, ούτε πάλι βρισκόμενοι μέσα σ’ αυτές να το ρίχνουμε στα κουβεντολόγια. Να στεκόμαστε γεμάτοι από φόβο και τρόμο έχοντας στραμμένα κάτω τα μάτια μας, και επάνω την ψυχή μας, ν’ αναστενάζουμε άφωνα και να θρηνούμε μέσα στην καρδιά. Ή δεν βλέπετε εκείνους που παρουσιάζονται μπροστά στον αισθητό και φθαρτό και πρόσκαιρο και επίγειο βασιλιά, πως είναι ακίνητοι, χωρίς να μιλούν, χωρίς να κινούνται, χωρίς να γυρίζουν εδώ και εκεί τα μάτια τους, αλλ’ είναι σκυθρωποί, κατηφείς και γεμάτοι φόβο;
Από αυτούς, άνθρωπε, πάρε το παράδειγμα και έτσι παρακαλώ να στέκεσθε μπροστά στον Θεό, όπως ακριβώς μπαίνετε και στέκεσθε μπροστά στον επίγειο βασιλιά· και πρέπει με πολύ μεγαλύτερο φόβο να στέκεσθε μπροστά στον επουράνιο βασιλιά. Αυτά δεν θα παύσω να τα λέω πολλές φορές, μέχρι που να δω ότι διορθωθήκατε. Όταν μπαίνουμε στην εκκλησία, να μπαίνουμε όπως πρέπει στον Θεό, χωρίς να έχουμε μνησικακία μέσα στην ψυχή μας, και χωρίς να καταντά σε βάρος μας η προσευχή και όταν προσευχόμαστε και λέμε, «συγχώρησε μας, όπως και εμείς συγχωρούμε εκείνους που μας έκαναν κακό» (Ματθ. 6, 12).
Γιατί είναι φοβερό το λεγόμενο και σχεδόν, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι κάτι τέτοιο φωνάζει προς τον Θεό εκείνος που λέει αυτό· ‘άφησα, Κύριε, των άλλων, άφησε και συ τα δικά μου· έλυσα εγώ, λύσε και συ· συγχώρησα εγώ, συγχώρησε με και συ· αν κράτησα εγώ, κράτησε και συ· αν δεν συγχώρησα εγώ τον πλησίον μου, μη συγχωρήσεις και συ τα δικά μου αμαρτήματα· με το μέτρο που μέτρησα, ας μετρηθώ και εγώ’.
2. Γνωρίζοντας αυτά και φέρνοντας στη μνήμη μας τη φοβερή ημέρα και σκεπτόμενοι το πυρ εκείνο και τα φοβερά κολαστήρια, ας επιστρέψουμε από τον πλανεμένο δρόμο μας. Γιατί θα ’ρθεί ώρα που θα διαλυθεί το θέατρο του κόσμου αυτού· δεν είναι δυνατό μετά το πέρας αυτής της ζωής να κάνει κανείς κάτι, δεν είναι δυνατό να στεφανωθεί μετά τη διάλυση του θεάτρου. Αυτός είναι ο καιρός μετανοίας, ενώ εκείνος κρίσεως· αυτός είναι ο καιρός των αγώνων, ενώ εκείνος των στεφάνων· αυτός είναι ο καιρός του κόπου, ενώ εκείνος της ανέσεως· αυτός ο καιρός των καμάτων, ενώ εκείνος της ανταποδόσεως.
Συνέλθετε, παρακαλώ, αφυπνισθείτε και ας ακούσουμε με προθυμία τα λεγόμενα. Ζήσαμε για τη σάρκα, ας ζήσουμε και για το πνεύμα· ζήσαμε για τις ηδονές, ας ζήσουμε και για τις αρετές ζήσαμε με αδιαφορία, ας ζήσουμε και με μετάνοια. «Γιατί υπερηφανεύεται το χώμα και η στάχτη;» (Εκκλ. 10, 9). Τι φουσκώνεις από αλαζονεία, άνθρωπε; γιατί μεγαλοφρονείς για τον εαυτό σου; τι ελπίζεις από τη δόξα του κόσμου και τον πλούτο;
Ας πάμε, παρακαλώ, στους τάφους και ας δούμε τα εκεί μυστήρια· ας δούμε τη φύση την ανθρώπινη κατασκορπισμένη, τα κόκκαλα σαπισμένα, τα σώματα σάπια· κι αν ακόμη είσαι σοφός, σκέψου, κι αν είσαι φρόνιμος, πες μου, ποιος είναι εκεί ο βασιλιάς και ποιος ο ιδιώτης, ποιος είναι ο ευγενής και ποιος ο δούλος, ποιος ήταν ο σοφός και ποιος ο άσοφος; Πού είναι εκεί η ομορφιά της νεότητας; που το χαρούμενο πρόσωπο; που τα όμορφα μάτια; που η καλοκαμωμένη μύτη; που τα φλογερά χείλη; που τα κάλλη των παρειών; που το λαμπερό μέτωπο; δεν είναι όλα σκόνη; δεν είναι όλα σκουλήκια και δυσωδία; δεν είναι όλα βρωμιά;
Σκεπτόμενοι, αδελφοί, αυτά και φέρνοντας στη μνήμη μας την τελευταία ημέρα, όσο ακόμη έχουμε καιρό, ας επιστρέψουμε από τον πλανεμένο δρόμο μας. Με τίμιο αίμα αγορασθήκαμε (πρβλ. Α΄ Πέτρου 1, 2). Γι’ αυτό ο Θεός φανερώθηκε επάνω στη γη για σένα, άνθρωπε, ο Θεός φανερώθηκε επάνω στη γη, μη έχοντας που να κλίνει το κεφάλι του (Λουκά 9, 58). Πω, πω θαύμα! ο κριτής οδηγείται στο δικαστήριο για τους καταδικασμένους η ζωή γεύεται θάνατο· ο πλάστης ραπίζεται από το πλάσμα· εκείνος που δεν τον βλέπουν τα Σεραφείμ, φτύνεται από τον δούλο, γεύεται ξύδι και χολή, κεντάται με τη λόγχη, τοποθετείται στον τάφο, και συ, πες μου, αδιαφορείς και κοιμάσαι και τα περιφρονείς, άνθρωπε, όλα αυτά;
Δεν γνωρίζεις, ότι κι αν ακόμη χύσεις το αίμα σου για εκείνον, ούτε έτσι έκανες εκείνο που πρέπει; Και τούτο γιατί άλλο είναι το αίμα το δεσποτικό και άλλο το αίμα του δούλου. Πρόλαβε με τη μετάνοια και τη μεταστροφή την έξοδο της ψυχής, μήπως έρθει ο θάνατος και δεν καταστεί δυνατή η θεραπεία με τη μετάνοια· γιατί στη γη έχει τη δύναμη της η μετάνοια και μόνο στον άδη αυτό δεν είναι δυνατό να συμβεί.
Ας ζητήσουμε τον Κύριο όσο έχουμε καιρό· ας κάνουμε το καλό, ώστε και από τη μέλλουσα αθάνατη γέεννα ν’ απαλλαγούμε και ν’ αξιωθούμε την ουράνια βασιλεία, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου -Ευχές των Κατηχουμένων.
(ΕΠΕ), Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας
Ιωάννου Χρυσοστόμου.
Άπαντα τα έργα, 30.
Ομιλίες Κατηχητικές – Ηθικές Α΄.
εκδ. Γρηγόριος ο Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 1987.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου