Το αυτεξούσιο,η πτώση και το χάραγμα 5

 

Άγιος Νεκτάριος – Περί του απαραβίαστου του αυτεξουσίου

 

 

«Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν,
ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν
καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ
καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. 16, 24)

«Το αυτεξούσιο του ανθρώπου είναι ανεπηρέαστο». Από το παραπάνω ρητό φανερώνεται ο βαθμός της ηθικής ελευθερίας του ανθρώπου. Ο Σωτήρας μας καλεί τον άνθρωπο να τον ακολουθήσει και τον αφήνει ελεύθερο να αποφασίσει για το σπουδαιότατο αυτό ζήτημα: να τον ακολουθήσει ή να στραφεί αντίθετα από τον δρόμο του Θεού.  Ήλθε για τη σωτηρία του ανθρώπου και όμως δεν παραβιάζει το αυτεξούσιό του. Τον προσκαλεί να πάρει ενεργό μέρος στη σωτηρία του. Ωστόσο δεν επηρεάζει καθόλου το αυτεξούσιο του.

Εάν ο άνθρωπος δεν ήταν ελεύθερη και αυτεξούσια ύπαρξη, ουδέποτε θα αξιωνόταν τόσο μεγάλου σεβασμού, ουδέποτε θα του αποδιδόταν τόσο μεγάλη τιμή, δηλαδή να συνεργαστεί μαζί με τον Σωτήρα Χριστό για τη δική του σωτηρία? ούτε βεβαίως θα αφηνόταν στην προσωπική του διάθεση, αλλά σαν παθητικό και αδρανές σώμα θα προσελκυόταν προς τη σωτηρία και θα δεχόταν την επίδραση της θείας Χάριτος, η οποία θα ενεργούσε αποκλειστικά την απολύτρωσή του. Στ’ αλήθεια, πόσο σεβαστή και απαραβίαστη θέλει ο Θεός την ηθική ελευθερία του ανθρώπου! Πόσο αυτοκρατορικό είναι το αυτεξούσιο του!

Από τη μελέτη της ιστορίας για την απολύτρωση του ανθρώπου, βλέπουμε τον Υιό του Θεού, ο οποίος έγινε άνθρωπος ώστε να σωθεί η ανθρωπότητα, να βαδίζει προς το εκούσιο πάθος για να σηκώσει την αμαρτία του κόσμου, να θεραπεύσει τις πληγές μας, να εκπληρώσει το μεγάλο μυστήριο της θείας Οικονομίας, να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με τον Θεό και εντούτοις να μην παραβιάζει με κανένα τρόπο το αυτεξούσιο του ανθρώπου.

Ορίστε! Η πύλη του Παραδείσου, που παρέμενε κλειστή, ανοίγεται? η πύρινη ρομφαία που φύλαγε την είσοδο της απομακρύνεται και η φωνή του Δεσπότου προσκαλεί τον αποκλεισμένο άνθρωπο να εισέλθει μέσα από αυτή στον τόπο της γαλήνης και της ηρεμίας. Αυτός όμως αφήνεται ελεύθερος να προχωρήσει ή όχι. Η ελευθερία αυτή, δηλαδή το να ενεργεί κατά προαίρεση και να ακολουθεί τους Νόμους Του, μη επηρεαζόμενος ούτε από τον ίδιο τον Θεό, φανερώνει τον απόλυτο χαρακτήρα του αυτεξουσίου του ανθρώπου, που απορρέει από την ηθική ελευθερία, τη μεγάλη του αξία, την υψηλή θέση που κατέχει στη Δημιουργία. Πόσο μεγάλη τιμή γίνεται αλήθεια στον άνθρωπο, από το γεγονός ότι το αυτεξούσιο του είναι ανεπηρέαστο. Συγχρόνως, με πόση σαφήνεια διδασκόμαστε το καθήκοντά μας? με πόση σαφήνεια διδασκόμαστε ότι οφείλουμε να εκτιμήσουμε το αυτεξούσιό μας, να έχουμε ένθερμο ζήλο, να μην ανεχόμαστε με κανένα τρόπο την υποδούλωση του αυτεξουσίου μας και την εξάρτηση της ηθικής ελευθερίας μας από τα ταπεινωτικά πάθη και τις επιθυμίες.

Απόσπασμα από το βιβλίο – Περί επιμέλειας ψυχής – Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, Εκδόσεις ʼθως, Αθήνα 2013