ΜΕΛΕΤΗ Γ΄

ΜΕΛΕΤΗ Γ΄.

Α΄. Περὶ τῶν μέσων ὅπου μᾶς ἔδωκεν ὁ Θεὸς διὰ νὰ ἐπιτύχωμεν τὸ ἄκρον τέλος μας.
Β΄. Ὅτι ἡμεῖς κάμνομεν κατάχρησιν τῶν τοιούτων μέσων.
Γ΄. Πῶς πρέπει νὰ διορθώσωμεν αὐτὴν τὴν κατάχρησιν.

α΄.Συλλογίσου ἀδελφέ, τὸ πολὺ πλῆθος τῶν μέσων καὶ ὀργάνων ὅπου σὲ ἐπρομήθευσεν ὁ Θεὸς διὰ νὰ ἐπιτύχῃς μὲ αὐτὰ τὸ ἔσχατον τέλος σου δείχνοντας μὲ τοῦτο πόσην σπουδὴν καὶ προθυμίαν ἔχει διὰ νὰ σὲ κάμῃ αἰωνίως μακάριον, αὐτὰ τὰ μέσα ἐν πρώτοις εἶναι, τὰ ἐξωτερικὰ καλὰ ἤγουν ὑπάρχοντα, τιμαί,
πλούτη, καὶ πρόσκαιροι εὐτυχίαι. ∆εύτερον εἶναι τὰ καλά τῆς φύσεως, ἤγουν νοῦς, φρόνησις, ἀκεραιότης τῶν αἰσθήσεων, καὶ τῶν μελῶν τοῦ σώματός σου.
Τρίτον, τὰ ὑπερφυσικὰ ἀγαθά, ἤγουν οἱ φωτισμοὶ τοῦ νοός, ἡ προκαταρκτικὴ καὶ ἁγιαστικὴ χάρις, ἥτις ἑλκύει τὴν θέλησιν εἰς τὸ ἀγαθόν, τὰ διάφορα χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος, αἱ θεοειδεῖς ἀρεταί, τὰ θεῖα μυστήρια, αἱ ἅγιαι Γραφαὶ ἣ τε Παλαιὰ καὶ ἡ Νέα, αἱ νουθεσίαι τῶν πνευματοφόρων πατέρων, αἱ ἐπαγγελίαι τῶν μελλόντων ἀγαθῶν, αἱ ἀπειλαὶ τῶν αἰωνίων κολάσεων, ἡ διαφύλαξις τῶν ἀγγέλων, αὐτὸς ὁ ἴδιος Θεός, ὅπου δὲν εὐχαριστήθη νὰ σὲ βοηθῇ διὰ νὰ ἐπιτύχῃς τὸ τέλος σου μὲ τὸ μέσον τῶν
κτισμάτων Του, ἀλλ' ἦλθε καὶ αὐτοτροσώπως διὰ νὰ ζητήσῃ τὴν σωτηρίαν σου, γενόμενος ἄνθρωπος δι’ ἐσέ, καὶ ἀπὸ ἄκρον τέλος ὅπου εἶναι, ἠθέλησε νὰ γίνῃ σχεδὸν μέσον καὶ ὄργανον τῆς σωτηρίας σου, ὄχι μόνον μὲ τοὺς λόγους του καὶ μὲ τὰ παραδείγματά Του ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ αἷμα Του καὶ μὲ τὴν ζωήν Του καὶ δὲν ἐλυπήθη κατ' οὐδὲν τὸν ἐαυτὸν Του διὰ νὰ σοῦ ἀνοίξῃ τὴν στράταν ἐλευθέραν νὰ πορευθῇς εἰς τὸν οὐρανόν.
Ὤ! πόσον λοιπὸν συμβάλλει εἰς ἐσὲ ἀδελφέ τὸ νὰ δουλεύῃς τὸν Θεὸν εἰς τοῦτον τὸν κόσμον προσωρινὰ καὶ τὸ νὰ τὸν ἀπολαύσῃς εἰς τὸν ἄλλον παντοτεινά· ἐπειδὴ ὁ Κύριος δι' αὐτὸ τὸ τέλος τῆς σωτηρίας σου ἔβαλεν εἰς κόπον νὰ σὲ δουλεύουν, ὄχι μόνον ὅλα Του τὰ κτίσματα ἀκόμη καὶ τὰ
ὑψηλότερα τοῦ οὐρανοῦ Ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι, ἀλλὰ πρὸς τούτοις καὶ τὸ θεῖόν Του πρόσωπον μὲ τὰς ὁδοιπορίας Του, μὲ τοὺς ἱδρῶτας Του, μὲ τὴν πτωχείαν Του, μὲ τοὺς ὀνειδισμούς Του, μὲ τὰ πάθη Του, μὲ τὸν θάνατόν Του καὶ ἁπλῶς μὲ ἕνα θησαυρὸν ἄπειρον ἀπὸ ἀξιομισθίας ὅπου σου ἄφησεν διὰ
κληρονομίαν, καθὼς λέγει ὁ Παῦλος «εἴτε ζωή, εἴτε θάνατος, εἴτε ἐνεστώτα, εἴτε μέλλοντα, πάντα ὑμῶν ἐστι.» (α'. Κορ. γ'. 22) ἤτοι, ὅλα τὰ πράγματα εἶναι ἰδικά σου ἄνθρωπε, διὰ νὰ εἶσαι καὶ ἐσὺ ὅλος τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὸν αὐτὸν Παῦλον «ὑμεῖς δὲ Χριστοῦ.» (α'. Κορ. γ'. 23). Ἐὰν ὅμως καὶ ἐσὺ δι' ἄκραν σου δυστυχίαν ἤθελες ἀπολεσθῇ, τίνος θέλει εἶναι τὸ πταίσιμον; Βέβαια ἰδικόν σου· διότι ὁ Θεὸς ἀπὸ μέρος ἰδικὸν Του τί ἔπρεπε νὰ κάμνῃ διὰ τὴν σωτηρίαν σου καὶ δὲν τὸ ἔκαμνε; Καθὼς τὸ λέγει ὁ ἴδιος διὰ τοῦ προφήτου Ἡσαΐου «τί ποιήσω ἔτι τῷ ἀμπελῶνι μου καὶ οὐκ ἐποίησα αὐτῷ; ∆ιότι ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν, ἐποίησε δὲ ἀκάνθας».(ε'.4) Θαύμασε λοιπὸν εἰς τὴν ἄπειρον ἀγαθότητα ὅπου δείχνει ὁ Θεὸς εἰς ἐσὲ καὶ εὐχαρίστησέ Τον ἐξ ὅλης τῆς καρδίας. Ἐντράπου πῶς ἠγωνίσθης περισσότερον διὰ νὰ κερδίσῃς τὰ οὐτιδανὰ καὶ προσωρινὰ κτίσματα παρὰ ὅπου ἠγωνίσθης διὰ νὰ ἀπολαύσῃς τὸν Κτίστην καὶ αἰώνιον Θεόν σου καὶ ζήτησέ Του ταπεινῶς συγχώρησιν εἰς τὸ μεγάλον
ἄδικον ὅπου ἔκαμνες καὶ δὲν ἐφρόντισες δι' αὐτὸν· καὶ παρακάλεσέ Τον νὰ σοῦ δώσῃ τὴν θείαν Του χάριν διὰ νὰ μὴ μακρύνουν πλέον ἀπὸ τὸν νοῦν σου αὖται αἱ ἀλήθειαι, ἀλλὰ νὰ εἶναι ὁδηγοὶ εἰς ὅλα τὰ ἔργα σου, «ἑξαπόστειλον τὸ φῶς Σου καὶ τὴν ἀλήθειάν Σου» αὐτά μὲ ὡδήγησαν καὶ ἤγαγόν μὲ εἰς ὄρος ἅγιόν Σου.» (Ψάλμ. μγ'. 3).

β΄·Συλλογίσου τὴν κατάχρησιν ὅπου ἔκαμνες ἕως τώρα εἰς αὐτὰ τὰ μέσα καὶ ὄργανα ὅπου σοῦ ἔδωκεν ὁ Θεός, διὰ νὰ ἐπιτύχῃς τὴν σωτηρίαν σου, καὶ πῶς ἐμεταχειρίσθης ἕως τοῦ νῦν τὰ ἐσωτερικὰ χαρίσματα τοῦ Πνεύματός Του, τίς ἠξεύρει μήπως καὶ ἐσὺ ἔλαβες ἀπὸ αὐτὰ ἀφορμὴν διὰ νὰ ἁμαρτήσῃς
περισσότερον; Τίς ἠξεύρει, μήπως ἀπὸ τὸ φῶς ἐκεῖνο, μὲ τὸ ὁποῖον σοῦ ἐφανέρωσεν ἡ πίστις τὴν ἀγαθότητα καὶ τὴν ὑπομονὴν ὅπου ἔχει ὁ Θεὸς εἰς τὸ νὰ ὑποφέρη τοὺς ἁμαρτωλούς, ἐσὺ ἔβγαλες σκότος καὶ ἁμαρτίας; τίς ἠξεύρει μήπως ἡ ἐλπὶς καὶ εὐκολία τῆς συγχωρήσεως καὶ ἰατρείας ὅπου λαμβάνεις διὰ μέσου τῆς ἐξομολογήσεως σὲ παρακίνησαν νὰ πολλαπλασιάσῃς εἰς τὸν Θεὸν τὰς ὕβρεις καὶ κακίας; Τοῦτο ὅμως εἶναι βέβαιον, ὅτι ματαίως ἔλαβες τόσας ἐσωτερικὰς καὶ ἐξωτερικὰς βοηθείας τῆς θείας χάριτος, τὰς ὁποίας ἂν ἤθελαν τὰς λάβουν πολλοὶ ἄπιστοι, πολλοὶ αἱρετικοί, καὶ πολλοὶ ἄλλοι ἁμαρτωλοί, βέβαια ἤθελαν τὰς μεταχειρισθοῦν καλῶς μὲ ἄκραν ἐπιμέλειαν καὶ μὲ αὐτὰς νὰ σωθοῦν, καθὼς λέγει ὁ Κύριος «εἰ ἐν Τύρω καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν ὑμῖν, πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ μετενόησαν». (Ματθ. ια'. 21). Ἔπειτα συλλογίσου, πὼς τόσον τὰ ἐξωτερικὰ καλὰ τῆς τύχης, ὅσον καὶ τὰ καλά τῆς φύσεως, τὰ ἐκακομεταχειρίσθης ὅλα πολὺ περισσότερον, παρὰ ὅπου
ἐκακομεταχειρίσθης τὰ ἐσωτερικὰ καὶ πνευματικὰ χαρίσματα· ἐπειδὴ τὰ κτίσματα ὅπου ἔπρεπε νὰ ᾖναι εἰς ἐσέ, ὡσὰν μία σκάλα διὰ νὰ ἀναβαίνῃς εἰς τὸν Κτίστην, ἐσὺ τὰ ἔκαμνες ἕναν μεσότοιχον διαχωρισμοῦ καὶ μὲ αὐτὰ ἐχωρίσθης ἀπὸ τὸν Θεόν σου· μάλιστα τὰ ἐμεταχειρίσθης ὡσὰν τόσα ἅρματα
διὰ νὰ τὸν πολεμῇς καὶ μὲ αὐτὰ ἠθέλησες νὰ θεραπεύῃς μόνος σου τὰς αἰσθήσεις, ἂν καὶ ἡ θεραπεία αὐτῶν ἀποβλέπη εἰς αἰσχύνην τοῦ ἄκρου σου εὐεργέτου Θεοῦ. Ἄχ, ἀδελφέ, αὐτὴ εἶναι ἡ δούλευσις ὅπου κάμνεις εἰς τὸν Θεόν; Ἀλλὰ μὲ τοῦτο φαίνεσαι πὼς τοῦ λέγεις· ἐγὼ δὲν θέλω νὰ σὲ δουλεύσω ὁλότελα· «συνέτριψας τὸν ζυγόν σου καὶ διέσπασας τοὺς δεσμούς σου, καὶ εἶπας δουλεύσω σοί». (Ἱερ. β', 20) μάλιστα δὲ μὲ τοῦτο ὅπου κάμνεις φανερώνεις πὼς θέλεις νὰ δουλεύῃ ὁ Θεὸς ἐσένα, καὶ δουλεύωντας ἐσένα νὰ δουλεύῃ ἐν ταυτῷ καὶ ἐναντίον του, δίδοντάς σου δυνάμεις καὶ βοηθείας διὰ νὰ μεταχειρίζεσαι ἐσὺ εἰς τὰ κακά σου θελήματα, ὡς λέγει ὁ Ἴδιος διὰ τοῦ προφήτου Ἡσαΐου «ἐν  ταῖς ἁμαρτίαις σου δουλεῦσαὶ μὲ ἐποίησας» (μγ'.24) 10 Μὰ ἕως πότε, ἀγαπητέ, ἔχει νὰ διαμένῃ αὕτη ἡ μάχη μεταξὺ σοῦ καὶ τοῦ Θεοῦ, ἕως πότε; Ὁ Θεὸς νὰ σοῦ δίδῃ μέσα καὶ ὄργανα διὰ τὴν σωτηρίαν σου καὶ σὺ νὰ μεταχειρίζεσαι ἐναντίον τῆς τιμῆς Του καὶ ἐναντίον τῆς ἰδίας σωτηρίας σου; ὁ Θεὸς νὰ σοῦ
κάμνῃ τόσον καλόν, καὶ σὺ νὰ τοῦ στρέφῃς τόσον κακόν;
Ὤ, ταλαίπωρος ἐσύ! ὅταν εἰς ὀλίγον καιρὸν θέλῃς νὰ δώσῃς ἀπολογίαν διὰ ταῦτα καὶ ὅταν ὁ Κύριος ἡμῶν θέλει συγκρίνει ἐκεῖνο ὅπου Αὐτὸς ἔκαμνεν εἰς ἐσένα, μὲ ἐκεῖνο ὅπου ἐσὺ ἔκαμνες εἰς Αὐτόν. Τώρα ἀδελφὲ διόρθωσε ταύτας τὰς ἀταξίας σου καὶ ζήτησε συγχώρησιν δι’ αὐτὰς ἀπὸ Τὸν λυτρωτήν σου, προτοῦ νὰ ἔλθῃ Αὐτὸς νὰ γίνῃ κριτής σου. Ἐντράπου εἰς τὴν ἄκραν ἀχαριστίαν ὅπου ἔδειξες εἰς Αὐτόν, καὶ μὲ δάκρυα κατανυκτικὰ ἕλκυσέ Τον εἰς τὴν ἀγάπην σου· θαύμασε εἰς τὴν ἀσωτίαν σου, μὲ τὴν ὁποίαν ἐσκόρπισες τόσους θησαυροὺς ὅπου μὲ πλουσιοπάροχον χεῖρα σοῦ ἐχάρισεν ὁ Θεός, διὰ νὰ
σὲ πλουτίσῃ αἰωνίως. Μίσησε τὴν δυστυχισμένην ζωὴν ὅπου τόσον τυφλὸς ἐπέρασες ἕως τώρα, ὡσὰν νὰ μὴν ἦτο Θεὸς νὰ Τὸν δουλεύῃς, καὶ νὰ Τὸν κερδίσῃς, ἀλλὰ νὰ ἤσουν ἐσὺ μόνος ὁ ∆εσπότης τοΰ κόσμου. Κάμε ἀπόφασιν νὰ μὴ γυρεύσῃς ἄλλο εἰς τὸ ἐρχόμενον, πάρεξ πῶς νὰ ἀρέσῃς εἰς τὸν Θεόν, καὶ νὰ βάλῃς εἰς ἀσφάλειαν τὴν σωτηρίαν σου· καὶ τέλος πάντων ζήτησε ἀπὸ Αὐτὸν χάριν διὰ νὰ δυνηθῇς νὰ κατορθώσῃς αὐτὸ τὸ μεγάλο ἔργον, καὶ νὰ πάθῃς ὅ,τι πάθῃς μόνον νὰ ἐπιτύχῃς τὸ τέλος σου, ὅπερ ἐστὶν ὁ Θεός, μὲ ἐκείνην
10 Τὸ ρητὸν τοῦτο εὕρηται παρ’ Ἡσαΐα «ἐν ταῖς ἁμαρτίαις σου προέστης μου, καὶ έν ταῖς
ἀδικίαις σου» ὁ δὲ Ἱερώνυμος ἁντὶ τοῦ προέστης μου, προέστην σου ἐξέδωκε λατινιστί· ὅπερ
ἐστὶ σύμφωνον τῇ ἀνωτέρω μεταφράσει.

τὴν προθυμίαν καὶ ἐπιμέλειαν ὅπου πρέπει, καθὼς ὁ θεοφόρος Ἰγνάτιος ἔγραφε πρὸς Ρωμαίους «πῦρ καὶ σταυρός, θηρίων τε συστάσεις, ἀνατομαί, διαιρέσεις, σχορπισμοὶ ὀστέων, συγκοπαὶ μελῶν, ἀλεσμοὶ ὅλου τοΰ σώματος καὶ κόλασις τοῦ διαβόλου ἐπ' ἐμὲ ἐρχέσθω μόνον, ἵνα Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτύχω».

γ΄.Συλλογίσου, πῶς πρέπει νὰ διορθώσῃς τὴν κακὴν μεταχείρισιν ὅπου ἔκαμνες εἰς τὰ μέσα καὶ ὄργανα, ὅπου σου ἔδωκεν ὁ Θεὸς διὰ τὴν σωτηρίαν σου, καὶ ἡ διόρθωσις στέκει εἰς τὸ νὰ μεταχειρισθῇς τὰ μέσα αὐτὰ διὰ τὸ τέλος καὶ ὄχι νὰ μεταχειρίζεσαι τὰ μέσα διὰ τὰ μέσα· ἤγουν δὲν πρέπει νὰ ἀγαπᾷς τὰ μέσα αὐτὰ καθ' ἑαυτά, πάρεξ καθ' ὅσον σὲ φέρουν εἰς τὸ ποθούμενον τέλος.
Ὅθεν μοίρασε, ὅλα τὰ ἀγαθὰ ὅπου σοῦ ἐχάρισεν ὁ Θεὸς εἰς τρεῖς τάξεις· καὶ ἐκεῖνα μὲν ὅπου ὠφελοῦν πάντοτε εἰς τὸ νὰ ἐπιτύχῃς τὸ τέλος σου (καθὼς εἶναι τὰ χαρίσματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τὰ θεῖα μυστήρια, αἱ ἀρεταὶ καὶ μάλιστα τὰ ἔργα τῆς ἐλεημοσύνης) αὐτὰ λέγω πρέπει νὰ τὰ μεταχειρίζεσαι πάντοτε μὲ ἄκραν ἐπιμέλειαν, διότι εἶναι τόσον ἄξια καὶ τόσον ἀναγκαῖα διὰ νὰ ἀπολαύσῃς τὸ τέλος τῆς σωτηρίας σου, ὅπου ἕνας κολασμένος ἂν ἦτο δυνατὸν εὐχαριστεῖτο νὰ ὑποφέρῃ ὅλα τὰ βασανιστήρια τῆς κολάσεως εἰς μυριάδας χρόνων, μόνον νὰ ἀπολαύσῃ ἕνα ἀπὸ αὐτὰ τὰ μέσα ὅπου ἐσὺ τώρα ἀμελεῖς· ἐκεῖνα δὲ τὰ μέσα ὅπου πάντοτε βλάπτουν εἰς τὸ τέλος τῆς σωτηρίας σου, διότι
εἶναι ἐμποδισμένα ἀπὸ τὸν νόμον τοῦ Θεοῦ καὶ διότι εἶναι πάντοτε ἡνωμένα μὲ τὴν ἁμαρτίαν11 αὐτὰ ὅλα πρέπει νὰ τὰ βδελύττεσαι καὶ νὰ τὰ ἀποστρέφεσαι μὲ ὅλην σου τὴν καρδίαν, καὶ νὰ τὰ ἀποκὸπτῃς μὲ τελειότητα ἀπὸ λόγου σου, ὡς ἐναντία τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ἰδικῆς σου εὐδαιμονίας· ἐκείνων δὲ πάλιν τῶν μέσων, ὅπου μερικὲς φορὲς ὤφελοῦν εἰς τὸ νὰ ἐπιτύχῃς τὸ τέλος σου καὶ μερικὲς φορὲς πάλιν βλάπτουν καὶ τὸ ἐμποδίζουν, τούτων ἡ διόρθωσις εἶναι τὸ νὰ μὴ κλίνῃ ἡ καρδία σου εἰς αὐτὰ πάρεξ τόσον μόνον ὅσον σοῦ χρησιμεύουν διὰ νὰ σὲ φέρουν εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὸ τέλος τῆς σωτηρίας σου.
Χάριν παραδείγματος δὲν πρέπει νὰ προτιμᾷς καλλίτερα τὴν ὑγείαν ἀπὸ τὴν ἀσθένειαν ἢ τὰ πλούτη ἀπὸ τὴν πτωχείαν, ἢ τὴν τιμὴν ἀπὸ τὴν ἀτιμίαν, ἢ τὴν ζωὴν ἀπὸ τὸν θὰνατον, διότι ὅλα ταῦτα καθ’ ἑαυτὰ εἶναι ἀδιάφορα· τόσον δὲ μόνον νὰ προτιμᾷς τὴν ἀσθένειαν καὶ πτωχείαν καὶ ἀτιμίαν, καὶ ὅλα ὅσα ταπεινώνουν τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα, καθ' ὅσον σιγουρότερα ἀπὸ τὰ ἄλλα σὲ κάμνουν νὰ ἐπιτύχῃς τὴν εὐδαιμονίαν καὶ σωτηρίαν σου, διότι καὶ ἕνας ξενιτευμένος δὲν ζητεῖ τὴν εὐκολωτέραν στράταν, ἀλλὰ τὴν ἀσφαλεστέραν διὰ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν πατρίδα του· καὶ ἕνας ναύτης δὲν ἐπιθυμεῖ τὸν γλυκύτερον ἄνεμον, ἀλλ' ἐκεῖνον ὅπου τὸν φέρει σιγουρότερα εἰς τὸν λιμένα· καὶ ἕνας ἄρρωστος δὲν γυρεύει τὰ γλυκύτερα ἰατρικά, ἀλλὰ τὰ σωτηριωδέστερα εἰς τὸ πάθος του· ἀλλὰ ἐσὺ ἀδελφέ, μεταχειρίζεσαι αὐτὰ ὅλα ἀντιστρόφως καὶ ἀγαπᾷς ἐκείνην μόνην τὴν ὑγείαν, ἐκείνην μόνην τὴν ἀνάπαυσιν, ἐκείνην μόνην τὴν ἐξουσίαν, ἐκείνας μόνας τὰς ἠδονὰς ὅπου βλάπτουν τὴν ψυχήν σου.
∆ιὰ τοῦτο ἀπὸ τώρα καὶ εἰς τὸ ἑξῆς μὴ θέλῃς νὰ ᾖσαι ἀγαπητὲ τόσον τυφλὸς ὥστε ὅπου νὰ λογιάζῃς διὰ καλά, ἐκεῖνα ὅπου σὲ μακρύνουν, ἢ καὶ σὲ ἐμποδίζουν ἀπὸ τὸ ἄκρον ἀγαθόν καὶ μὴ θέλης νὰ ἀλλάξῃς τὰ ὀνόματα τῶν πραγμάτων διὰ ἀπώλειάν σου, ὀνομάζοντας καλὸν τὸ κακόν, καὶ κακὸν τὸ
καλόν, διὰ νὰ μὴν ἀκούσῃς τὸ οὐαὶ καὶ ἀλλοίμονον, ὡς λέγει ὁ Κύριος διὰ τοῦ προφήτου Ἡσαΐου «οὐαὶ οἱ λέγοντες τὸ πονηρὸν καλὸν καὶ τὸ καλὸν πονηρόν». (ε'. 20). Ἐξύπνησαι μίαν φορὰν ἀπὸ αὐτὸν τὸν θανατηφόρον ὕπνον,καὶ ἂν ὁ Θεὸς σοῦ ἐχάρισεν ὑγείαν, ὡραιότητα, γνῶσιν, πλοῦτον, ἀξιώματα,
καὶ ἄλλα ὅμοια φυσικὰ καὶ τυχηρὰ καλά, μὴ τὰ μεταχειρίζεσαι κακῶς εἰς ἀπωλειάν σου, ἀλλὰ κάμνετα ὅλα ὄργανα διὰ τὴν σωτηρίαν σου. Ἀποφάσισε
11 Καθὼς εἶναι τὰ τρυφηλὰ φαγητὰ καὶ πιοτά,τὰ εὕμορφα φορέματα, τὰ ξεφαντώματα, τὰ παιγνίδια, ἡ ἅκαιραις συναναστροφαῖς καὶ συνομιλίαις, ἡ περιδιάβασες καὶ τὰ ἄλλα ἡδονικὰ καὶ ἀναπαυτικὰ ἀντικείμενα τῶν πέντε αἰσθήσεών μας.
 νὰ τρέχῃς πάντοτε εἰς τὸ ἄκρον τέλος σου μὲ ὅλην σου τὴν καρδίαν, καὶ ἂν εὕρῃς τίποτε ἐμπόδια ρίψε τα, καὶ μὴ σταθῇς ποτὲ ἕως ὅτου νὰ ἐπιτύχῃς τὸ τέλος σου, καθὼς κάμνει καὶ ἕνας ποταμός, ὁ ὁποῖος δὲν ἐμποδίζεται ἀπὸ τὰ ἐνάντια ὅπου εὑρίσκει ἐμπρός, ἀλλὰ τρέχει ταχέως καὶ δὲν στέκεται παντελῶς,
ἕως ὅτου νὰ φθάσῃ εἰς τὴν θάλασσαν· «πάντες οἱ χείμαρροι πορεύονται εἰς τὴν θάλασσαν». ( Ἐκκλ. α'. 7.) Ὅθεν τί σὲ χρησιμεύουν ἀδελφὲ αἱ ἄτακτοι ἐπιθυμίαι ὅπου ἔχεις εἰς τὰ κτίσματα; Αὐταῖ εἶναι ἐμπόδια εἰς τὸ τέλος τῆς σωτηρίας σου καὶ ξερρίζωσέ τας ὄλας ἀπὸ τὴν καρδίαν σου,καὶ μολονότι νὰ τὰς ἀγάπησες ἕως τώρα ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ· διότι λέγει ὁ Κύριος «εἰ ὁ ὀφθαλμός σου σκανδαλίζει σε ἔξελε αὐτὸν καὶ βάλε ἀπό σοῦ». (Ματθ. ε'. 29.) Τί σοῦ χρειάζονται ἐκεῖνα τὰ ξεφαντώματα;
τί σοῦ χρειάζονται αἱ τόσαι περιέργειαι ὅπου κάμνεις περιπατώντας ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, εἰς τὰς ὁποίας χάνεις τὸν καιρὸν ὅπου ἔπρεπε νὰ ἐξοδεύης εἰς τὸν λογισμὸν τῆς σωτηρίας σου; Αὐτὰ εἶναι ἐμπόδια καὶ κόψε τα ὅλα ἀγκαλὰ καὶ νὰ τὰ ἀγαπᾷς ὡσὰν τὸ δεξιόν σου χέρι· «εἰ ἡ δεξιά σου χεὶρ σκανδαλίζει σε,
ἔκκοψον αὐτὴν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ.» (Ματ. αὐτ. 30.) Τί σὲ ὠφελοῦν τὰ τόσα περιπλέγματα ὅπου μεταχειρίζεσαι εἰς τὰς ὑποθέσεις τῶν ἄλλων ὅπου δὲν σοῦ ἀνήκουν; Αὐτὰ εἶναι ἐμπόδια, καὶ κόψε τα ὅλα καὶ ρίψε τα, ἐνῷ καὶ νὰ τὰ ἀγαπᾷς ὡσὰν τὸ ποδάρι σου «εἰ ὁ ποῦς σου σκανδαλίζει σε, ἔκκοψον αὐτὸν καὶ βάλε ἀπὸ σοῦ». (Ματθ. ιη'. 8.) Σοῦ φαίνονται παραμικρὰ αὐτὰ ὅπου εἶπομεν; ἤξευρε ὅμως ἀγαπητέ, ὅτι, αὐτὰ εἶναι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον αἱ πέτραι καὶ τὰ σκοντάμματα, ὅπου φράζουν τὴν στράταν τῆς σωτηρίας σου, καὶ εἶναι χρεία νὰ τὰ ρίψῃς ἀπὸ τὸ μέσον, καθὼς σὲ προστάζει ὁ Θεὸς διὰ τοῦ Ἡσαΐου «καὶ τοὺς λίθους ἐκ τῆς ὁδοῦ διαρρίψατε». (ξβ' 10). Καὶ εἰς αὐτὰ τὰ φαινόμενα παραμικρὰ στέκεται νὰ χάσῃς ἢ νὰ κερδίσῃς αἰωνίως μίαν ἄπειρον εὐδαιμονίαν, ἤτις εἶναι ἡ ἀπόλαυσις τοῦ Θεοῦ. Λοιπὸν μίσησε ἀδελφέ μου τὰς διεστραμμένας στράτας ὅπου ἕως τώρα ἐπεριπάτησες· ἀποφάσισε εἰς τὸ ἑξῆς νὰ μεταχειρισθῆς ὅλους σου τοὺς λογισμοὺς· καὶ ὅλας σου τὰς ἐπιθυμίας εἰς τὴν
ἐλπίδα τῆς μακαριότητος ὅπου σὲ προσμένει· καὶ ἐπειδὴ σὲ ἔπλασεν ὁ Κύριος μόνον διὰ τὸν ἑαυτόν Του, παρακάλεσέ Τον νὰ σοῦ δώσῃ χάριν καὶ δύναμιν, διὰ νὰ ξεκολλήσῃς ἀπὸ ὅλα καὶ νὰ εἶσαι μόνον διὰ Αὐτόν, καὶ ὅλη σου ἡ φροντὶς νὰ εἶναι μόνον καὶ μόνον, διὰ νὰ ἐπιτύχῃς τὴν σωτηρίαν σου, ἐπειδὴ τοῦτο εἶναι τὸ τέλος τοῦ κάθε ἀνθρώπου. «Τοῦτο τέλος παντὸς ἀνθρώπου». (Ἔκκλ. ζ'. 2)