Οι Άγιοι δια τους αιρετικούς

 Στην προς Φιλιππησίους επιστολή ο Απόστολος Παύλος λέγει: «Βλέπετε τους κύνας, βλέπετε τους κακούς εργάτας, βλέπετε την κατανομήν» (Φιλ. γ 2). Ποίοι είναι αυτοί; Είναι οι αιρετικοί. Πως τους χαρακτηρίζει ο Απόστολος Παύλος; Σκύλους ακάθαρτους και βέβηλους, κακούς εργάτες, που αντί να οικοδομούν γκρεμίζουν.

Αλλά και ο Απόστολος Πέτρος τι μας προειδοποιεί: «και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν (=θα εισαγάγουν) αιρέσεις απωλείας» (Β Πέτρ. β 1).

• Σε πολλά μέρη, σε παλαιότερες εποχές, όταν οι αιρετικοί αποσπούσαν κάποιο πιστό της Εκκλησίας μας, η Εκκλησία στόλιζε πένθιμα τον Ναό, κτυπούσε νεκρώσιμα την καμπάνα και έψαλαν το «ΣΗΜΕΡΟΝ Ο ΙΟΥΔΑΣ ΚΑΤΑΛΙΜΠΑΝΕΙ ΤΟΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟΝ ΔΙΑΒΟΛΟΝ». Και αυτό διότι ο αιρετικός δεν έχει σωτηρία. Ο δρόμος της αιρέσεως δεν βγάζει ποτέ στην Βασιλεία του Θεού, αλλά οδηγεί μόνο στην Κόλαση. Φθάνει μόνο αυτό να πούμε ότι η Εκκλησία μας βάζει κανόνα σε αυτούς που με την θέλησή τους αρνούνται τον Χριστό να μη κοινωνήσουν ποτέ σε όλη τους την ζωή παρά μόνον όταν πρόκειται να πεθάνουν (ογ Κανών Μεγάλου Βασιλείου).
Είναι λύκοι βαρείς με ένδυμα προβάτου. Είναι πονηροί, επικίνδυνοι και κακοί, διότι δάσκαλός τους είναι ο διάβολος. Όμως οι Πατέρες της Εκκλησίας επολέμησαν και πολεμούν ακόμη τους αιρετικούς «ούτοι τους βαρείς ήλασαν και λοιμώδεις λύκους τη σφενδόνη τη του Πνεύματος». Ένα παράδειγμα ωραίο είναι του Αγίου Σπυρίδωνος κατά την Α Οἰκουμενικὴ Σύνοδο.
Ο Άγιος Σπυρίδωνας (12 Δεκ.) ρώτησε κατά την εν Νικαία Συν­οδο τον αιρετικό Άρειο. «Ω φιλόσοφε, πιστεύεις ότι η Αγία Τριας είναι εις Θεός και Τρία πρόσωπα;». Ο φιλόσοφος απεκρίθη: «Δεν πιστεύω, διότι πως είναι δυνατόν τα Τρία Πρόσωπα να είναι εις Θεός;». Ο Άγιος απάντησε: «Εγώ να σου το αποδείξω ότι είναι ένας Θεός και Τρία Πρόσωπα. Φέρτε μου μία κεραμίδα». Έφεραν λοιπόν την κεραμίδα και ο Άγιος την πήρε στα χέρια του και είπε προς τον φιλόσοφο. «Κοίτα την αλήθεια, ω φιλόσοφε». Και αμέσως αφού έκανε το σημείο του Τιμίου Σταυρού έσφιγξε την κεραμίδα, εκείνη με τα δύο του χέρια και προσευχήθηκε λέγοντας. «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος του ενός Θεού». Και τότε, ω του θαύματος! Το μεν πυρ, με το οποίον ήταν ψημένη η κεραμίδα, πήγε προς τα επάνω, το ύδωρ εχύθη κάτω, το δε χώμα έμεινε στα χέρια του. Τότε λέγει προς τον φιλόσοφο. «Αυτή η κεραμίς δεν απετελείτο από τρία; Από πυρ, από ύδωρ και από χώμα και έγιναν ένα; Έτσι είναι και η Αγία Τριας. Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα. Τρία πρόσωπα, εις Θεός αληθινός». Λοιπόν ο φιλόσοφος, μόλις είδε το θαύμα αυτό, επίστεψε μεν ότι είναι Τρισυπόστατος ο Θεός, πλην δεν θέλησε να γίνη Χριστιανός. Το τέλος του όμως, φρικτό. Πέθανε μέσα σε δημόσια αποχωρητήριο, μέσα σε φοβερούς πόνους. Κακιά η ζωή του, κακό και το τέλος του.

 + Προσέχετε δε από των ψευδοπροφητών, οίτινες έρχονται προς υμάς εν ενδύμασι προβάτων, έσωθεν δε είσι λύκοι άρπαγες. Από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς. Μήτι συλλέγουσιν από ακανθών σταφυλήν ή από τριβόλων σύκα; Ούτω παν δένδρον αγαθόν καρπούς καλούς ποιεί, το δε σαπρόν δένδρον καρπούς πονηρούς ποιεί. Ου δύναται δένδρον αγαθόν καρπούς πονηρούς ποιείν, ουδέ δένδρον σαπρόν καρπούς καλούς ποιείν. Παν δένδρον μη ποιούν καρπόν καλόν εκκόπτεται και εις πυρ βάλλεται. Άραγε από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς. [Προσέχετε να μην παρασυρθείτε στην πλάνη από τους κακούς διδασκάλους και ψευδοπροφήτες, που έρχονται σε σας με το εξωτερικό ένδυμα της αθωότητος και πραότητος του προβάτου, ενώ από μέσα είναι άγριοι και άρπαγες σαν λύκοι. Από τους καρπούς τους, δηλ. από τα έργα τους, θα τους γνωρίσετε καλά. Μήπως τρυγούν ποτέ από τα αγκάθια σταφύλια ή από τα τριβόλια σύκα; Έτσι και κάθε δένδρο αγαθό και ήμερο κάνει καλούς καρπούς, ενώ το σάπιο δένδρο κάνει καρπούς επιβλαβείς. Δεν είναι δυνατόν ποτέ δένδρο ήμερο να βγάλει επιβλαβείς καρπούς, ούτε σάπιο δένδρο να βγάλει καλούς. (Ο αγαθός δηλαδή άνθρωπος, εναρέτες πάντοτε πράξεις θα παρουσιάζει, ενώ ο πονηρός και υποκριτής, εφόσον μένει ατην πονηριά του, θα κάνει έργα κακά). Κάθε όμως δένδρο, που δεν κάνει καλό καρπό, κόβεται και ρίχνεται στην φωτιά. Λοιπόν, δεν είναι δύσκολον να διακρίνετε τους ψευδοπροφήτες και υποκριτές, διότι θα τους γνωρίσετε πολύ καλά από τα έργα τους.] ~ Κατά Ματθαίον 7,15-20 ~

  Εγένοντο δε και ψευδοπροφήται εν τω λαώ, ως και εν υμίν έσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οίτινες παρεισάξουσιν αιρέσεις απωλείας, και τον αγοράσαντα αυτούς δεσπότην αρνούμενοι επάγοντες εαυτοίς ταχινήν απώλειαν. [Όπως υπήρξαν ψευδοπροφήτες μεταξύ των Ισραηλιτών, έτσι θα υπάρξουν και ανάμεσά σας ψευδοδιδάσκαλοι, που θα διασπείρουν αιρετικές διδασκαλίες που οδηγούν στην ψυχική καταστροφή. Αυτοί οι ψευτοδιδάσκαλοι (αιρετικοί), θα αρνούνται ακόμα και τον Χριστό, που τους ελευθέρωσε από τα δεσμά της αμαρτίας, με το Αίμα Του και θα επιφέρουν έτσι πάνω τους γρήγορα την καταστροφή.] ~ Β' Πέτρου 2,1 ~

+ Πας ο παραβαίνων και μη μένων εν τη διδαχή του Χριστού Θεόν ουκ έχει· ο μένων εν τη διδαχή του Χριστού, ούτος και τον πατέρα και τον υιόν έχει. Ει τις έρχεται προς υμάς και ταύτην την διδαχήν ου φέρει, μη λαμβάνετε αυτόν εις οικίαν, και χαίρειν αυτώ μη λέγετε· ο γαρ λέγων αυτώ χαίρειν κοινωνεί τοις έργοις αυτού τοις πονηροίς. [Καθένας που παραβαίνει το θέλημα του Θεού και δεν μένει μέσα στην διδασκαλία του Χριστού, δεν έχει τον Θεό μαζί του. Εξ αντιθέτου, εκείνος που μένει πιστός εις την διδασκαλία του Χριστού, αυτός έχει μέσα του κατοικούντας τον Πατέρα και τον Υιόν. Εάν κανείς έρχεται προς σας και δεν έχει μαζί του ως ακλόνητη πίστη του αυτήν την διδασκαλία, μην τον παίρνετε στο σπίτι σας και ούτε χαιρετισμόν να του απευθύνετε. Διότι εκείνος που τον χαιρετά και τον συναναστρέφεται με οικειότητα, είναι σαν να τον αμνηστεύει και να τον ενθαρρύνει στα πονηρά έργα και να γίνεται συμμέτοχος σ' αυτά.] ~ Β' Ιωάννου 1,9-11 ~

  Αιρετικόν άνθρωπον μετά μίαν και δευτέραν νουθεσίαν παραιτού. Ειδώς ότι εξέστραπται ο τοιούτος και αμαρτάνει ών αυτοκατάκριτος. [Τον άνθρωπο που ακολουθεί πλανερές - αιρετικές διδασκαλίες, συμβούλεψέ τον, μία - δύο φορές και αν δεν ακούσει, άφησέ τον, με την βεβαιότητα πως αυτός έχει πιά διαστραφεί και αμαρτάνει, καταδικάζοντας έτσι ο ίδιος τον εαυτόν του.] ~ Προς Τίτον 3,10-11 ~

+ Ει τις ετεροδιδασκαλεί και μη προσέρχεται υγιαίνουσι λόγοις τοις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και τη κατ' ευσέβειαν διδασκαλία, τετύφωται, μηδέν επιστάμενος, αλλά νοσών περί ζητήσεις και λογομαχίας, εξ ων γίνεται φθόνος, έρις, βλασφημίαι, υπόνοιαι πονηραί, παραδιατριβαί διεφθαρμένων ανθρώπων τον νουν και απεστερημένων της αληθείας, νομιζόντων πορισμόν είναι την ευσέβειαν. Αφίστασο από των τοιούτων! [Εάν κανείς διδάσκει διαφορετικά από την αλήθεια του Ευαγγελίου και δεν ακολουθεί σωστά τα λόγια που είπε ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός και την ευσεβή διδασκαλία, αυτός είναι γεμάτος εγωισμό και δεν ξέρει τίποτα. Αυτός μάλιστα έχει και την αρρώστια να σχολιάζει και να εξετάζει ανώφελα πράγματα, που προκαλούν λογομαχίες, από τις οποίες γεννιούνται φθόνος, φιλονικία, κακολογίες, καχυποψίες, συγκρούσεις ανθρώπων με χαλασμένο μυαλό, που έχουν χάσει την αλήθεια και νομίζουν, ότι η ευσέβεια είναι πηγή πλουτισμού. Μείνε μακριά από τέτοιους ανθρώπους.] ~ Προς Τιμόθεον Α' 6,3-5 ~

+ Έσται γαρ καιρός ότε της υγιαινούσης διδασκαλίας ουκ ανέξονται, αλλά κατά τας επιθυμίας τας ιδίας εαυτοίς επισωρεύσουσι διδασκάλους κνηθόμενοι την ακοήν. [Διότι θα έρθει καιρός, που οι άνθρωποι δεν θα ανέχονται την υγεία και αγία διδασκαλία, αλλά σύμφωνα με τις κλίσεις και τις επιθυμίες της αμαρτωλής καρδίας τους θα επισωρεύουν στον εαυτόν τους ποικίλους ψευδοδιδασκάλους, ώστε να ακούουν από αυτούς διάφορα και παράδοξα, που θα τέρπουν τα αυτιά τους.] ~ Προς Τιμόθεον Β' 4,3 ~

  Γινωσκέτω ότι ο επιστρέψας αμαρτωλόν εκ πλάνης οδού αυτού σώσει ψυχήν εκ θανάτου και καλύψει πλήθος αμαρτιών. [Ας γνωρίζει, ότι εκείνος που επαναφέρει έναν αμαρτωλό από τον δρόμο της πλάνης του στον δρόμο της αληθείας, θα σώσει μια ψυχή από τον αιώνιο θάνατο και θα εξαλείψει πλήθος αμαρτιών, τις οποίες ο παραπλανηθής αμαρτωλός είχε διαπράξει ή επρόκειτο να διαπράξει] ~ Ιακώβου 5,20 ~

  Η αποδοχή της αίρεσης είναι ο φόνος της ψυχής. ~ Μέγας Βασίλειος ~

+ Ο διάβολος αφού είδε ότι με τους διωγμούς η Εκκλησία άκμαζε περισσότερο, μετέστρεψε τον πόλεμό του και δεν πολεμάει πλεόν φανερά, αλλά μας τοποθετεί κρυφές ενέδρες και οι διώξεις γίνονται πλέον με αιρέσεις, από ανθρώπους που φέρουν τον όνομα του Χριστιανού. ~ Μέγας Βασίλειος ~

  Η ψυχή του αιρετικού είναι σαν ένας αγριότοπος, όπου βλαστάνει η φυτεία της πλάνης. Η φυτεία αυτή προέρχεται από την άτοπη διανοητική περιέργεια. Ποτίζεται από την εσωτερική υπερηφάνεια. Θεριεύει από την μεγάλη φιλοδοξία. Μητέρα όλων των αιρέσεων, είναι η επιθυμία της φιλαρχίας. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~

+ Όπως οι κακές (πλανεμένες) διδασκαλίες οδηγούν συνήθως σε ακάθαρτη ζωή, έτσι και η διεφθαρμένη ζωή, γέννησε κακές διδασκαλίες. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~

+ Αμαρτωλή ζωή γεννά εσφαλμένα δόγματα για την πίστη. Η βρώμικη ζωή στέκει εμπόδιο για τα υψηλά δόγματα, διότι δεν αφήνει να λειτουργεί η διορατική δύναμη της διανοίας. Όποιος επιδιώκει την αλήθεια, οφείλει να καθαριστεί προηγουμένως από τα πάθη. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~

+ Δεν πρέπει να μισούμε τους αιρετικούς, αλλά την αίρεση. Δεν αποστρέφομαι τον άνθρωπο τον αιρετικό, αλλά την αίρεση. Την πλάνη μισώ και θέλω να αποσπάσω τον άνθρωπο απ' αυτήν. Και ο γιατρός προσπαθώντας να γιατρέψει τον ασθενή, δεν πολεμάει το σώμα, αλλά αφαιρεί την νόσο του σώματος. Και εγώ λοιπόν, αν χτυπήσω τους αιρετικούς, δεν πολεμάω τους ανθρώπους αυτούς, αλλά την πλάνη τους και θέλω να την ξεριζώσω και να καθαρίσω την βρωμιά. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~

+ Να μην συγκαταβαίνουμε στους αιρετικούς σε κανένα πράγμα, ούτε σε φαγητό, ούτε ποτό, ούτε φιλία, ή σχέση ή αγάπη ή ειρήνη και όποιος απατηθεί και συγκαταβαίνει μ' αυτούς, γίνεται ξένος προς την Εκκλησία. Όποιοι συντρώγουν με τους αιρετικούς, γίνονται εχθροί του Χριστού. Εχθροί του Θεού δεν είναι μόνο οι αιρετικοί, αλλά και αυτοί που επικοινωνούν με τους αιρετικούς. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~

+ Εάν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ήταν πραγματικά πιστοί, ελεήμονες και πονόψυχοι, άπιστοι και αιρετικοί δεν θα υπήρχαν. Κανένας ειδωλολάτρης και αιρετικός δεν θα υπήρχε, αν εμείς είμαστε Χριστιανοί όπως πρέπει! Αν εφαρμόζαμε τα λόγια του Χριστού, αν μας αδικούσαν και μας έβριζαν και εμείς αγαπούσαμε τους εχθρούς μας. Αν μας κακοποιούσαν και εμείς ευεργετούσαμε τους αντιδίκους. Κανείς δεν θα ήταν τόσο θηρίο, ώστε να ορμά ενάντια στην αλήθεια... ~ Ιερός Χρυσόστομος ~

 Να μην δεχτείτε κανένα νόθο δόγμα, με το πρόσχημα της αγάπης. ~ Ιερός Χρυσόστομος ~

  Γιατί στους περισσότερους αιρετικούς - αν όχι σε όλους - βλέπουμε να υπάρχει ειρήνη, ενώ εμείς οι Ορθόδοξοι να τρωγόμαστε μεταξύ μας; Μα εκείνους, τους έχει δικούς του ο διάβολος και δεν υπάρχει λόγος να τους πολεμήσει... ~ Μέγας Αθανάσιος ~

  Όπως ακριβώς το μάτι όταν αρρωστήσει, έτσι και η ψυχή όταν θολώσει με δόγματα αμαρτωλά, δεν μπορεί να καταλάβει και να γνωρίσει το φως της Αλήθειας. ~ Άγιος Κλήμης Αλεξανδρείας ~

 + Όποιος δεν αναθεματίζει καταλλήλως κατά την ανάγκη οποιονδήποτε αιρετικό, τότε βρίσκεται στην μερίδα αυτών. ~ Άγιος Θεόδωρος Στουδίτης ~

 + Οι αιρετικοί νομίζουν ότι κηρύττουν το Χριστό, ενώ στην πραγματικότητα κηρύττουν μόνο τον εαυτόν τους. ~ Άγιος Ειρηναίος ο Λουγδούνου ~

  Να φυλάγεσαι όταν συνομιλείς με αιρετικούς, επιθυμώντας να υπερασπίσεις την πίστη σου, μήπως το δηλητήριο των κακών τους λόγων, δηλητηριάσει και εσένα τον ίδιο. Μα ούτε και βιβλίο αιρετικών μην θελήσεις να διαβάσεις, για να μην θανατώσεις την ψυχή σου. ~ Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής ~

 

+ Ποτέ μην κάνεις φιλία με αιρετικούς. Να μην φας μαζί τους, να μην πιείς μαζί τους, να μην οδοιπορήσεις μαζί τους. Μην μπεις στο σπίτι τους, ούτε στη συνάθροισή τους. Διότι όλα όσα έχουν, είναι ακάθαρτα, όπως λέει ο Απόστολος Παύλος, ότι δηλ. ''τίποτε δεν έχουν καθαρό, αλλά έχει μολυνθεί ο νους τους και η συνείδησή τους'' (Τίτος 1,15). ~ Άγιος Εφραίμ ο Σύρος ~

+ Τους αιρετικούς ως βλάσφημους και εχθρούς του Θεού, η Γραφή δεν τους ονόμασε ανθρώπους, αλλά σκύλους και λύκους και γουρούνια και αντίχριστους, όπως λέει ο Κύριος: ''Μην δώσετε τα άγια στους σκύλους'' (Ματθ. 7,6) ~ Άγιος Εφραίμ ο Σύρος ~

 + Είναι αδύνατον να βγει φλόγα από το χιόνι. Πολύ πιο αδύνατο όμως είναι να υπάρξει ταπεινοφροσύνη στους ετεροδόξους και τους αιρετικούς. ~ Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος ~

 

Αιρετικός γίνεται αυτός που παρεκκλίνει έστω και λίγο από την ορθή πίστη. Γι' αυτό να αποφεύγουμε τους αιρετικούς, όπως αποφεύγει κάποιος το φίδι. ~ Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός ~

+ Καλύτερα σκλαβωμένα σώματα στους Τούρκους, παρά σκλαβωμένο πνεύμα στον αιρετικό Πάπα. ~ Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός ~

  Φυλάξου από τις αιρέσεις, όπως φυλάγεσαι από τα δηλητηριώδη φίδια. ~ Άγιος Ισαάκ ο Σύρος ~

 + Τους απίστους και τους αιρετικούς, θα τους φροντίζουμε ως εξής: Πρώτα με τις παρακλήσεις μας προς τον Θεό, για να τους φωτίσει. Ύστερα με την ταπείνωση και τα έργα της πνευματικής αγάπης, με ζωή ανεπίληπτη και ενάρετη που να μαρτυρεί από μόνη της την πίστη μας, όπως την δίδαξαν οι Απόστολοι. ~ Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης ~

 Η επικοινωνία και η συναναστροφή με αιρετικούς, θεωρείται πνευματική πορνεία.