Ο αββάς Βασίλειος, ο πρεσβύτερος και αναχωρητής, ο οποίος είχε γίνει μοναχός στη Νέα Λαύρα, μας διηγήθηκε ότι είχε ακούσει από κάποιους φιλοχρίστους το ακόλουθο θαύμα.
Σε κάποια πολυάνθρωπη κωμόπολη της Παλαιστίνης κατοικούσαν Χριστιανοί και Εβραίοι και είχαν πολλά ζώα. Είχαν δε την εξής πατροπαράδοτη συνήθεια: Καθημερινά συνάθροιζαν την αυγή τα ζώα στην είσοδο της κωμοπόλεως και ο καθένας έστελνε μαζί με τα ζώα του τον γιο του ή τον δούλο του. Αυτοί έπαιρναν τα ζώα και τροφές για τον εαυτό τους, πήγαιναν στην εξοχή κι εκεί έμεναν μέχρι το βράδυ, οπότε τα έφερναν πίσω καθώς έδυε ο ήλιος.
Μία ημέρα λοιπόν που είχαν πάει στην βοσκή ως συνήθως, συγκεντρώθηκαν την ώρα του φαγητού, και τα παιδιά των Χριστιανών είπαν μεταξύ τους:
– «Ελάτε να κάνουμε την Θεία Λειτουργία, όπως κάνουν οι κληρικοί στην εκκλησία».
Τότε ένας από αυτούς πήρε την θέση του επισκόπου και έκανε τους άλλους τον ένα πρεσβύτερο, τον άλλο διάκονο, τον άλλο υποδιάκονο και άλλους αναγνώστες. Κατόπιν έφτιαξαν ένα θυσιαστήριο με μία πέτρινη πλάκα και προσέφεραν άρτους από τα τρόφιμα που είχαν.
Μαζί τους ήταν και ένας Εβραίος, ο γιος του αρχιραββίνου, ο οποίος παρακαλούσε τα παιδιά λέγοντας:
– «Δεχθείτε με μαζί σας, να προσφέρω κι εγώ όπως κι εσείς».
Αυτά όμως του έλεγαν:
– «Δεν μπορείς να έλθεις μαζί μας, γιατί είσαι Ιουδαίος».
Λέει αυτός:
– «Γίνομαι κι εγώ Χριστιανός».
Εκείνα του αποκρίθηκαν:
– «Αν γίνεις Χριστιανός, σε δεχόμαστε».
Αυτός λοιπόν συμφώνησε και τον δέχθηκαν. Αμέσως ο δήθεν επίσκοπος τον βάπτισε σε κάποιο νερό που βρέθηκε στην περιοχή.
Στη συνέχεια έκαναν όλα τα της λειτουργίας. Και όταν έφθασαν και είπαν το Εις άγιος… κατέβηκε φωτιά από τον ουρανό και κατέκαψε όλα όσα βρίσκονταν επάνω στο θυσιαστήριο. τα δε παιδιά από τον φόβο τους έπεσαν κάτω κι έμειναν σαν πεθαμένα.
Όταν βράδιασε, τα ζώα γύρισαν στα σπίτια μόνα τους. Το πρωί οι γονείς πήγαν και αναζήτησαν και βρήκαν τα παιδιά μισοπεθαμένα. Σήκωσε καθένας το παιδί του και το πήγε στο σπίτι. Μετά τρεις ήμερες, που συνήλθαν κάπως τα παιδιά, οι γονείς τα ρωτούσαν τί τους είχε συμβεί. Και αυτά ομολόγησαν τα πάντα, όπως είπαμε πιο πάνω.
Ο αρχιραββίνος πάλι ετοίμασε τραπέζι και καλούσε τον γιο του για φαγητό. Εκείνος όμως δεν ήθελε να φάει και έλεγε:
– «Εγώ είμαι Χριστιανός και δεν τρώω».
Όταν άκουσε αυτά ο μιαρός, αποφάσισε να παραδώσει το παιδί του σε φοβερό θάνατο.
Ο προγνώστης όμως Θεός, ο ετάζων καρδίας και νεφρούς
(Ψαλμ. Ζ΄, 10), γνωρίζοντας τον πονηρό λογισμό του μιαρού ιερέως [1],
οικονόμησε ώστε ο άρχοντας της περιοχής, ο λεγόμενος αμηράς [2], να
οργισθεί σφοδρά με τον βαλανέα [3], πως αμελεί και δεν κανονίζει σωστά
την θέρμανση του λουτρού [4], στον οποίον είπε:
– «Να, τόσο καιρό έχεις που κοροϊδεύεις τους πάντες, και όποτε
έρχομαι να λουσθώ, βρίσκω το λουτρό κρύο. Σου ορκίζομαι στον μεγάλο Θεό [5], ότι αν δεν θερμανθεί όπως πρέπει και το βρω αύριο κρύο, θα σου κόψω το κεφάλι».
Εκείνος υποσχέθηκε ότι έτσι θα κάνει, για να περιποιηθεί τον αμηρά.
Το
έμαθε αυτό ο πατέρας του εβραιόπουλου και νόμισε ότι βρήκε την ευκαιρία
να πέτυχει τον διαβολικό σκοπό του. Κάλεσε λοιπόν τον βαλανέα, ο οποίος
του χρωστούσε χρήματα και του είπε:
– «Απ’ ό,τι ξέρω, μου οφείλεις δέκα νομίσματα».
Εκείνος απάντησε:
– «Πράγματι, έτσι είναι».
Του λέει πάλι:
– «Αν κάνεις την παραγγελία που θα σου δώσω, σου χαρίζω όλο το χρέος».
Αυτός του απαντά:
– «Ό,τι προστάξεις θα το κάνω, για να ελευθερωθώ από το βάρος του δανείου».
Τότε ο παράνομος και μιαρός ιερεύς του λέει:
– «Έμαθα ότι ο αμηράς σου παρήγγειλε να πυρώσεις το λουτρό. Επειδή έχω
κάποιο παιδί που με πικραίνει, θέλω, όταν κάψει καλά το καμίνι και
πρόκειται να το σφραγίσεις [6], να με ειδοποίησης και όποιον σου στείλω
να σε ρωτήσει «ετοιμάσθηκε το λουτρό;» πιάσε τον, πέταξέ τον μέσα στο καμίνι, σφράγισε το και φύγε, για να απαλλαγώ έτσι από τον κακό χαρακτήρα του».
Ο βαλανέας, όταν άκουσε αυτά, συμφώνησε να κάνει όπως προστάχθηκε, ελπίζοντας να απαλλαγεί από το χρέος. Πήγε λοιπόν και πύρωσε το καμίνι πολύ περισσότερο απ’ ό,τι συνήθως, από το φόβο της απειλής του αμηρά. Ο δε αρχιραββίνος, όταν έμαθε ότι το καμίνι είναι έτοιμο για να σφραγισθεί, έστειλε τον γιο του να ρωτήσει αν έκαψε καλά το λουτρό. Ο δε βαλανέας απάντησε:
– «Αδωναΐ [7], και παραέκαψε. και αν δεν πιστεύεις, θα το δεις αμέσως».
Και αρπάζοντας το παιδί, το εξακόντισε μέσα στη φωτιά, σφράγισε το καμίνι και έφυγε.
Ήλθε ο αμηράς να λουσθεί και βρήκε το λουτρό πιο κρύο από τις προηγούμενες μέρες. Κάλεσε λοιπόν τον βαλανέα και του λέει:
– «Δεν σου παρήγγειλα να πυρώσεις καλά το λουτρό; Γιατί αμέλησες και το άφησες πιο κρύο;»
Εκείνος ορκιζόταν: «Ξόδεψα τα τριπλάσια ξύλα θέλοντας να σε ευχαριστήσω. Πώς όμως το βρήκες έτσι, δεν ξέρω. Κι αν δεν πιστεύεις στα λόγια μου, έλα να δεις το καμίνι και θα καταλάβεις από τα κάρβουνα ότι δεν λέω ψέμματα».
Ο
αμηράς τον ακολούθησε γεμάτος θυμό. Όταν όμως ξεσκέπασε την πλάκα του
καμινιού, βρίσκει το παιδί να κάθεται πρόσχαρο και λέγει στον βαλανέα:
– «Πού βρέθηκε εδώ αυτό το παιδί; Και ποια η αιτία που το έριξαν εδώ μέσα;».
Ο βαλανέας τότε τα διηγήθηκε όλα στον αμηρά και ότι ίσως η τόση φλόγα του καμινιού να μαράθηκε επειδή το παιδί ρίχτηκε άδικα σ’ αυτό. Ο αμηράς, νομίζοντας ότι αυτά είναι προσχήματα και όχι η αλήθεια, του λέει:
– «Φέρε ξύλα και κάψε το καμίνι του λουτρού μπροστά μου».
Όταν έγινε αυτό, ο αμηράς ρώτησε το παιδί τίνος γιος είναι και για ποια αιτία ρίχτηκε στο καμίνι. Μαθαίνοντας ότι ο μόνος λόγος ήταν επειδή έγινε Χριστιανός και δεν ήθελε να φάει ιουδαϊκά φαγητά, εξεμάνη. και για να μυκτηρίσει τον Χριστιανισμό –διότι στον αμαρτωλό είναι βδελυκτή η θεοσέβεια– (Σοφ. Σειρ. α’ 25), έπιασε το παιδί και το έριξε μέσα στο καμίνι, λέγοντας:
– «Αν και την πρώτη φορά κοίμισες την φωτιά με μαγείες, τώρα όμως δεν θα ξεφύγεις από τα χέρια μου».
Ο Θεός όμως, που πάντοτε κάνει έργα μεγάλα και θαυμαστά και είναι κοντά σε όλους όσους τον επικαλούνται αληθινά, σταμάτησε όπως και πριν την φλόγα του καμινιού και φύλαξε σώο το παιδί. Και όταν πήγε πάλι ο αμηράς για να λουσθεί, το λουτρό βρέθηκε ακόμη πιο κρύο, σαν να είχε μείνει χωρίς φωτιά επί μία εβδομάδα. Έκπληκτος από το γεγονός αυτό ο αμηράς πήγε και άνοιξε το καμίνι του λουτρού και βρήκε το παιδί να κάθεται μέσα με πολλή χαρά, ενώ δεν υπήρχε διόλου οσμή καπνού μέσα στο καμίνι.
Κατάπληκτος τότε ο αμηράς για το παράδοξο θαύμα έτρεξε και ανέφερε την υπόθεση στον λεγόμενο από αυτούς σύμβουλο [8]. Εκείνος, όταν τα άκουσε, πήγε γρήγορα στην κωμόπολη και πρόσταξε να κάψουν πάλι το καμίνι και μπροστά του να ρίξουν το παιδί μέσα σ’ αυτό. Και αφού σφράγισε την είσοδο και άφησε έξω φύλακες, μπήκε για να λουσθεί. Μέσα στο λουτρό όμως, αντί για ζέστη, αισθάνθηκε πολύ ψύχρα. Βγήκε λοιπόν αμέσως, άνοιξε το στόμιο του καμινιού και βρήκε το παιδί να κάθεται πρόσχαρο, χωρίς να υπάρχει καμμία οσμή καπνού. Ρώτησε τότε και ο ίδιος το παιδί, τίνος γιος είναι και έμαθε ότι είναι του μιαρού ιερέως των παρανόμων Ιουδαίων.
Έμαθε και όσα συνέβησαν στην εξοχή, όπως γράφτηκαν πιο πάνω, και ότι παραδόθηκε από τον ίδιο τον πατέρα του σε τέτοια θανατική καταδίκη επειδή δέχθηκε την ομολογία του Χριστιανισμού και έμεινε σταθερός σ’ αυτήν και δεν ανέχθηκε να μιανθεί με τα ακάθαρτα φαγητά των γονέων του, και ότι είχε ήδη τρεις φορές ριχτεί στη φωτιά χωρίς αυτή να τον κατακάψει, αλλ’ απεναντίας μάλλον τον προστάτεψε, όπως κάποτε η βαβυλωνιακή κάμινος τους τρεις Παίδες (Δαν. γ’ 3).
Έφερε τότε τον πατέρα του παιδιού και του λέει:
– «Ποια απολογία έχεις να δώσεις στον Θεό για το διαβολικό και αποτρόπαιο πράγμα που έκανες; Εσύ βέβαια νόμισες ότι θα κρυφτείς από τον Θεό και τους ανθρώπους, ο Θεός όμως που γνωρίζει τις κακές σου πράξεις και σκέψεις δεν ευαρεστήθηκε μαζί σου, αλλά ξεσκέπασε την ωμότητα της ψυχής σου. Διότι αν εσύ έχεις τόση ασπλαχνία, ώστε να παραδώσεις το σπλάχνο σου σε τέτοιο πικρό θάνατο, και τί δεν θα κάνης αν βρεις κατάλληλη ευκαιρία. Επειδή λοιπόν έκανες το κάκιστο αυτό πράγμα και ενήργησες έτσι ώστε να γίνουμε κι εμείς συμμέτοχοι του ακαθάρτου τολμήματος σου, θα καταδικαστείς σε θάνατο, ώστε κανείς άλλος δαίμονας σαν και σένα να μην κάνει τα ίδια».
Τότε πρόσταξε να τον αποκεφαλίσουν έξω από την κωμόπολη σε έρημο τόπο και το πτώμα του να φαγωθεί από τα θηρία.
Κάλεσε έπειτα τα παιδιά και, αφού έμαθε με ακρίβεια όσα τους συνέβησαν στην εξοχή, τα έβαλε σε μοναστήρι, ορίζοντας να δίνουν στο καθένα και σιτηρέσιο, ανάλογα με το πώς είχε ονομασθεί. Σ’ αυτό δηλαδή που ονομάσθηκε επίσκοπος να δίνεται σιτηρέσιο επισκόπου, ενώ για εκείνα που ονομάσθηκαν πρεσβύτεροι ή διάκονοι ή υποδιάκονοι ή αναγνώστες παρήγγειλε να δίνεται η καθημερινή τροφή στο καθένα ανάλογα με τον βαθμό του.
Ο δε Θεός και δημιουργός των όλων ευδόκησε να γίνουν αυτά για βοήθεια και ενίσχυση ημών των Χριστιανών και για να κάνει φανερή σε όλα τα έθνη που μας τυραννούν με κακουργία, την μέχρι τέλους διαβολική απέχθεια των παρανόμων Ιουδαίων προς τον Κύριο τον Θεό μας και προς τον Υιό Του τον μονογενή και προς εμάς που πιστέψαμε σ’ Αυτόν αληθινά. Διότι έπρεπε να εκπληρωθεί η προφητεία που είπε ο Κύριος στους αχάριστους: Εγώ ελήλυθα εν τω ονόματι του πατρός μου, και ου λαμβάνετέ με. εάν άλλος έλθη εν τω ονόματι τω ίδίω, εκείνον λήψεσθε (Ιωάν. ε’ 43), και αποθανείσθε εν ταις αμαρτίαις (Ιωάν. η’ 24) των κακών σας έργων.
1. πρωτότυπο: μιερέως: λέξις που απαντάται και σε άλλα ανάλογα κείμενα (π.χ. βίος αγ. Κυρίλλου Φιλεώτου). αυτός που εμφανίζεται ως ιερεύς αλλά στην πραγματικότητα μεταδίδει μολυσμό (μιασμό) και όχι αγιασμό.
2. αμηράς: εμίρης, αξιωματούχος του Ισλάμ. Πράγματι, η ιστορία διαδραματίζεται σε εποχή μετά την αραβική κατάκτησι και την κυριαρχία του Ισλάμ (βλ. και σημ. 6,10,13).
3. βαλανέας: ο υπεύθυνος του δημοσίου λουτρού, ο λουτράρης.
4. Τα λουτρά (τα γνωστά χαμάμ) διέθεταν καμίνι στο υπόγειο (υπέκκαυμα) από το οποίο θερμαινόταν το νερό και όλος ο χώρος του Λουτρού με σύστημα κυκλοφορίας θερμού αέρα.
5. Ο αμηράς επικαλείται τον μεγάλο Θεό, χωρίς να είναι Ιουδαίος ή Χριστιανός. ένδειξη ότι είναι μουσουλμάνος και εννοεί τον Αλλάχ.
6. Το καμίνι, όπως μέχρι πρόσφατα στα χωριά οι φούρνοι, είχε στόμιο που σκεπαζόταν με πλάκα και σφραγιζόταν με λάσπη.
7. Ο βαλανέας χρησιμοποιεί το εβραϊκό επιφώνημα «Αδωναΐ» (μα το Θεό): ή είναι και αυτός Ιουδαίος ή ομιλεί ειρωνικά.
8. «τω καλουμένω παρ’ αυτοίς συμβούλω»: έτσι αποδίδεται η λέξις χαλίφης, όνομα του ηγέτη του Ισλάμ εδώ όμως πρόκειται μάλλον για κάποιον ανώτερο αξιωματούχο και όχι τον ίδιο τον τότε χαλίφη.
Th. Nissen, Unbekannte Erzahlungen aus dem Pratum Spirituale, Byzantinische Zeitschrift, τόμ. 38 (1938). .σελ. 361-365.
To 1938, o Th. Nissen δημοσίευσε ένα παράρτημα του Λειμωναρίου*, το οποίο περιείχε δεκατέσσερεις (14) επιπλέον αφηγήσεις, οι οποίες δεν είχαν περιληφθεί στην έκδοση του Migne. Το παράρτημα αυτό βασίστηκε σε δύο χειρόγραφα του Λειμωναρίου που είχαν χρησιμοποιηθεί από τον Hermann Usener, στην έκδοση ενός σημαντικής αξίας προλόγου στο κείμενο του Λειμώνος, τον οποίο πρόλογο ο Migne δεν είχε συμπεριλάβει στη δική του έκδοση από λάθος. Πρόκειται για τον κώδικα του Βερολίνου cod. gr. 221 και τον κώδικα της Βιέννης hist. gr. 42
ΠΗΓΗ:“ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ”. ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ – ΤΕΥΧΟΣ 11
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου