Ὁποίας γνώσεις πρέπει νὰ ἔχῃ ὁ Πνευματικός;

 Κατήχησις Μέρος 2ον

 Κεφάλαιο ς

Ἐκ τῆς ἐν τῷ ἐξομολογηταρίῳ τοῦ μακαρίτου Νικοδήμου Διδασκαλίας, πρὸς τὸν Πνευματικόν, ὁποίαν ζωὴν, καὶ ὁποίας γνώσεις πρέπει νὰ ἔχῃ, καὶ πῶς νὰ οἰκονομικῇ τοὺς προσερχομένους εἰς τὸ Μυστήριον τῆς Μετανοίας·ἔτι δὲ καὶ οἱ κανόνες τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Νηστευτοῦ,καὶ ἄλλοι τινὲς ἐκ τῶν ̓ Αποστολικῶν καὶ τῶν ἄλλων Πατέρων, ὅσοι ἀναγκαιοῦσιν εἰς τὸ πνευματικὸν τοῦ το λειτούργημα τοῦ Ἱερέως.

§. 33. Οποία πρέπει νὰ είναι ἡ ζωὴ τοῦ Πνευματικοῦ.

 

Ἐπειδὴ ὡς εἴπομεν ἐν τῷ περὶ Μετανοίας,κατὰ ἄδειαν τοῦ̓ Αρχιερέως ἐκτελεῖ τὸ Μυστήριον τῆς Μετανοίας καὶ ὁ Ἱερεὺς, ἀναγκαῖον ἐκρίναμεν νὰ τάξωμεν ἐν τούτῳ τῷ κεφαλαίῳ καὶ ὅσα ἀναγκαιοῦσιν εἰς τὸν Πνευματικὸν Ἱερέα, πρὸς οἰκονομίαν τούτου τοῦ Μυστηρίου· ἐπειδὴ λοιπὸν
ἔργον τοῦ Πνευματικοῦ·
Πρῶτον νὰ παραστήσῃ εἰς τὸν καθένα τὶ ἐστίν ἐξομολόγησις, πῶς πρέπει νὰ γίνεται· διάτὶ γίνεται, ὡς ἐν τῷ περὶ Μετανοίας διελήφθη, καὶ νὰ τὸν καταπείσῃ δι αυτῶν νὰ ὁμολογήσῃ ἐλευθέρως τὰς ἁμαρτίας του.
Δεύτερον νὰ ἀκούσῃ τὰς ἁμαρτίας τοῦ καθενὸς• νὰ κρίνῃ τὸ βάρος αυτ τῶν τῶν ἁμαρτιῶν, καὶ νὰ ἐπινοήσῃ τὰ ἀναγκαῖα φάρμακα, ἤτοι τὴν ἱκανοποίησίν των· ἑπομένως νὰ τὸν καταπείσῃ νὰ δεχθῇ καὶ νὰ προθυμοποιηθῇ νὰ τελέσῃ αὐτὴν· διὰ ταῦτα τὰ αἴτια πρέπει νὰ ἔχῃ ἀναλογοῦσαν καὶ τὴν ζωὴν καὶ τὰς γνώσεις του μὲ αυτά· πρῶτον δηλ. πρέπει νὰ ἔχῃ ἀρετὴν διαφέρουσαν ἀπὸ τοὺς ἄλλους καὶ Λαϊκοὺς καὶ Ἱερεῖς, νὰ ἶναι κύριος τῶν ἀλόγων παθῶν, καὶ νὰ ἔχῃ τὸ διακριτικὸν ἀθόλωτον ἀπὸ αὐτὰ, ὥστε ἀκούων τὰς διαφόρους ἁμαρτίας τῶν διαφόρων ἐξομολογουμένων, νὰ μὴ μολύνηται ψυχικῶς ἀπὸ αυτὰς, καθὼς καὶ ὁ Ἥλιος διερχόμενος τόπους ρυπαρούς, μένει καθαρὸς καὶ ἀμόλυντος· καὶ οὕτω να μὴν ἀναστρέφεται πρὸς τοὺς ἁμαρτωλοὺς συνεξομοιούμενος μὲ
αυτούς, ἀλλὰ ἡ ἀναστρέφῃ αὐτοὺς πρὸς τὸν ἑαυτόν του, κατὰ τὸν Προφήτην Ιερεμίαν· ἤτοι νὰ τοὺς φέρῃ δὲ ἐλέγχων καὶ συμβουλῶν εἰς μετάνοιαν καὶ νὰ τοὺς διορίζειτὴν ἀνάλογον μὲ τὰ ἁμαρτήματά των ἱκανοποίησιν· καθότι ἂν καὶ αυτὸς κυριεύεται ἀπὸ τὸ ὁποῖον καὶ ὁ ἐξομολογούμενος πάθος, τότε φέρεται καὶ συγκαταβατικὸς εἰς αὐτὸν, καὶ οὕτως οὔτε ἐκεῖνον διορθώνει, καὶ τὸν ἑαυτόν του συναπολλύει· καθὼς ἡ πεῖρα πολλὰ τοιαῦτα πολλάκις ἀπέδειξε. Καὶ ὄχι μόνον τοιοῦτος εἰς τὴν κρυπτὴν καὶ καθ ̓ ἑαυτὸν ἀρετὴν πρέπει νὰ ηναι ὁ Πνευματικὸς, ἀλλὰ μὲ μεγάλην προσοχὴν καὶ ἀκρίβειαν πρέπει νὰ οἰκονομῇ καὶ πάντα του τὰ φαινόμενα· καὶ αἱ μετὰ πάντων ὁμιλίαι του νὰ
ἦναι σεμναί, καὶ τὸ περιπάτημά του τακτικὸν, καὶ τὸ ἦθός του μέτριον, καὶ γενικῶς εἰπεῖν, νὰ ἔχῃ σύμφωνον καὶ τὴν ζωήν του μὲ τὰς πρὸς τοὺς ἐξομολογουμένους διδασκαλίας του, καὶ μὲ ὅλα του τὰ ἐπιχειρήματα νὰ γίνεται παράδειγμα τῆς ἀρετῆς εἰς τοὺς ἄλλους· πρέπει πρὸς τούτοις νὰ ἔχῃ
καὶ τὴν ἱερωσύνην ἐνεργοῦσαν, ἤτοι νὰ μὴν ἶναι οὔτε καθηρημένος διὰ φανερά του εγκλήματα, οὔτε παρητημένος διὰ κρύφιά του καθαιρετικὰ τῆς ἱερωσύνης · διότι καθὼς δὲν εἶναι ἄξιος νὰ τελῇ καὶ τὰ λοιπὰ Μυστήρια, οὕτως οὐδε τὸ Μυστήριον τῆς Μετανοίας, κατὰ τοὺς θείους καὶ ἱεροὺς
κανόνας· νὰ ἔχῃ ἀκόμι καὶ τὴν ἄδειαν παρὰ τοῦ κατὰ τόπον Αρχιερέως.Ταῦτα καὶ τοιαῦτα ἐν περιλήψει τὰ συγκροτοῦντα τὴν ζωὴν τοῦ Πνευματικοῦ .

5. 54. Ὁποίας γνώσεις πρέπει νὰ ἔχῃ ὁ Πνευματικός.

 
Δεύτερον πρέπει νὰ ἔχῃ γνῶσιν καὶ ἐμπειρίαν εἰς τὴν Παλαιὰν καὶ Νέαν γραφήν, εἰς τὰ δόγματα τῆς πίστεως τὰ περιεχόμενα εἰς τὸ Πιστεύω, καὶ μάλιστα εἰς τοὺς ἀποστολικοὺς, καὶ συνοδικούς, καὶ τοὺς τῶν Πατέρων κανόνας, οἱ ὁποῖοι περιέχονται εἰς ἴδια βιβλία· νὰ ἔχη ἔτι τὴν γνῶσιν τῶν
ἁμαρτημάτων καὶ ποῖα ἀπὸ αὐτὰ εἶναι θανάσιμα, καὶ ποῖα ὄχι νὰ ἠξεύρῃ τὰς δέκα ἐντολὰς ἀκριβῶς, καὶ ποῖα ἁμαρτήματα ἀναφέρονται ὡς παράβασις εἰς κάθε μίαν ἀπὸ αυτάς . Ακόμι νὰ ἠξεύρῃ καὶ τὰς λεγομένας τῆς ἐλλείψεως ἁμαρτίας· ἔτι δὲ καὶ τὰς ἑπτὰ λεγομένας περιστάσεις τῆς ἁμαρτίας, περὶ τῶν ὁποίων θέλομεν ὁμιλήσει ἀκολούθως· διότι εἰς αὐτὰς τὰς γνώσεις καὶ θέλει ἐξετάζει τοὺς ἐξομολογουμένους, καὶ θέλει εὑρίσκει τὰ διάφορα ιατρικὰ πάσης ψυχικῆς ἀσθενείας· ἔτι δὲ νὰ καταγίνεται εἰς ἀνάγνωσιν καὶ τῶν λοιπῶν Ἐκκλησιαστικῶν βιβλίων, εἰς τὰ ὁποῖα εὑρίσκει διάφορα παραδείγματα περὶ μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως, ἁρμόζοντα εἰς πᾶσαν περίστασιν· Μὲ τοιαύτην λοιπὸν ζωὴν ὡς εἴπο μεν ἀνωτέρω πολιτευόμενος, καὶ τοιαύτας γνώσεις ἔχων ὁ Πνευματικὸς, καὶ θέλει φυλάξει εἰς ἀσφάλειαν τὸν ἑαυτόν του καὶ θέλει πείθεῖ τοὺς ἐξομολογουμένους, τοῦτο μὲν διὰ τῶν προτρεπτικῶν του ἱκανῶν λόγων, τοῦτο δὲ διὰ τὴν ὁποίαν ὑπόληψιν ἔχουσι πρὸς αὐτὸν, ὥστε ὁ καθεὶς μὲν ἐλευθέρως, ἀνυπόπτως, καὶ μὲ προθυμίαν νὰ ἐξομολογῆται τὰς ἁμαρτίας του· αυτὸς δὲ ὁ Πνευματικὸς θέλει δια κρίνει τὸ βάρος κάθε μιᾶς, καὶ θέλει διορίζει τὸν ἀνάλογον κανόνα πείθων αυτὸν νὰ τὸν δεχθῇ καὶ νὰ τὸν τελέσῃ μετὰ προθυμίας.

Πηγή : Ιερά Ανθολογία των επτά Μυστηρίων-ἐξομολογηταρίῳ τοῦ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου

 συνεχίζεται...