Μαρτύριο του Αγίου Μάρτυρος Λογγίνου του Εκατόνταρχου και των δύο στρατιωτών

 

Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος (Ιεροσολύμων): Μαρτύριο του Αγίου Μάρτυρος Λογγίνου του Εκατόνταρχου και των δύο στρατιωτών.

ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΑΙ ΕΝΔΟΞΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΛΟΓΓΙΝΟΥ ΤΟΥ ΕΚΑΤΟΝΤΑΡΧΟΥ, ΠΟΥ ΠΑΡΑΒΡΙΣΚΟΤΑΝ ΣΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΠΟΥ ΜΑΡΤΥΡΗΣΑΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥ. 

 

1. Είναι πολλές οι γραπτές ιστορίες που αναφέρονται στους μάρτυρες. Γιατί, όπως οι εικόνες των ζωγράφων, παριστάνοντας κάποιες όψεις των πόλεων και το ύψος των πύργων και τις μορφές των ανδρών και γυναικών, τις παρουσιάζουν άλλοτε νέες και άλλοτε ηλικιωμένες, άλλοτε βασιλικές και άλλοτε νυφικές, άλλοτε επίσης σκυθρωπές και άλλοτε χαρωπές, έτσι και αυτοί που εξιστορούν τους αγώνες των μαρτύρων, παρουσιάζουν στα αυτιά μας άλλοτε τη σταθερότητα της ψυχής και την ανδρεία στάση τους, την άφοβη και τολμηρή και ατρόμητη εμφάνιση τους στα δεινά που υφίσταντο, και την ενίσχυση του Χριστού που ερχόταν από τον ουρανό σ’ αυτούς, και άλλοτε πάλι το πλήθος των θαυμάτων και τον πλούτο της χάριτος που με τα λόγια τους ομολογούσαν. Πώς όμως θα μπορέσω να εξιστορήσω την εξαίρετη μαρτυρία για τον Χριστό του σοφού και ανδρείου Λογγίνου, που έδωσε γι’ αυτόν ομολογώντας τον;

2. Ενώ λοιπόν ο χορός των αποστόλων ταραγμένος από τον φόβο τον αρνήθηκε, και οι χωλοί που τους σήκωσε στα πόδια τους, και οι τυφλοί που τους έδωσε το φως τους, και μαζί με αυτούς και οι λεπροί τούς οποίους απάλλαξε από τα ψεγάδια τού πολυπαθούς δέρματος και σώματος τους, και οι άλλοι των οποίων έπαυσε τις συμφορές, θεράπευσε τις ασθένειες τους και τους άλλαξε προς το καλύτερο τη γνώση τους (για τον Θεό), ενώ όλοι αυτοί, κατάπληκτοι από το δράμα της σταύρωσης, υπέστησαν σωστό χειμερινό ναυάγιο, η ομολογία του τιμίου και θεοσεβούς εκατόνταρχου Λογγίνου έφθασε στα αυτιά της ανόητης και απατηλής συναγωγής των Ιουδαίων, που έλεγε «Πραγματικά, αυτός ήταν Υιός του Θεού» (Ματθ. 27, 54).

Γιατί, ούτε τον Πιλάτο, που ήταν πληρωμένος εναντίον του Χριστού ντράπηκε, ούτε την απειλή τόσο μεγάλου πλήθος φοβήθηκε, ούτε μούδιασε από το πλήθος των άπειρων μυριάδων του λαού. Γι’ αυτό λοιπόν πρέπει και να εξυμνείται και να γράφεται η άριστη άθληση του, την οποία και οι πρώτοι αυτόπτες μάρτυρες διηγήθηκαν, και την παρέδωσαν στην επόμενη γενεά, και από εκείνην και εξής οι λόγοι του μαρτυρίου του Λογγίνου φτάνοντας μέχρι σε μας, διαφυλάχθηκαν σαν πολύτιμα μαργαριτάρια, που στολίζουν τον ιερό νυμφώνα του Χριστού.

3. Όταν λοιπόν ο Πιλάτος, ύστερα από αίτηση, έστειλε φρουρά για τη φύλαξη του τάφου του μονογενούς Υιού του Θεού, επικεφαλής της φρουράς αυτής ήταν ο Λογγίνος, επειδή ο ίδιος ήταν που φρουρούσε και τον σταυρό του Χριστού μαζί με τους στρατιώτες του. Όταν όμως έγινε η ανάσταση του Χριστού, όπως μας παρέδωσαν οι Γραφές των θείων Ευαγγελίων, και οι στρατιώτες ανάφεραν στους άρχοντες και πρεσβυτέρους της ιουδαϊκής συμμορίας τα θαύματα που έγιναν, εκείνοι, φοβούμενοι τον λαό και θέλοντας να αποσιωπήσουν το θαύμα, έδωσαν πολλά χρήματα στους στρατιώτες, για να διαψεύσουν την ανάσταση του Χριστού, και με τον ίδιο τρόπο έπεισαν και τον Πιλάτο να δεχθεί τη διάψευση, δίνοντας του πολλά χρήματα.

Ο Λογγίνος όμως προτίμησε την αλήθεια, και ούτε χρήματα πήρε εναντίον του Χριστού, ούτε και δέχθηκε να προτιμήσει τον μαμμωνά αντί του Θεού, ούτε υποδουλωμένος στην πλεονεξία γλίστρησε στον πολυθάνατο βυθό της, ούτε ανέχθηκε τη συκοφαντία εναντίον του Χριστού, ο οποίος ανέστησε τον Αδάμ, έσφαξε τον θάνατο και ζωοποίησε τους θνητούς.

4. Ερεθισμένοι από όλα αυτά ο Πιλάτος και οι άρχοντες των Ιουδαίων, αναζητούσαν κάποια σκευωρία εναντίον του Λογγίνου, αλλά δεν εύρισκαν ευκαιρία, επειδή ο Λογγίνος ήταν ο ανώτερος όλης της στρατιωτικής φάλαγγας. Ο Λογγίνος όμως, θέλοντας να αφοσιωθεί τελείως στον Χριστό, έβγαλε τη ζώνη του Καίσαρα, και στη συνέχεια διέμενε στο σπίτι μαζί με τους δύο στρατιώτες, οι οποίοι μαζί μ’ αυτόν έγιναν συγκληρονόμοι και του μακάριου μαρτυρίου του, και κήρυτταν τα μεγάλα θαύματα που είδαν.

Εγκαταλείποντας την Ιερουσαλήμ, έφυγε από αυτήν μαζί με τους στρατιώτες, και πηγαίνοντας στην χώρα των Καππαδοκών, έγινε άριστος κήρυκας, όπως ο Θωμάς στους Ινδούς, ο Πέτρος στους Ρωμαίους, ο Ιωάννης στους Ασιάτες, ο Παύλος από την Ιερουσαλήμ μέχρι το Ιλλυρικό, και άλλος σε άλλους, διαδίδοντας το Ευαγγέλιο του Χριστού και τα μυστήρια που είχαν γίνει από αυτόν και γι’ αυτόν.

5. Οι πονηροί Ιουδαίοι όμως, που καίγονταν από τη ζήλεια και κεντρίζονταν από τον θυμό, δεν μπορούσαν να ανεχθούν τη μαρτυρία του μακάριου Λογγίνου, η οποία με πολλούς τρόπους έκανε τον γύρω της γης. Τότε πείθουν τον Πιλάτο να γράψει στον Καίσαρα ψέματα εναντίον του μακαρίου Λογγίνου, ότι πιστεύει πράγματα διαφορετικά από τη βασιλεία των Ρωμαίων, και ότι, αφού εγκατέλειψε τα πολεμικά όπλα, κηρύττει τον Χριστό ως βασιλιά των εθνών, και ήδη με τα λόγια του αυτά έχει γεμίσει ολόκληρη την πατρίδα και χώρα του. Εκτός από τα γράμματα αυτά, στέλνουν μαζί και χρήματα, και ζητούν τον θάνατο του Λογγίνου, υποκλέπτοντας έτσι την έγκριση του Καίσαρα.

Στέλνονται τότε βασιλικά γράμματα στον Πιλάτο στην Ιουδαία, εναντίον του Λογγίνου και των συντρόφων του, τα οποία έλεγαν τα εξής· ‘‘Όσοι εγκατέλειψαν τα όπλα, διατάσσουμε να τους κόβεται το κεφάλι’’. Έτσι με πολλή βιασύνη ο Πιλάτος δίνει τα γράμματα του Καίσαρα στους δημίους, οι οποίοι, ξεκινώντας το ταχύτερο, έφθασαν στην Καππαδοκία, και πληροφορήθηκαν ότι ο Λογγίνος δίδασκε σ’ ένα πατρικό του αγρόκτημα, όπου και ασκούσε την ησυχία, έχοντας παραιτηθεί από όλες τις πολιτικές υποθέσεις.

Αμέσως καταλαμβάνουν το αγρόκτημα, θέλοντας να εκτελέσουν την διαταγή του Πιλάτου και του Καίσαρα με ησυχία, για να μη τραπεί σε φυγή ο Λογγίνος. Γι’ αυτό πήγαν κρυφά στον άνδρα, σαν να πήγαιναν για κάποιον άλλο, και δεν εμπιστεύθηκαν σε κανέναν τίποτε από αυτά που κρατούσαν στα χέρια τους. Έπειτα, μπαίνοντας μέσα και βρίσκοντας τον Λογγίνο, χωρίς να γνωρίζουν ότι είναι αυτός ο καταζητούμενος από αυτούς και τον Πιλάτο, άρχισαν να τον ρωτούν, που μπορεί να βρίσκεται ο Λογγίνος.

6. Ο μακάριος Λογγίνος, στον οποίο το άγιο Πνεύμα είχε φανερώσει το δράμα, τους είπε· Ακολουθείστε με, και θα σας τον δείξω. Τότε ο άγιος Λογγίνος, δοκιμάζοντας μεγάλη χαρά, όπως ήταν φυσικό, και μόλις κρύβοντας την επιθυμία του για τη μαρτυρική θυσία, έλεγε μέσα του «Πόσο ωραία είναι τα πόδια εκείνων που κηρύττουν την ειρήνη, εκείνων που κηρύττουν τα αγαθά» (Ησ. 52, 7. Ρωμ. 10, 15).

Τώρα θα δω τους ουρανούς ανοιχτούς, τώρα θα διηγηθώ τη δόξα του Μονογενούς Υιού του Πατέρα, τώρα θα δω την ανέκφραστη αστραπή του Πατέρα, του Υιού και του αγίου Πνεύματος. Τώρα θα πω, Κύριε Ιησού Χριστέ, «δέξου το πνεύμα μου» (Πράξ. 7, 59), όπως άκουσα να λέει ο πρωτομάρτυρας Στέφανος. Τώρα θα μεταβώ στην ουράνια Ιερουσαλήμ με τους χρυσούς πύργους, την πατρίδα των αγγέλων και μητρόπολη όλου του χορού των αγγέλων, με επινίκιους ήχους και βασιλικά τρόπαια.

Τώρα αποβάλλω τον πήλινο χιτώνα και τους πολυστένακτους δεσμούς της σάρκας, και απαλλάσσομαι από τον θάνατο, γιατί οδηγούμαι στην αθανασία, και πηγαίνω σ’ εκείνο το λιμάνι της ζωής, όπου κατοικούν οι άγιοι. Δοκίμαζε λοιπόν, ευφροσύνη, ψυχή μου, μεταβαίνοντας στον Δημιουργό και Κύριο σου. Δείξε χαρούμενο το πρόσωπο, όπως το επιβάλλει η περίσταση, και ας φιλοξενήσουμε με φιλικότητα αυτούς που μας προξενούν τόσο μεγάλα αγαθά, και ας παραθέσουμε πολυτελές τραπέζι σ’ αυτούς που μας καλούν σε βασιλικό δείπνο.

7. Αφού ο Λογγίνος είπε αυτά μέσα του, οδήγησε αυτούς που ήρθαν εναντίον του μέσα στο σπίτι του, και αφού τους φιλοξένησε με λαμπρότητα, και έφαγε μαζί τους με το πρόσωπο ιλαρό και χαρούμενο, και στο ίδιο τραπέζι που παρέθεσε σ’ αυτούς, ο Λογγίνος άρχισε μετά το δείπνο να τους ρωτά τι χρειάζονται. Και εκείνοι, αφού του ζήτησαν όρκο, ότι δεν θα κοινοποιήσει αυτό που θα του πουν, ούτε θα αποκαλύψει το μυστικό που θα του φανερώσουν, είπαν Ο Καίσαρας έγραψε στον Πιλάτο, να κόψει το κεφάλι του Λογγίνου και δύο άλλων στρατιωτών.

Και ο άγιος είπε· ‘‘Και αυτοί οι συνοδοί του Λογγίνου ποιοι είναι;’’. Και όταν έμαθε, ότι είναι εκείνοι που, αντί της ιουδαϊκής μισητής αρχής, είχαν προτιμήσει τον Χριστό, τους έγραψε να έρθουν το ταχύτερο κοντά του, για να γίνουν μέτοχοι μεγάλων αγαθών.

Και έτσι, αφού ο Λογγίνος φιλοξένησε τους απεσταλμένους του Πιλάτου μια και δύο ημέρες ευγενικά, τους πήγε την τρίτη ημέρα σε ένα χωράφι, και εκεί περίμεναν εκείνους που είχε ειδοποιήσει να έρθουν. Και όταν έμαθε ότι βρίσκονται κοντά, είπε στους απεσταλμένους του Πιλάτου, ότι αυτός είναι ο Λογγίνος, τον οποίο αναζητούν.

8. Εκείνοι στην αρχή δεν πίστεψαν, όταν όμως στη συνέχεια βεβαιώθηκαν, έκλαιγαν τραβώντας τα μαλλιά τους και βγάζοντας ελεεινές κραυγές έλεγαν στον Λογγίνο·

Γιατί το έκανες αυτό, φίλε; Γιατί αυτούς που ήρθαν για να σε σκοτώσουν τους δέχθηκες στο σπίτι σου; Γιατί σ’ αυτούς που ήρθαν για να σε σφάξουν έστρωσες πολυδάπανο δείπνο, και τους παρέθεσες τραπέζι όχι μόνο μια μέρα, αλλά και δύο και τρεις; Δεν έβλεπες άραγε ότι με το κρασί μας κερνούσες το αίμα σου που ζητούσαμε από σένα; Τώρα τι πρέπει να πούμε; Τι να κάνουμε, ή τι μπορούμε να σκεφθούμε για σένα; Πήγαινε στο καλό, παίρνοντας σαν αμοιβή για τη φιλοξενία από μας την απαλλαγή από τον θάνατο, γιατί εμείς πια δεν τολμάμε να τραβήξουμε το ξίφος επάνω σου, παραλύει το χέρι μας από τη φιλοξενία, ντρεπόμαστε το τραπέζι, φοβούμαστε τον Θεό, τον προστάτη της φιλοξενίας.

Είναι προτιμότερο για μας να κινδυνέψουμε από τον Πιλάτο, παρά να αφαιρέσουμε το κεφάλι του Λογγίνου. Πώς θα αντέξουμε να έχουμε τύψεις συνειδήσεως σε όλη μας τη ζωή, και να βλέπουμε να τρώνε μαζί μας οι λεγόμενοι αιμοχαρείς δαίμονες; Και πως θα βάλουμε επάνω σου τα χέρια μας; Θα παραλύσουν όχι μόνο τα χέρια, αλλά και τα πόδια και ολόκληρο το σώμα μας, αν το κάνουμε αυτό, αν γίνουμε φονιάδες αυτού που μας ευεργέτησε και μας φιλοξένησε.

9. Αυτά βέβαια έλεγαν εκείνοι στον μακάριο Λογγίνο, αλλά δεν έπεισαν τον πρόθυμο και θαρραλέο αθλητή να εγκαταλείψει τον αγώνα για τον Κύριο και Σωτήρα Ιησού Χριστό, ο οποίος τους απάντησε με θάρρος λέγοντας· Μη θελήσετε να φανώ προδότης της ζωής, ούτε να θέσω σε πειρασμό τη χάρη, ούτε να γίνω λύκος, αποβάλλοντας την εκλογή των προβάτων, ούτε να αρνηθώ μ’ οποιονδήποτε τρόπο εκείνον που ομολόγησα μια για πάντα.

Μη θελήσετε να χάσω τη δόξα εκείνη που είδα να κάνει τα στοιχεία της φύσης να τρέμουν, ας μη μου γίνει κατήγορος όλη η κτίση, επειδή αρνήθηκα εκείνον για τον οποίο ο ουρανός κάλυψε τα μάτια του, και έδωσε ο ήλιος τα άρματα των φώτων του, ώστε η ημέρα να διακόψει τη διάρκεια του φωτός, και η νύχτα να βιασθεί να έρθει, επειδή δεν άντεχε το βάρος του σταυρού, και δεν υπέφερε το έγκλημα της ιουδαϊκής θεομαχίας. Αυτά εγώ τα έζησα με τα ίδια μου τα μάτια. Πώς τώρα να σκορπίσω τον πλούτο τόσων μεγάλων αγαθών, αλλ’ ούτε και μπορώ να υποστώ τις κατηγορίες των αγγέλων.

10. Και ενώ ακόμα μιλούσε ο μακάριος Λογγίνος, έφθασαν οι δύο στρατιώτες που ήταν μαζί του, τους οποίους συμπεριελάμβανε η θανατική απόφαση του Καίσαρα. Ο μακάριος Λογγίνος τους προϋπάντησε με γελαστό και χαρούμενο πρόσωπο, και καταφιλώντας τα μάτια και τον τράχηλο τους, τούς είπε·

Χαίρετε, συστρατιώτες του Χριστού και νικητές των θεϊκών αγώνων και κληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών. Να χαίρεσθε, γιατί η πύλη που οδηγεί στον ουρανό άνοιξε για μας, και πρόκειται οι άγγελοι του Θεού να παραλάβουν τις ψυχές μας και να τις προσφέρουν στον μονογενή Υιό του Θεού. Να, βλέπω τις λαμπάδες και διακρίνω τα στεφάνια και σκέφτομαι τα βραβεία, με τα οποία θα σταθούμε μπροστά στο βήμα του Νυμφίου.

Και αφού είπε αυτά, λέει στους δημίους· Κάνετε λοιπόν το γρηγορότερο αυτό για το οποίο διαταχθήκατε. Είπε τότε στον επιστάτη του σπιτιού του, να του φέρει καθαρή στολή, σαν να είναι καλεσμένος σε γάμο και σε νυμφώνα. Και όταν η στολή ήρθε, τη φόρεσε, και δείχνοντας με το χέρι του τον λόφο, όπου είχε διατάξει να θάψουν το μακάριο σώμα του, και αφού λύγισε τα γόνατά του και αγκαλιάστηκε με τους φίλους του, με τους οποίους είχε διανύσει τον νικηφόρο αγώνα, αποκεφαλίστηκε στις δεκαέξι του μήνα Οκτωβρίου, και γράφτηκαν όλοι στους χορούς των αποστόλων και μαρτύρων, γιατί είχαν δείξει την ανδρεία και τον ζήλο εκείνων.

11. Τότε οι δήμιοι πήραν το κεφάλι του αγίου Λογγίνου και το πρόσφεραν στον Πιλάτο, γιατί αυτό το είχε κάνει για χάρη των Ιουδαίων, από τους οποίους είχε πάρει χρήματα. Μόλις όμως οι δήμιοι έφεραν το κεφάλι του αγίου στην Ιερουσαλήμ, διάταξε ο Πιλάτος να το δείξουν στους Ιουδαίους, που διψούσαν τον θάνατο του, και είχε πωλήσει για πολύ χρυσάφι το έγκλημα σ’ αυτούς που συνήθιζαν να εξαγοράζουν με χρήματα τα αίματα των δικαίων.

Στη συνέχεια ο Πιλάτος διέταξε το τίμιο κεφάλι του αγίου Λογγίνου να πεταχτεί έξω από την πύλη της πόλης, το κεφάλι που ήταν φοβερό για τους δαίμονες, και αξιαγάπητο στους αγγέλους, και θαυμαζόταν από τα στοιχεία της κτίσεως. Βρισκόταν λοιπόν κοντά στην πύλη σαν ένα ασύλητος θησαυρός, και επειδή εκεί υπήρχε πολλή κοπριά, διαφυλάχθηκε σώος ο πολύτιμος μαργαρίτης του Χριστού, και τελικά η κοπριά έγινε τάφος, ή καλύτερα κιβωτός, επειδή ο φιλάνθρωπος Θεός έδειξε και σ’ αυτό τη μακροθυμία του, για λόγους οικονομίας.

12. Κάποια γυναίκα, που καταγόταν από την ίδια χώρα των Καππαδοκών, μητέρα μονογενούς παιδιού, η οποία είχε χάσει τα μάτια της, νικώντας το πάθος της με την πίστη, ήρθε με το μοναχοπαίδι της στην Ιερουσαλήμ, ελπίζοντας εδώ με την προσκύνηση των αγίων τόπων να ξαναβρεί το φως της.

Καθώς λοιπόν χειραγωγούμενη από το παιδί της μάζευε χώμα από τη γη, και σκεφτόταν να επαλείψει με αυτό τα μάτια της, ελπίζοντας πως ίσως με αυτό βρει το φάρμακο και ανακτήσει το φως της, ξαφνικά βρήκε κάποια αρρώστια τον μοναχογιό της και τον άρπαξε από τα μητρικά της χέρια. Τότε έγινε διπλό το σκοτάδι των ματιών της, και σβήστηκε τελείως με τη δριμύτερη συμφορά που τη βρήκε.

Έτσι βγάζοντας γοερές κραυγές έλεγε στον Θεό «Μέχρι πότε, Κύριε, θα με ξεχνάς εντελώς; Μέχρι πότε θα αποστρέφεις το πρόσωπό σου από μένα; Μέχρι πότε θα κάνω σχέδια στην ψυχή μου, και η καρδιά μου θα δοκιμάζει θλίψεις νύχτα και μέρα; Ρίξε το βλέμμα σου, εισάκουσε με, Κύριε Θεέ μου, και φώτισε τα βυθισμένα στο σκοτάδι μάτια μου, μήπως από την μεγάλη μου λύπη και οδύνη παραδοθώ στον θάνατο» (Ψαλμ. 12, 2-4).

Κύριε, μήπως μόνο εγώ είμαι αμαρτωλή πάνω στη γη, και δέχομαι τις σκληρές αυτές τιμωρίες; Κύριε, μήπως είμαι χειρότερη από την πόρνη, την οποία δέχθηκες όταν σου πρόσφερε μύρο, ενώ εμένα την ταλαίπωρη και το φως μου στέρησες, και τον μοναχογιό μου τον πήρες, και δεν έχω από που να ελπίσω σωτηρία;

13. Και ενώ βρισκόταν σε μεγάλη θλίψη και απαρηγόρητο πένθος, εμφανίσθηκε σ’ αυτήν στον ύπνο της ο μακάριος Λογγίνος και της διηγήθηκε όλα τα σχετικά με αυτόν, λέγοντας·

Εγώ είμαι ο Λογγίνος ο εκατόνταρχος, που ομολόγησα, ενώ ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός βρισκόταν επάνω στον σταυρό, ότι είναι πραγματικά Υιός του Θεού. Σου αποκαλύπτω λοιπόν ότι ο Πιλάτος, λέγοντας ψέματα εναντίον μου, ερέθισε τον Καίσαρα και μου έκοψε το κεφάλι και φέρνοντας το εδώ, το έριξε έξω από την πόλη, πράγμα που το συμφώνησαν οι Ιουδαίοι εξαγοράζοντας τον με χρήματα. Όμως συσσωρεύθηκε πολλή κοπριά πάνω στο κεφάλι μου, ώστε να επιφυλαχθεί σε σένα ο κλήρος αυτός για να θεραπευθείς. Γιατί, μόλις το ανακαλύψεις, θα βρεις το φως σου, και τότε θα σου παρουσιάσω και τον γιο σου ζωντανό δοξασμένο, και θα σου παρηγορήσει πολύ το πένθος.

14. Αφού λοιπόν με τα λόγια αυτά παρηγορήθηκε η γυναίκα, αλλά και ενδυνάμωσε, σαν ανδρεία και πιστή που ήταν, βιαζόμενη να αρχίσει το έργο, οδηγήθηκε στον χώρο όπου είχε συσσωρευθεί η κοπριά, όπως πληροφορήθηκε από τους οδηγούς της, που ήταν και αυτοί πιστοί. Μόλις έφθασαν στον ορισμένο τόπο άρχισε να σκάβει με τα ίδια της τα χέρια. Έτσι, με τη βοήθεια του Θεού, βρίσκοντας πολύ γρήγορα το τίμιο για τον Θεό κεφάλι, είδε αμέσως τις ακτίνες του ήλιου.

Και αφού το αγκάλιασε και το έπλυνε με πολλή βιασύνη, και το άλειψε με ακριβά μύρα, επιστρέφει στην πόλη φέροντας το ασύλητο μαργαριτάρι εκεί όπου την φιλοξενούσαν. Την επόμενη νύχτα παρουσιάσθηκε πάλι σ’ αυτήν ο μακάριος Λογγίνος έχοντας στο πλευρό του τον γιο της, λαμπρό και γελαστό, με στολή σαν να ήταν γαμπρός, και της λέει· Κυρία, να αυτός που ποθούσες· αυτός είναι ο μοναχογιός σου, που νόμισες πως αρπάχθηκε από τα χέρια σου. Ο Θεός τον ελευθέρωσε από αυτή φθαρτή και πρόσκαιρη ζωή, και τον στράτευσε στην ουράνια βασιλεία. Και τώρα τον έχω μαζί μου, γιατί τον πήρα από τον Σωτήρα, και δεν θα απομακρυνθεί από τα δεξιά μου.

Γι’ αυτό λοιπόν πάρε το κεφάλι μου και το σώμα του παιδιού σου και τοποθέτησε τα σε μια λάρνακα, και μη ξαναδακρύσεις για τον γιο σου. Γιατί του δωρήθηκε μαζί με μένα μεγάλη δόξα από τον φιλάνθρωπο Θεό, και ιερός βωμός, και θυσίες μυστικές και πολυύμνητες χορωδίες, και πάνδημες πανηγύρεις, και άλλα πολλά εκτός από αυτά, τα οποία δεν μπορούν να τελεσθούν πάνω στη γη, αλλά μόνο στον ουρανό «τα ο ποια μάτι δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και νους ανθρώπου δεν συνέλαβε» (Α΄ Κορ. 2, 9), τα οποία ετοίμασε ο Θεός για μας με λόγια και έργα, δείχνοντας την αγάπη του για μας.

15. Αφού δέχθηκε τα λόγια αυτά η μητέρα του νεαρού ως προστάγματα ιερού προφήτη, αμέσως σηκώθηκε και έφυγε για την πατρίδα της, πήρε όμως και το πάντιμο και ιερό κεφάλι, λείψανο του αγίου Λογγίνου, και το κατάθεσε με χαρά όπως την διέταξε ο άγιος Λογγίνος σε μια κώμη που λέγεται Σανδράλης (γιατί από εκεί καταγόταν ο άγιος Λογγίνος), φωνάζοντας μέσα στην καρδιά της, και κηρύττοντας με τη γλώσσα της. Γνωρίζω ότι «σ’ αυτούς που αγαπούν τον Θεό, συνεργούν όλα για το καλό» (Ρωμ. 8, 28). Ζητούσα μάτια σαρκικά, και μαζί με αυτά έλαβα και τα μάτια του Πνεύματος. Με στενοχωρούσε η απώλεια του παιδιού μου, και να έχω τον κληρονόμο μου με βασιλική δόξα να είναι κοντά στον Θεό.

Βλέπω τον νέο να φορεί πορφύρα, παρατηρώ τον έφηβο να είναι γεμάτος από πολλή ευπρέπεια. το πρόσωπο του παιδιού λάμπει σαν αστέρι, χαμογελά στη μητέρα του, και αστράφτει στο πλευρό του Λογγίνου, και σαν αυγερινός δίπλα στις ακτίνες του ηλίου, εμφανίζεται πολλές φορές τη νύχτα και άλλες φορές την ημέρα, και όχι μόνο στον ύπνο μου, αλλά και φανερά εμφανίζεται σε μένα με τον τρόπο των μαρτύρων. Έχει θέση μαζί με τους προφήτες, αν και δεν έζησε ζωή προφητών βαστάζει σταυρό μαζί με τον Λογγίνο· φέρει το σεμνό τρόπαιο της βασιλείας των ουρανών, και κηρύττει ανάμεσα στους αγγέλους, φωνάζοντας μέσα στο πλήθος των αρχαγγέλων· «Πραγματικά ήταν Υιός του Θεού αυτός», ως μαθητής του Λογγίνου.

Και λέει όλα όσα τα Σεραφίμ επιτρέπουν στον Λογγίνο να πιστεύει (και δεν αντικρούει αυτά που ψάλλουν τα Σεραφίμ και τα Χερουβίμ), και βγάζει και αυτός φωνή ιερή, που υμνολογεί, που είναι τροπαιούχος, μυστική και επινίκια· «Πραγματικά αυτός είναι Υιός του Θεού», και είναι και θα είναι. Γιατί, εκείνο που είχε πριν από τους αιώνες, θα το έχει και αιώνια. Αυτός παλιώνει τους αιώνες, ενώ ο ίδιος μένει νέος, γιατί η βασιλεία του είναι βασιλεία αιώνια, και η εξουσία του δεν θα σβήσει ποτέ.

16. Εγώ ο Ησύχιος, πρεσβύτερος των Ιεροσολύμων, αφού ερεύνησα πολύ, με πολύ κόπο μπόρεσα να βρω το μαρτύριο του αγίου Λογγίνου του εκατόνταρχου, ο οποίος κατά τη σταύρωση του Χριστού είπε· «Πραγματικά αυτός ήταν Υιός του Θεού». Και το βρήκα σε μικρό φύλλο στη βιβλιοθήκη της αγίας Αναστάσεως, και συνέταξα την ομολογία του μαζί με το εγκώμιο του. Όσοι λοιπόν φοβούνται τον Κύριο ας βεβαιωθούν, ότι αυτός είναι πραγματικά ο άγιος Λογγίνος ο Εκατόνταρχος, εκείνος που ομολόγησε τον Χριστό πάνω στον σταυρό. Είθε με την πρεσβεία και την παράκληση αυτού να διαφυλαχθούν όλοι και όσοι διαβάζουν το μαρτύριο αυτό, και όσοι το ακούνε, με τη βοήθεια του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη και η βασιλεία του Πατέρα και του Υιού και του αγίου Πνεύματος, και τώρα και πάντοτε, και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

---

(ΕΠΕ) Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας.
Φιλοκαλία των Νηπτικών και ασκητικών, 13.
Ησυχίου Ιεροσολύμων, Άπαντα τα έργα.
εκδ. Γρηγόριος ο Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 1996.

 ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΣΚΗΤΙΚΩΝ ΕΔΩ