Τι σημαίνει «όποιος σκάβει λάκκο, θα πέσει μέσα σ’ αυτόν» (Εκκλ. 10, 8);

 

Μέγας Φώτιος: Τα Αμφιλόχια Α΄ – Ερώτηση ΞΓ΄

ΕΡΩΤΗΣΗ 63η

Τι σημαίνει «όποιος σκάβει λάκκο, θα πέσει μέσα σ’ αυτόν» (Εκκλ. 10, 8);

 

Λάκκο εδώ ονομάζει τη μελέτη κατά του πλησίον και τον μεγάλο όλεθρο, σύμφωνα μ’ αυτό που έχει γραφεί· «άνοιξε κι έσκαψε λάκκο για τον πλησίον του, και θα πέσει στο λάκκο που έσκαψε» (Ψαλμ. 7, 16)· και, «ο αμαρτωλός πιάστηκε στα ίδια τα έργα των χεριών του» (Ψαλμ. 9, 17).

Αυτός λοιπόν που σκάβει και ανοίγει ένα τέτοιο λάκκο για κάποιον άλλο, αυτός πρώτος πέφτει μέσα σ’ αυτόν. Γιατί, ενώ μηχανεύεται όλα αυτά, πριν το κακό που επιδιώκει να πάθει ο πλησίον, καταστρέφει ο ίδιος την ψυχή του. Αν προξενήσει βλάβη στο σώμα του συνανθρώπου του, πολλές φορές τον ωφελεί μάλλον παρά τον καταστρέφει, ενώ τον εαυτό του τον έσπρωξε στο βόθρο της ψυχικής καταστροφής.

Όποιος όμως μηχανεύτηκε την απώλεια του πλησίον του, αυτός είτε συνέλαβε, είτε δεν συνέλαβε εκείνον που επιδιώκει να βλάψει, προηγουμένως καθόλου λιγότερο έβλαψε τη δική του ψυχή. Γιατί η αδέκαστη κρίση κρίνοντας το αδίκημα σε σχέση με το ζήλο και τη γνώμη, αν και πολλές φορές αυτός που δέχεται την επιβουλή ξεφεύγει εκείνον που θέλει να τον βλάψει, αλλ’ όμως την τιμωρία τη δέχεται οπωσδήποτε.

Μ΄ αυτά λοιπόν ο Εκκλησιαστής συμβουλεύει, ν’ απέχει από κάθε κακή πράξη όποιος θέλει να παραμείνει ανεπηρέαστος από οποιαδήποτε βλάβη και κακοποίηση. Όμως όποιος μηχανεύεται κακό για τον πλησίον του, δε θ’ αποφύγει την τιμωρία του νόμου, αλλά αν έχει βγάλει μάτι, θα χάσει και το δικό του, κι αν βγάλει το δόντι κάποιου, θα χάσει και το δικό του (Εξ. 21, 24. Λευϊτ. 24, 20. Δευτ. 19, 21). Και δεν υπάρχει αδίκημα που βλάπτει τον πλησίον, χωρίς να παραδίνει αυτόν που αδίκησε στην τιμωρία.

Ώστε, όποιος σκάβει το λάκκο του άλλου, δηλαδή επιζητεί να καταστρέψει κάποιον, δε θ’ αποφύγει να πέσει στο λάκκο της τιμωρίας, που έσκαψε βαθιά για τον εαυτό του σκάβοντας το λάκκο του πλησίον του.

---

Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Άπαντα τα έργα.
1. Τα Αμφιλόχια Α΄. Ερωταποκρίσεις Α΄ – ΞΓ΄.
εκδ. Το Βυζάντιον. Θεσσαλονίκη, 1997.