Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Έκδοση ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως: 65. Για την άγνοια και την δουλεία.
Γ΄ (21) 65. Για την άγνοια και την δουλεία.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι πήρε την φύση η οποία έχει γνώρισμα την άγνοια και είναι δούλη· διότι πράγματι η φύση του ανθρώπου είναι δούλη του Θεού που την δημιούργησε και της λείπει η γνώση για τα μέλλοντα. «Αν λοιπόν χωρίσεις», κατά τον Θεολόγο Γρηγόριο, «αυτό που βλέπουμε από αυτό που αντιλαμβανόμαστε με τον νου», η σάρκα λέγεται δούλη και χωρίς γνώση, αλλά χάρη στην ταύτιση της προσωπικής υποστάσεως και χάρη στην αδιάσπαστο ένωση έγινε η ψυχή του Κυρίου πολύ πλούσια στην γνώση για τα μέλλοντα, όπως και στα υπόλοιπα θαύματα.
Διότι όπως ακριβώς η σάρκα των ανθρώπων σύμφωνα με την φύση της δεν είναι ζωοποιός, η σάρκα όμως του Κυρίου με το να ενωθεί υποστατικά με τον ίδιο τον Θεό Λόγο δεν απομακρύνθηκε από την φυσική της θνητότητα, αλλά έγινε ζωοποιός χάρη στην υποστατική ένωση με τον Λόγο, και δεν μπορούμε να λέμε ότι δεν ήταν και είναι διαρκώς ζωοποιός· έτσι η ανθρώπινη βέβαια φύση στην ουσία της δεν έχει αποκτήσει την γνώση για τα μέλλοντα, ή ψυχή όμως του Κυρίου χάρη στην ένωση της με τον ίδιο τον Θεό Λόγο και την υποστατική ταύτιση έγινε πολύ πλούσια, όπως είπα, στα υπόλοιπα θαύματα και στην γνώση για τα μέλλοντα.
Πρέπει μάλιστα να γνωρίζουμε ότι και δεν μπορούμε να λέμε αυτόν δούλο· διότι το όνομα του δούλου και του δεσπότη δεν είναι γνωρίσματα της φύσεως, αλλά αυτών που είναι δούλοι σε κάτι ή δεσπότες, όπως ακριβώς το όνομα του πατρός και το όνομα του υιού. Διότι αυτά δεν φανερώνουν την ουσία, αλλά την σχέση. Όπως λοιπόν είπαμε και για την άγνοια ότι, αν χωρίσεις το κτιστό από το άκτιστο με αμυδρές ιδέες, δηλαδή με λεπτές φαντασίας του νου, η σάρκα είναι δούλη του Θεού, αν δεν είχε ενωθεί με τον Θεό Λόγο· μια και ενώθηκε όμως υποστατικά, πως θα είναι δούλη;
Επειδή δηλαδή ο Χριστός είναι ένας, δεν είναι δυνατόν να είναι δούλος του εαυτού του και Κύριος· διότι αυτά δεν είναι από εκείνα που λέγονται άσχετα, αλλά σχετικά με κάποιο άλλο. Τίνος λοιπόν θα είναι δούλος; Του Πατρός; Λοιπόν όλα όσα έχει ο Πατέρας δεν είναι και του Υιού (Ιω. 16, 15), αν είναι δούλος του Πατρός, και με κανένα τρόπο του εαυτού του. Πώς τότε ο απόστολος λέει για εμάς· «ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος, ἀλλ’ υἱός» (Γαλ. 4, 7), εφόσον υιοθετηθήκαμε δια μέσου αυτού, αν ακριβώς αυτός είναι δούλος;
Λέγεται επομένως δούλος προσηγορικά, χωρίς ο ίδιος να είναι αυτό, αλλά επειδή έχει πάρει για μας μορφή δούλου και έχει ονομασθεί δούλος μαζί με εμάς. Διότι αν και ήταν απαθής υπηρέτησε ως δούλος τα πάθη προς χάριν μας και έγινε διάκονος της σωτηρίας μας. Εκείνοι πάλι που τον λένε δούλο χωρίζουν το ένα Χριστό σε δύο, όπως ακριβώς ο Νεστόριος.
Αλλά εμείς δεχόμαστε αυτόν Δεσπότη και Κύριο όλης της κτίσεως, τον ένα Χριστό, τον ίδιο μαζί Θεό και άνθρωπο, και ότι όλα τα γνωρίζει· «ἐν αὐτῷ εἰσι πάντες οἱ θησαυροὶ τῆς σοφίας καὶ τῆς γνώσεως οἱ ἀπόκρυφοι» (Κολοσ. 2, 3).
Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Άπαντα τα έργα.
1. Δογματικά Α΄. Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως.
Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ). Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Θεσσαλονίκη, 1976.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου