Ερώτηση Α΄: Με ποιόν τρόπο φαίνεται πολλές φορές σαν άνθρωπος ο Άγγελος; Και πως ο Δαίμονας μετασχηματίζεται σε Άγγελο φωτός; Και πως μιλάει αφού είναι άυλος; Και αν μπορούν οι Άγγελοι να εμφανιστούν με άλλες μορφές.
Τον τρόπο μεν αυτών των δράσεων και επιφανειών των
Αγγέλων στον Κόσμο, Πάτερα και Αδελφό, μόνο ο Θεός μπορεί να γνωρίζει
καθαρά, ο οποίος από το μηδέν έπλασε το πάν και την φύση και τους
λόγους καθενός από τα όντα, μόνο αυτός γνωρίζει. Εμείς δε από τους Αγίους αυτό μόνο μάθαμε, ότι συνέβησαν πολλές φορές οπτασίες Αγγέλων, με ποιον δε τρόπο γίνονται, δεν το μάθαμε. Αυτές δε οι οπτασίες, όχι μόνον εν είδει ανθρώπου έγιναν, αλλά και σε άλλες μορφές.
Και Τετράμορφα μεν τα Χερουβίμ, και Πολυόμματα , και Τετραπτέρυγα λέγονται, και τεσσάρες κεφαλές έχουν. Και έχουν άλλη μεν κεφαλή όμοια με αετού, άλλη δε με ανθρώπου, άλλη δε με λέοντος και άλλη μόσχου. Και για καθένα από αυτά διάφορα και αρμόζοντα νοήματα έχουν δώσει οι Άγιοι.
Και τα Σεραφίμ δε εξαπτέρυγα τα ονόμασαν οι Προφήτες, και θερμαίνοντα, και πυρόεντα, και διά τούτο και έμπυρα, δηλαδή ολόπυρα ονομάζονται,
καθώς και τα Χερουβίμ, έκχυση γνώσης μας τα δίδαξαν οι Άγιοι, με το να διαχέουν την θεία γνώση στον Κόσμο. Και ότι πόδια και χέρια έχουν στην εικόνα τους.
Ο Άγγελος δε, τον οποίο είδε ο Ιησούς του Ναυή, ήταν άνδρας κρατώντας ρομφαία, δηλαδή ξεσπαθωμένος,
Και εκείνος που είδε ο Δανιήλ, ήταν άνδρας ενδεδυμένος ένδυμα μακρύ έως εις τα πόδια, και οι οφθαλμοί ήταν σαν ως φλόγα πυρός και η φωνή του ήταν σαν φωνή όχλου.
Και άλλοι δε Άγγελοι σε σχήμα ανθρώπου εμφανίστηκαν
και άλλος μεν παλεύοντας δείχτηκε, καθώς στον Ιακώβ.
Άλλος δε εμφανίστηκε δείχνοντας σ’ αυτόν κλίμακα [= σκάλα].
Άλλος μιλώντας στον Αβραάμ για να μην σφαγεί ο Ισαάκ.
Άλλος δείχνοντας στον Μωυσή εκείνη την θεωρία στη Βάτο.
Άλλος δε εκείνος πού εμφανίστηκε στον Ζαχαρία.
Και άλλοι σε άλλους Προφήτες.
Άλλος ευαγγελιζόμενος στην Θεοτόκο Παρθένο την κοσμοσωτήρια της σύλληψη.
Άλλοι στις μυροφόρες γυναίκες εμφανίστηκαν στην Ανάσταση.
Άλλος δε στον Πέτρο, λύνοντας τον από τα δεσμά, και βγάζοντας τον από τη φυλακή.
Και οι μεν σαν θρόνοι,
οι δε σαν τροχοί,
οι δε σαν φλόγα πυρός,
οι δε ραβδοφόροι,
οι δε ενδεδυμένοι άσπρα ενδύματα,
και απλώς σε διάφορες μορφές, και σε διάφορα σχήματα εμφανίστηκαν.
Τι λοιπόν πρέπει να συμπεράνουμε; ότι και η φύση τους να είναι τέτοια καθώς εμφανίστηκαν, δηλαδή θρόνοι, τροχοί, άνθρωποι και τα εξής. Όχι επειδή είναι ασχημάτιστοι, και ανείδεοι, δηλαδή χωρίς σχήμα και είδος ως ασώματοι, όπως μάθαμε από τους Πατέρες. Κάθε τι δε νοερό και ασώματο είναι και ανείδεο.
Και ομιλεί γι΄αυτό ο Διονύσιος και ο Χρυσόστομος, στους λόγους περί των Σεραφίμ και αλλού, ομοίως και οι λοιποί Πατέρες. Τι λοιπόν πρέπει να συμπεράνουμε; Και άρα όλα αυτά τα φαινόμενα σχήματα και είδη των Αγγέλων είναι και ψευδή; Όχι μη γένοιτο. Όλα είναι εικόνες και τύποι θείων ενεργειών, και δείχνουν με κάποιο τρόπο το έργο και την δύναμη καθενός από τους Αγγέλους. Αυτοί κατά το μεν άυλο και ασώματο της φύσης τους, είναι ασχημάτιστοι. Κατά τα είδη δε αυτά και τα (φαινόμενα) σχήματα, εικονίζουν την αποστολή, δηλαδή το έργο, για το οποίο στάλθηκαν στον Κόσμο, από τον Θεό, ομοίως και την δύναμη, και τις ενέργειες τους.
Και εμφανίστηκαν στους ανθρώπους, όπως είναι δυνατόν να φανεί ένας άγγελος σ΄ ένα άνθρωπο, επειδή αν δεν λάμβαναν οι Άγγελοι τέτοια σχήματα, πως θα μπορούσαν να τους δουν οι άνθρωποι, γιατί το άυλο της φύσης τους, ούτε στην όραση, ούτε σε καμμία άλλη από τις αισθήσεις υποπίπτει.
Δεν είναι λοιπόν κατά φύση οι Άγγελοι, ούτε λέοντες, ούτε μόσχοι, ούτε άνθρωποι, ή αετοί καθώς εμφανίστηκαν.
Αλλά το μεν, δηλαδή το είδος του αετού, το υψηλό δηλώνει, το νοερό και ελαφρό της φύσης τους, και ότι ενατενίζουν προς τον νοητό Ήλιον, επειδή απ’ όλα τα όρνεα υψηπετέστερος είναι ο αετός, και μόνο αυτός μπορεί να κοιτάξει κατάματα προς τον ήλιο.
Το δε ανθρωπόμορφο, δηλώνει με τρόπον την συνέργεια αυτών των Αγγέλων στην δική μας ανάπλαση, διά του Μυστηρίου της οικονομίας και την σάρκωση του Θεού Λόγου και την σπουδή και προθυμία τους, για να διορθώσουμε τον εαυτόν μας, προς την θεία εικόνα και την επιμέλεια για να σώσουν τον άνθρωπο.
Το δε τού μόσχου, δηλώνει το δουλικό μας προς τον Θεό και το ακάματο για εργασία και ακατάπαυστο μας στην εργασία και εκτέλεση τού καλού. Δηλώνει ακόμη και το καθαρό προς τις άυλες θυσίες, δηλαδή την θεία ιερουργία και προς την θυσία των παθών μας.
Το τού λέοντος δε, δηλοί το βασιλικό και θείο και πλήρες ζήλου και ορμής, εναντία σε όσους κινούνται κατά του κτίσαντος.
Όμως και οι ράβδοι και οι ζώνες, σημαίνουν το αρχικό [=που άρχει] και το εξουσιαστικό αυτών των Αγγέλων και το ισχυρό. Το φωτιστικό δε και λευκό, σημαίνουν την καθαρότητα και την αγιοσύνη και το θεοειδές αυτών των Αγγέλων, τα οποία δια μέσου αυτών και μεις τα έχουμε.
Το πυροειδές δε, δηλώνει το καταφλέγον την κακία και το φωτίζον τους ευρισκομένους στο σκότος της αμαρτίας και της πλάνης.
Τα φτερά δε, σημαίνουν το νοερό και υψηλό του νου
και απλώς καθένα από τα σχήματα, τα οποία έλαβαν κατ’ οικονομίαν οι Άγγελοι, όντας ασχημάτιστοι και ασώματοι, φανερώνει και παριστάνει, τις ενέργειες καθενός τους προς εμάς τους ανθρώπους.
Εμφανίστηκαν δε στους ανθρώπους, όχι κατά φαντασίαν, αλλά πραγματικά και αληθινά, αν και με τρόπο υπερφυσικό, για δική μας διδασκαλία, για τούτο και τους εικονίζουμε με αυτά τα σχήματα σαν αληθινά, στις εικόνες, τα οποία και τιμούμε και πιστεύουμε ότι είναι θεία.
Εκείνα δε τα σχήματα, που παίρνει ο διάβολος, όλα είναι ψευδή και φανταστικά και γίνονται με σκοπό την δική μας απάτη και απώλεια. Γιατί μετασχηματίζεται, όπως έχει γραφτεί, από σκοτάδι που είναι, σε Άγγελο φωτός. Σε διάφορα δε άλλα σχήματα μεταβάλλεται και σε μορφές θηρίων, λεόντων, φιδιών, σκορπιών και σκυλιών και σε άλλα παρόμοια άξια του εαυτού του. Όπως και στον θείο ‘Αντώνιο εμφανίστηκε κατά φαντασίαν σχηματιζόμενος και σε πολλούς άλλους Αγίους, τα οποία πρέπει όλα να τα καταργήσουμε και να τα αφανίσουμε με τις αρετές μας.
Όχι μόνο σ’ αυτά τα σχήματα αφ’ εαυτού του φανταστικώς εμφανίστηκε ο μισόκαλος, σαν ασώματος που είναι και συχνά μετέβαλλε τον εαυτόν του, σαν πονηρότατος νους και μετασχηματιζόμενος και μεταβαλλόμενος, (το οποίο και ο ανθρώπινος νους μεταβαλλόμενος πολλές φορές πάσχει θεληματικά και αλλάζει, και μεταμορφώνει με λόγους, με έννοιες και με σχήματα τον εαυτόν του και με πολλούς τρόπους λέει όσα βούλεται και διανοείται και πολλές φορές εξαπατά αυτός ο άνθρωπος τους άλλους ανθρώπους).
Όχι μόνο, λέω, τέτοια σχήματα πήρε πολλές φορές ο μισόκαλος, αλλά και σε κάποιες ύλες, ο ακάθαρτος και σκοτεινός διάβολος πλησιάζει και εισέρχεται κρυφά κάτω από την κνίσσα [=τσίκνα, ο καπνός και η οσμή από το κρέατα θυσιών] και τον καπνό, και κάνει χτύπους στον αέρα, και φαίνεται ότι χτυπά πολλές φορές και μπαίνει εντός του ανθρώπου.
Αυτά δε όλα τα κάνει θέλοντας, με τις φαντασίες αυτές να εξαπατήσει τους ανθρώπους, όπως εξαπάτησε και τους Έλληνες και τους ζητούσε θυσίες ζώων, για να φανεί διά μέσου αυτού του καπνού και για να δείξει ότι δέχεται την λατρεία τους. Αυτές οι μιαρές προς τον δαίμονα λατρείες, μέχρι και σήμερα ακούμε ότι επιτελούνται, φεύ! προς αυτόν από έθνη βάρβαρα, και απολίτιστα και λαμβάνει μεν από αυτούς ως δώρο την μιαρή αυτή λατρεία, θέλοντας να τους ελκύσει στην απώλεια. Επιχαίρει δε σ’ αυτά ο άθλιος, με το να φαίνεται ότι και αυτός ενεργεί κάτι, και έχει ισχύ, ενώ είναι παντελώς ασθενής, και ανίσχυρος διά της δυνάμεως του Σωτήρος Χριστού μας.
Οι Άγγελοι δεν ενεργούν με αυτό τον τρόπο, αλλά εικονικώς μεν, δηλαδή με διάφορα σχήματα, αληθινά δε και όχι κατά φαντασίαν, εμφανίζονται για την φανέρωση των θείων βουλήσεων και για πράξεις αγαθές και ενεργούν μέσω της θείας δύναμης όσα συμφέρουν, και λόγους και φωνές χρησιμοποιούν, όχι όμως σωματικά και παχιά, αλλά εικονίζοντας το ηγεμονικό των ανθρώπων, δηλαδή τον προφορικό λόγο, κατά τον οποίον διαφέρουμε, και είμαστε ηγεμόνες, και ανώτεροι από τα άλλα ζώα.
Και ως νόες άγιοι όντες [οι Άγγελοι], θείως και αληθώς αγγίζουν στον δικό μας νου και αγαθοειδώς ενώνονται και φανερώνοντας τις βουλές τού Θεού στους ανθρώπους, ούτε με χτύπους, ούτε με ταραχές, αλλά μέσω κάποιας θείας δυνάμης και χάριτος τα φανερώνουν, προς το συμφέρον και οικοδομή των ακουόντων εν ειρήνη, και γαλήνη.
Ούτε υποκάτω στον καπνό, όταν προσφέρονταν θυσίες υπό του νόμου υλικώς στον Θεό, αλλά καθώς έχει γραφτεί στον Μανωέ: «ύψατο τη ράβδω των κρεάτων ο Άγγελος» η οποία ράβδος εννοεί την θεία δύναμη και «εξελθόντος εκ της πέτρας πυρός, ταύτα κατέφαγε».
Αυτό δε συνέβη και διά της προσευχής του Ηλιού «αναφθέντος πυρός», λέει η Γραφή, «τα τε κρέατα, και τας σχίδακας [=καυσόξυλα] και το ύδωρ, και τους λίθους κατέφαγε».
Ομοίως και άλλοι δε πολλοί Άγιοι πολλές φορές παρόμοια με τους Αγγέλους αληθινά, και όχι κατά φαντασίαν ενέργησαν διά της θείας δυνάμεως.
Αλλά και εξαιρέτως, θείες εικόνες είναι οι οπτασίες του Θεού στους Προφήτες και αληθινές θεωρίες, και όχι κατά φαντασίαν, και όλα αυτά λόγους έχουν θειοτέρους και προς ωφέλειαν των ανθρώπων γίνονται. Καθ’ ομοίωση δε των οπτασιών του Θεού στους Προφήτες και οι θεωρίες των Αγγέλων είναι αληθινές και πραγματικές, αν και διά μέσου εικόνων και σχημάτων γίνονται για μας, με το να είμαστε και μεις με σωματική μορφή και έχοντας σχήμα.
Και αυτά μεν εν συντομία αρκούν σε απάντηση της πρώτης ‘Ερώτησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου