Ερμηνεία εις τους ΡΝ’ (150) Ψαλμούς του προφητάνακτος Δαβίδ. Ψαλμός Β’ (2).
Ερμηνεία εις τους ΡΝ’ (150) ψαλμούς του προφητάνακτος και θεοπάτορος Δαβίδ.
Ερμηνευτική απόδοση των Ψαλμών από τον Βυζαντινό λόγιο μοναχό Ευθύμιο Ζυγαβηνό (τέλη 11ου – αρχές 12ου αιώνος), την διόρθωση της οποίας συμπλήρωσε και υπομνημάτισε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (τέλη 18ου – αρχές 19ου αιώνος),
Ψαλμός Β’ (2).
Ψαλμὸς τῷ Δαβίδ. Ἀνεπίγραφος.
Καὶ ὁ δεύτερος οὗτος Ψαλμὸς εἶναι χωρὶς ἐπανωγραφὴν κοντὰ εἰς τὸ ἑβραϊκόν, καθὼς εἶναι καὶ ὁ πρῶτος Ψαλμὸς προφητεύει δὲ τὴν ἐπιβουλὴν ὅπου ἔκαμαν κατὰ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ οἱ Ἰουδαῖοι καὶ τὸ κάλεσμα τῶν Ἐθνῶν καὶ τὴν ἀπώλειαν τῶν Ἰουδαίων.
1. Ἱνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη, καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά; παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ.
Προβλέποντας ὁ Δαβὶδ μὲ τὰ προφητικὰ ὄμματια τοῦ νοὸς του τὴν λύσσαν, ὅπου ἔμελλον νὰ δείξουν οἱ τὸν Χριστὸν θανατώσαντες, θρηνεῖ καὶ ἐλεεινολογεῖ αὐτοὺς διὰ τοῦ παρόντος Ψαλμοῦ λέγων: φεῦ καὶ ἀλλοίμονον! διὰ τί αὐτοὶ τόσον μανήσαντες κατὰ τοῦ Χριστοῦ, ἔκαμαν ταραχὴν, καὶ ἐκίνησαν ὅλα, καὶ ὑπερηφανεύθησαν· ταῦτα γὰρ πάντα δηλοὶ τὸ ἔφρυαξαν, καθὼς λέγουσιν ἐκεῖνοι ὅπου μετεγλώττισαν τὴν ἑβραϊκὴν γλῶσσαν εἰς τὴν ἑλληνικὴν [1]. Ἔθνη λοιπὸν εἶναι οἱ περὶ τὸν Πιλᾶτον Ρωμαῖοι στρατιώται: λαοὶ δὲ εἶναι οἱ Ἰουδαῖοι οἱ ὄντες τριγύρω εἰς τὸν Ἄνναν καὶ Καϊάφαν· βασιλεῖς δὲ εἶναι ὁ Ἡρῴδης ἄρχοντες δὲ εἶναι ὁ Πιλάτος, ὁ ἡγεμὼν τῆς Ἱερουσαλήμ,
Έτζι γὰρ καὶ εἰς τὰς Πράξεις ἕρμηνευσαν το ρητὸν τοῦτο τοῦ Δαβὶδ οἱ θεῖοι Μαθηταὶ τοῦ Χριστοῦ καὶ Ἀπόστολοι εἴποντες: «O Πνεύματι Ἁγίω διὰ στόματος Δαβὶδ τοῦ παιδός σου εἴπων: ινα τί ἔφρυαξαν ἔθνη καὶ λαοὶ εμελέτησαν κενά;» καὶ τὰ ἑξῆς. Εἴτα ἐρμηνεύουσιν αὐτὸ οὕτω: «Συνήχθησαν γὰρ ἐπ᾿ ἀληθείας ἐν τῇ πόλει ταύτη ἐπὶ τὸν ἅγιον παῖδa σου, Ιησοῦν, ὃν ἔχρισας, ῾Ηρῴδης τε καὶ Πόντιος Πιλᾶτος, σὺν ἔθνεσι καὶ λαοῖς ᾿Ισραήλ» (Πράξ. δ’ 25) [2]. Πληθυντικῶς δὲ εἶπεν ὁ Δαβὶδ βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες καὶ ὄχι βασιλεὺς καὶ ἄρχων ἐνικῶς, κατὰ τὴν συνήθειαν τῆς ἑβραϊκῆς γλώσσης, ἡ ὁποία μεταχειρίζεται τοὺς πληθυντικοὺς ἀριθμοὺς ἀντὶ ἑνικῶν. Νοεῖται δὲ τοῦτο καὶ μὲ βαθύτεροv τρόποv διὰ τοῦτο γὰρ εἶπεν ὁ Δαβὶδ πληθυντικῶς βασιλεῖς, διὰ τί ὁ νοητὸς βασιλεὺς τῆς ἁμαρτίας Διάβολος, ἑνωμένος όντας μὲ τὸν αἰσθητὸν βασιλέα Ἡρῴδην, καὶ οἱ δύο ὁμοὺ ἐκινοῦντο κατὰ τοῦ Χριστοῦ [3]. Ὁμοίως καὶ αι ἀρχαι καὶ ἐξουσίαι τῶν Δαιμόνων, πρὸς τὰς ὁποίας εἶναι ὁ πόλεμός μας, κατὰ τὸν Ἀπόστολον, ἐνωμέναι ούσαι μὲ τὸν ἄρχοντα καὶ ἡγεμόνα Πιλᾶτον ἀρματώνοντο κατὰ τοῦ Σωτῆρος.
Ἐπειδὴ γὰρ ὁ Χριστὸς εἶναι διπλοὺς καὶ σύνθετος ἀπὸ δύο φύσεις, ἀπὸ τὴν ἀόρατον της Θεότητος καὶ ἀπὸ τὴν ὁρατήν της ἀνθρωπότητος, διὰ τοῦτο καὶ ὁ κατ’ αὐτοῦ πόλεμος ἦτον διπλούς, ἀπὸ ἀοράτους καὶ ορατούς ἐχθρούς. Κενὰ δὲ καὶ εὔκερα εμελέτησαν, εἶπεν, ἀντὶ τοῦ, ματαίως ἐκοπίασαν ὅλοι οἱ ἀνωτέρω Ἰουδαῖοι, συμφωνήσαντες νὰ εβγάλουν ἀπὸ τὸ μέσον καὶ νὰ ἀφανίσουν τὸν Ἰησοῦν, ἐπειδὴ αὐτὸς, ὡς Θεὸς ἀνέστη ἀπὸ τοὺς νεκροὺς, καὶ ζῇ εἰς τοὺς αἰῶνας. Λέγεται δὲ ὁ λόγος οὗτος καὶ εἰς μοναχούς τους Ἰουδαίους, διὰ τί αὐτοὶ ματαίως εμελέτησαν τὴν Γραφήν, χωρὶς νὰ καταλάβουν ὅτι αὐτὴ περὶ τοῦ Χριστοῦ ἐπροφήτευεν.
[1]. Ὁ δὲ Ἀλεξανδρείας Κύριλλος οὕτως ἑρμηνεύει τὸ ἐφρύαξαν, ἤγουν ὅτι φρύαγμα κυρίως εἶναι ἕνας ἄσημος ἦχος ἑνωμένος μὲ ἕνα πνεῦμα δυνατόν, τὸ ὁποῖον ἔβγαινει ἀπὸ τὴν μύτην τῶν ἀλόγων, ὅταν αὐτὰ πηδώσι, καὶ δὲν θέλουν νὰ ὑποταχθοῦν εἰς ἐκείνους, ποὺ ζητοῦν νὰ τὰ ἡμερώσουν. Καθὼς ἕνα τοιοῦτον φρύαγμα ἔκαμαν οἱ Ἑβραῖοι μὴ θέλοντες νὰ ὑποταχθοῦν εἰς τὸν Χριστόν. Λέγει δὲ καὶ ὁ Νύσσης «Φρύαγμα γὰρ τὸ μέγα καὶ ἀλόγιστον φρόνημα μετενεχθὲν ἀπὸ τῆς ἀλόγου τῶν ἵππων ὁρμῆς».
[2]. Ἄλλοι δὲ λέγουσιν ὅτι τέσσαρα τινὰ ὀνόματα εὑρίσκονται ἐδῶ: Ἔθνη, Λαοί, Βασιλεῖς καὶ Άρχοντες. Καὶ Έθνη μὲν εἶναι οἱ ἀπερίτμητοι Ρωμαῖοι. Λαοὶ δὲ, οἱ ἐκ περιτομῆς Ἰουδαῖοι. Άρχοντες, οἱ Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι καὶ Νομικοὶ. Βασιλεῖς δὲ, ὁ Ἡρῴδης καὶ ὁ Πιλᾶτος, ὁ ἐπίτροπος τοῦ βασιλέως Καίσαρος. Λέγει δὲ ὁ Θεοδώρητος «Οὗ λέγει τὰ Έθνη μετὰ τοῦ ἄρθρου, ἶνα πάντας περιλαμβάνεσθαι νομίσης, ἂλλ’ Έθνη ἐπὶ μερικὸν τί ἄγων τὴν ἔννοιαν. Τὶς ἡ τοσαύτη, φησίν, αἰτία; ἢ τί τὸ γεγονός, ὡς καὶ τοὺς λαοὺς συγκινηθῆναι κατ’ αὐτοῦ, καὶ εἰς χεῖρας αὐτὸν παραδοθῆναι τῶν Ἐθνῶν;».
[3]. Όθεν εἶπε καὶ ὁ Γεώργιος: «Εἰδὲ καὶ τὰς ἀοράτους φήσεις δυνάμεις, οὒχ ἁμαρτήσεις, καὶ ὁ σοφώτατος γοῦν Ἀπόστολος, οὐ τοσούτον ἀνθρώποις προσῆψε τὸ ἐσταυρωκέναι τὸν Χριστόν, ὡς δυνάμεσιν ἀρχοντικαῖς λέγων, «Σοφίαν δὲ λαλοῦμεν ἐν τοῖς τελείoις, σοφίαν δὲ οὐ τοῦ αἰῶνος τούτου οὐδὲ τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου τῶν καταργουμένων, ἀλλὰ λαλοῦμεν σοφίαν Θεοῦ ἐν μυστηρίῳ τὴν ἀποκεκρυμμένην, ἣν προώρισεν ὁ Θεὸς πρὸ τῶν αἰώνων εἰς δόξαν ἠμῶν, ἣν οὐδεὶς τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου ἔγνωκεν εἰ γὰρ ἔγνωσαν, οὐκ ἂν τὸν Κύριον της δόξης ἔσταυρωσαν”» [προς Κορινθίους Α΄, β΄ 6-8] (ἐν τῇ ἐκδεδ. Σειρά).
2. Κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ.
Οἱ ἀνωτέρω, λέγει, ἐθνικοὶ ἔφρυαξαν καὶ παρέστησαν καὶ εσυνάχθησαν τόσον κατὰ τοῦ Πατρός, ὅσον καὶ κατὰ τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον αὐτὸς ἔχρισε Βασιλέα ὅλων των Εθνῶν, δοὺς αὐτὰ κληρονομίαν εἰς αὐτὸν. Επειδὴ ὁ κατὰ τοῦ Υἱοῦ πόλεμος καὶ πρὸς τὸν Πατέρα διαβαίνει. Κύριος λοιπὸν ὀνομάζεται ἐδῶ ὁ Πατήρ, Χριστὸς δὲ ὁ Υἱός του, ὡς ἐξηγήσαμεν, Επειδὴ ὁ Πατὴρ κατέστησε τὸν Χριστὸν Βασιλέα εἰς τοὺς ἐθνικούς, κατὰ τὸν λόγον τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας. Εἰ δὲ καὶ ἀναγνώσωμεν «Κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτῶν», καθὼς εἰς πολλὰ ἀντίγραφα εὑρίσκεται, θέλομεν νοήσομεν, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι Βασιλεὺς καὶ ἐξουσιαστὴς ἐπάνω εἰς ὅλους, καὶ Ἰουδαίους καὶ Ἐθνικοὺς καὶ Δαίμονας. Διὰ τί εἰς αὐτὸν θέλει «κάμψει πᾶν γόνυ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων», ὡς λέγει ὁ Παῦλος (Φιλ. β’ 10): ἤτοι ὅλοι θέλουν προσκυνήσουν καὶ ὑποταχθοῦν εἰς αὐτόν.
(Διαψαλμα). Τί θέλει νὰ εἴπῃ Διαψαλμα εἴπομεν ἐν τῇ ἀρχῇ καὶ ὅρα ἐκεῖ (Προοίμιον, κέφ. Ζ’).
3. Διαῤῥήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν καὶ ἀποῤῥίψωμεν ἀφ᾿ ἡμῶν τὸν ζυγὸν αὐτῶν. [4]
Δύο λογιῶν ημπορούν νὰ νοηθοῦν τὰ λόγια αὐτὰ, ἢ πώς το Πνεῦμα τὸ Ἅγιον προστάζει τοὺς μέλλοντας πιστεύσαι, νὰ ἀποστραφοῦν τοὺς εἰδωλολάτρας Ρωμαίους καὶ τοὺς ἀνοήτους Ἑβραίους, κατὰ τὸν Θεοδώρητον, καὶ νὰ κόψουν μὲν τὰ δεσμὰ τῆς δουλείας τῶν Ρωμαίων, νὰ ἀπορρίψουν δὲ τὸν βαρὺν καὶ θανατώνοντα ζυγόν τοῦ νόμου τῶν Ἑβραίων, καὶ ἀντὶ τούτων νὰ ἐκλέξουν καὶ νὰ δεχθοῦν τὸν ζωοποιὸν καὶ ἐλαφρόν νόμον τοῦ Χριστοῦ. Ή τὰ λόγια αὐτὰ λέγονται ὡς ἀπὸ μέρους τῶν φονευτῶν τοῦ Σωτῆρος Ἰουδαίων, οἱ ὁποῖοι σχεδὸν αὐτὰ τὰ ἴδια καὶ ἔλεγον μὲ τὰ λόγια καὶ ἐποίουν μὲ τὰ ἔργα. Εσύντριψαν γὰρ τὰ δεσμὰ τῆς δουλείας τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ, καὶ τὸν ζυγὸν ἀπέρριψαν της πρὸς τὸν Θεὸν ὑποταγής, καὶ μ’ ὅλον ὅπου κατὰ φύσιν ἦτον ὑποκείμενοι εἰς τὴν δουλείαν τοῦ Θεοῦ, ὡς κτίσματα αὐτοῦ, κατά το: «Τὰ σύμπαντα δούλα σὰ» (Ψάλ. ριη’ 91).
[4]. Ἐδῶ λείπει τὸ λέγοντες, ὡς λέγει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Έστι δὲ τὸ νόημα ὅλον τοιοῦτον. Συνήχθησαν οἱ Ἰουδαῖοι κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ λέγοντες· ἃς διαρρήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν, ἤγουν τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ, καθὼς τὰ ψάρια σχίζουν τὰ δίκτυα καὶ ἔβγαινουν. Επειδὴ καὶ αὐτοὶ οἱ ἄθλιοι δὲν ἤθελησαν νὰ ἔμβουν μέσα εἰς τὰ δίκτυα καὶ τὸν γρίπον τῆς Θεογνωσίας, ἀλλὰ ἀπέρριψαν τὸν ζυγὸν τοῦ Εὐαγγελικοῦ νόμου, καθὼς καὶ ὁ Ἱερεμίας εἶπε περὶ αὐτῶν «Ἂπ’ αἰῶνος συνέτριψας τὸν ζυγόν σου, καὶ διέσπασας τοὺς δεσμούς σου, καὶ εἴπας, οὐ δουλεύσω σοὶ» (Ἱερ. β’ 20). Προσθέτει δὲ ὁ Θεοδώρητος: «Καὶ αὐτὸς δὲ ο νόμος ζυγὸς ὑπὸ τῶν θείων Ἀποστόλων προσηγορεύθη. Ο γὰρ θεσπέσιος Πέτρος περὶ τούτου φησὶν ἐν ταῖς Πράξεσιν Τί πειράζετε τὸν Θεὸν ἐπιθηναι ζυγὸν ἐπὶ τὸν τράχηλον τῶν μαθητῶν, ον οὔτε οἱ πατέρες ἠμῶν, οὔτε ἠμεῖς ἰσχύσαμεν βαστᾶσαι. Αλλὰ διὰ τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ πιστεύομεν σωθῆναι, καθ’ ὃν τρόπον κακείνοι» (Πράξ. ιε’ 10)
4. Ὁ κατοικῶν ἐν οὐρανοῖς ἐκγελάσεται αὐτούς, καὶ ὁ Κύριος ἐκμυκτηριεῖ αὐτούς.
Αὐτοί, λέγει, οἱ παρὰ τῶν Ἰουδαίων καὶ Ρωμαίων μισούμενοι καὶ βλασφημούμενοι, δηλαδὴ ὁ Πατὴρ ὅπου κατοικεῖ εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ ὁ Υἱός, ὁ Κύριος πάντων κατὰ τὴν Θεότητα. Αὐτοί, λέγω, θέλουν περιγελάσουν πολλὰ καὶ θέλουν ἐκμυκτηρίσουν, ἤτοι θέλουν ἀποστραφοῦν, μὲ ὑπερβολὴν τοὺς Ἰουδαίους καὶ τοὺς Ρωμαίους, η γὰρ ἐκ πρόθεσις ἐδῶ ἐπίτασιν δηλοὶ [5]. Ἐπειδὴ θέλουν ἐλέγξουν αὐτοὺς πῶς εἶναι ἀνόητοι καὶ πῶς ἐπεχείρησαν ἀδύνατα πράγματα, διὰ τί ἐνόμισαν νὰ θανατώσουν τὴν ζωήν. Καὶ οἱ μὲν Ρωμαῖοι ἐπροτίμησαν τὴν λατρείαν τῶν Δαιμόνων καὶ ὄχι τὴν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, οἱ δὲ Ἰουδαῖοι ἐπροτίμησαν τὴν σκιὰν ἀντὶ τῆς ἀληθείας.
[5]. Ἀνθρωποπρεπῶς ἐδῶ ἐκλαμβάνεται τὸ ἐκγελάσεται καὶ τὸ ἐκμυκτηριεῖ, ἐπειδὴ ὁ γέλως καὶ ὁ μυκτηρισμός, ἤγουν καὶ τῆς μύτης ἄτακτος σχηματισμὸς καὶ ὁ ἀπ’ αὐτῆς ἐκπεμπόμενος ἦχος, ὅστις γίνεται εἰς ὕβριν τινός, αὐτά, λέγω, εἶναι πάθη ἀνθρώπινα ἐπὶ δὲ τοῦ Θεοῦ λεγόμενα δηλούσι τὴν ἀποστροφῆν καὶ τὸ μῖσος αὐτοῦ.
5. Τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ.
Τότε πότε; ὅταν δηλαδὴ ἤλεγχε φανερά τους Ἰουδαίους ὁ Κύριος, κατὰ τὸν Θεοδώρητον, καὶ ἐπροφήτευε τὰ κακὰ ὅπου ἔμελλον νὰ πάθουν λέγων μὲν καὶ ἄλλα πολλὰ ἐλεγκτικά, μάλιστα δὲ ταῦτα: «Οὐαὶ ὑμίν, Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί!» (Ματθ. κγ’ 13) καὶ «Μωροὶ καὶ τυφλοὶ» (Αὐτόθι 19)· καὶ πάλιν: «Διὰ τοῦτο λέγω ὑμὶν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ’ ὑμῶν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς» (Ματθ. κα’ 43).
Καὶ ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ ταράξει αὐτούς.
Θυμωνόμενος, λέγει, ὁ Κύριος διὰ τὰς πονηρίας τῶν Ἰουδαίων καὶ διὰ τοῦτο προλέγων εἰς αὐτοὺς τὰς συμφορᾶς, ὅπου ἔμελλον νὰ πάθουν, ταραχὴν καὶ ἀπορίαν ἔβαλλεν εἰς τὴν καρδίαν τους, πολλοὶ γὰρ ἐξ αὐτῶν ἐνόμιζον αὐτὸν Προφήτην. Ἄλλοι δὲ ἐννοούσι ταραχὴν τὸν θόρυβον καὶ τὸν φόβον ὅπου ἔλαβον ὕστερον οἱ Ἰουδαῖοι ἀπὸ τὴν πολιορκίαν καὶ καταστροφὴν ὅπου οἱ Ρωμαῖοι ἔποιησαν των Ἱεροσολύμων. Νοεῖται δὲ τὸ ρητὸν καὶ διὰ τὴν μέλλουσαν κρίσιν, ὡς λέγει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ὅταν ἔχῃ νὰ καταδικάση τοὺς Ἰουδαίους ὁ Κύριος καὶ νὰ τοὺς τιμωρήση λέγων αὐτοῖς: «Πορεύεσθε ἀπ’ ἐμοῦ, οἱ κατηραμένοι, εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον» (Ματθ. κὲ’ 41). Οργὴ δὲ καὶ θυμὸς πότε μὲν σημαίνουσιν ἕνα καὶ τὸ αὐτό, ποτὲ δὲ διαφέρουσι. Θυμὸς γὰρ εἶναι ὁ γινόμενος ὕστερα ἀπὸ τὴν κίνησιν τῆς ὀργῆς, ἐτυμολογούμενος ἀπὸ τὸ θύειν, ἤτοι τὸ ὁρμᾶν, ὀργὴ δὲ εἶναι ἡ σφοδρὰ καὶ ὀξεῖα ζέσις εἰς ἐκδίκησιν, ἔτυμολογουμενη ἀπὸ τὸ ὀργᾶν καὶ σφύζειν [6].
[6]. Ὁ δὲ Μέγας Βασίλειος λέγει: «Διαφέρει θυμὸς ὀργῆς, τῷ τὸν μὲν θυμὸν εἶναι ὀργὴν ἀναθυμιωμένην καὶ ἔτι ἐκκαιομένην. Οργὴν δὲ, ὄρεξιν ἀντιλυπήσεως ἀτελέστερος ουν τῆς ὀργῆς ὁ θυμός, ἀποτέλεσμα δὲ ἡ ὀργὴ. Καὶ ὁ μὲν θυμὸς ὀξεῖαν ἔχει τοῦ πάθους τὴν κίνησιν, η δὲ ὀργὴ μονιμωτέραν καὶ παρατεταμένην ἐμφαίνει τὴν ἐπὶ τῇ λύπῃ ἐκπλήρωσιν. Ἐπὶ μὲντοι Θεοῦ οὐδέτερον αὐτῶν κυρίως λέγεται. Οὐδὲν γὰρ πάθος τὴ οὐσία τοῦ Θεοῦ συμβέβηκε. Καὶ τάχα ἡ μὲν ἐπίπονος παίδευσις, ὀργή. Ο δὲ ταραχὴν ἠμὶν εμποιῶν τοϊς λογισμοὺς ἔλεγχος, θυμὸς λέγεται» (παρὰ τῷ Νικήτᾳ).
6. Ἐγὼ δὲ κατεστάθην βασιλεὺς ὑπ᾿ αὐτοῦ.
Τὰ λόγια ταῦτα εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ ἀναφέρει ὁ Δαυίδ· τοιοῦτοι γὰρ εἶναι οἱ Προφῆται, ποτὲ μὲν λαλούσι διὰ ἕνα πρᾶγμα, ποτὲ δὲ μεταπηδῶσιν εἷς ἄλλο. Ὥστε ἐκ τούτου εἶναι φανερὸν, ὅτι καθὼς τὸ ὄργανον κρούεται ἀπὸ ἄλλον, ἔτζι καὶ οἱ Προφῆται ἐκεῖνα μόνα λαλούσιν, ὅσα ἐνηχοῦνται καὶ ἐμπνέονται ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον. Προφητεύει δὲ ὁ Δαβὶδ ἐδῶ διὰ τὴν Βασιλείαν τοῦ Χριστοῦ, τὴν ὁποίαν ἔλαβεν ὡς ἄνθρωπος παρὰ τοῦ Πατρός, καθὼς εἶπε μόνος: «Ἐδόθη μοὶ πάσα ἐξουσία ἐν οὐρανῶ καὶ ἐπὶ γῆς» (Ματθ. κη’ 18).
7. Ἐπὶ Σιὼν ὄρος τὸ ἅγιον αὐτοῦ. Διαγγέλλων τὸ πρόσταγμα Κυρίου.
Ἀπὸ τὸ Ὅρος τῆς Ἱερουσαλὴμ τὸ καλούμενον Σιών ὠνόμασεν ἐδῶ ὁ Δαβὶδ ὅλην τὴν Ἰουδαίαν. Τὸ δὲ νόημα τοῦ ρητοῦ εἶναι τοιοῦτον: ἐγώ, λέγει ὁ Χριστός, κατεστάθηκα Βασιλεὺς ἀπὸ τὸν Πατέρα, διὰ νὰ διδάσκω τὰς εὐαγγελικάς ἐντολάς εἰς τὸ Ὅρος Σιῶν, ἤτοι εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ. Πρόσταγμα δὲ Κυρίου, ἤτοι τοῦ Πατρός, τὰς ἐντολᾶς τὰς ἐδικᾶς του ὀνόμασεν ὁ Χριστός, διὰ νὰ δείξη ὅτι τὸ θέλημα τοῦ Πατρὸς καὶ τὸ ἐδικόν του ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ εἶναι, καθὼς καὶ ἔλεγε: «Τὰ ρήματα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑμῖν, ἀπ’ ἐμαυτοῦ οὐ λαλῶ· ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐμοὶ μένων, αὐτὸς ποιεῖ τὰ ἔργα» (Ιω. ιδ’ 10). Καὶ πάλιν: «Ἃ οὒν λαλῶ ἐγώ, καθὼς εἴρηκε μοὶ ὁ Πατήρ, οὕτω λαλῶ» (Ἴω. Ἰβ’ 50).
Κύριος εἶπε πρὸς μὲ ·Υἱός μου εἰ σύ.
Τοῦτο εἶπεν ὁ Δαβὶδ διὰ τὴν προαιώνιον γέννησιν τοῦ Υἱοῦ κατὰ τὴν Θεότητα, ὡς λέγει ὁ θεῖος Κύριλλος.
Ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε.
Τοῦτο λέγει ὁ Δαβὶδ διὰ τὴν ἔνσαρκον οἰκονομίαν τοῦ Υἱοῦ, ὡς ἐρμήνευσεν ὁ αὐτὸς Κύριλλος καὶ ὁ ‘Ὠριγένης καὶ ὁ Νύσσης Γρηγόριος καὶ ὁ Θεοδώρητος. Καὶ τὸ μὲν σήμερον εἶπεν, ἀντὶ τοῦ χρονικῶς καὶ ἐν τοῖς παρούσιν, ἤτοι τοῖς μέτρω ὑποκειμένοις καιροίς. Το δὲ γεγέννηκα, ἀντὶ τοῦ ἔκτισα, πλατυτέρως δηλαδὴ τῆς γεννήσεως λαμβανομένης καὶ ἐπὶ τῆς κτίσεως: «Πατὴρ γὰρ ὁ Θεὸς λέγεται, ὡς τῶν κτισμάτων Πλάστης καὶ Ποιητής», κατά το: «Σὺ γὰρ «Πατὴρ (ἤτοι Πλάστης) ἠμῶν» (Ἡσ. ξγ’ 16).
8. Αἴτησαι παρ᾿ ἐμοῦ, καὶ δώσω σοι ἔθνη τὴν κληρονομίαν σου.
Ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς συγγενὴς ὧν τῶν Ἰουδαίων κατὰ σάρκα, ἦλθεν εἰς τὰ ἴδια διδάσκων αὐτούς, οἱ δὲ Ἴουδαιοι ἀπέβαλον αὐτόν, διὰ τοῦτο πρεπόντως ὁ Κύριος οἰκειοποιεῖται τὰ ἔθνη, παρακινηθεῖς ἀπὸ τὸν Πατέρα νὰ ζητήσῃ αὐτὰ, καὶ νὰ τὰ λάβη εἰς κληρονομίαν του, Εχρεώστει γὰρ νὰ λάβη κληρονομίαν, ἐπειδὴ καὶ κατὰ τὸ ἀνθρώπινον ἔγινεν Υἱὸς Θεοῦ [7].
Καὶ τὴν κατάσχεσίν σου τὰ πέρατα τῆς γῆς.
Θέλω σου δώσω, ω Υἱέ μου, λέγει, τὴν ἐξουσίαν τῆς κληρονομίας σου τόσον μεγάλην, ὥστε ὅπου νὰ φθάνῃ ἕως εἰς τὰ ἄκρα τῆς γῆς. Επειδὴ εἰς πᾶσαν τὴν γῆν, καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς Οἰκουμένης ἐξαπλώθη ὁ λόγος τοῦ Εὐαγγελίου. Παραγγέλλει δὲ, ὁ μὲν Πατὴρ εἰς τὸν Υἱὸν νὰ ζητήσῃ, ἐπειδὴ ἤθελε καὶ εὐδόκει τὴν τῶν ἀνθρώπων ἀνάπλασιν. Ζητεῖ δὲ ταύτην ὁ Υἱός, ἐπειδὴ διὰ ἠμᾶς ἔγινεν ἄνθρωπος καὶ ἐστάθη μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων. Ἃς ἔντραπουν λοιπὸν οἱ Ἰουδαῖοι, ἐπειδὴ εἰς κανένα ἄλλον δὲν ημπορούν νὰ προσαρμόσουν τὰ λόγια ταῦτα τοῦ Δαβίδ, ποῖος γὰρ ἄλλος ἀπέκτησε τόσην ἐξουσίαν, εἰ μὴ ὁ Χριστός;
[7]. Λέγει δὲ ὁ Θεολόγος Γρηγόριος: «Τοῦ Χριστοῦ δὲ ἀληθῶς τὰ ἔθνη κληρονομία, ἣν ὡς Θεὸς ἔποιησε καὶ ὡς ἄνθρωπος εκληρονόμησεν. Α γὰρ ἔχει τὶς οὐκ αἰτεῖ, ὡς oὺν ἀνθρώπω εἴρηται τὸ, αἴτησαι. Τέθειται γὰρ ὡς ἄνθρωπος κληρονόμος πάντων, ἶνα λοιπὸν ὡς ἴδιον ἀνασώση κλῆρον, τοὺς ἐπὶ γῆς διηρπαγμένους ὑπὸ τοῦ Σατανᾶ καὶ τῶν ἀντικειμένων δυνάμεων. Οὐκ ἐν χρείᾳ γὰρ δόξης, ἢ ἑτέρου τινὸς καθεστηκώς ὁ Υἱός, καθό Λόγος ἔστιν, αἰτεῖ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἢ καὶ λαμβάνειν λέγεται. Οἰκονομικῶς δὲ τοῦτο ποιεῖ. Εἰδὲ τὸ αἰτεῖν ὕβρις τω Μονογενεῖ, αἰτεῖ γὰρ διὰ τὴν οἰκονομίαν. Άκουσον καὶ τὸν Θεὸν αἰτοῦντα παρὰ ἀνθρώπων: Καὶ νῦν, Ἰσραήλ, φησί, τί Κύριος αἰτεῖ παρά σου, ἂλλ’ ἢ τὸ φοβείσθαι αὐτόν;». Ὁ δὲ Εὐσέβιος προσθέτει: «Ἰουδαῖοι δὲ τί ἂν εἴπoιεν, λέγοντες πρὸς Δαβὶδ λελέχθαι τὸ, »Υἱός μου εἰ σύ»; καὶ τὸ “Δώσω σοὶ ἔθνη»; Πότε γὰρ η τοῦ Δαβὶδ βασιλεία τῆς γῆς κατέσχε τὰ πέρατα; ἢ ἀπὸ τῶν Ἰουδαίων εἰς τὰ ἔθνη μετετέθη;». Λέγει δὲ καὶ ὁ Θεοδώρητος: «Ἐπειδὴ πάλαι μόνον Ἰουδαίων ἔδοκει προμηθεϊσθαι, «Ἐγεννήθη γάρ, φησί, μερὶς Κυρίου λαὸς [αυτού]Ἰακώβ, σχοίνισμα κληρονομίας αὐτοῦ Ἰσραήλ» [Δευτ. λβ΄ 9], ἀπεβλήθη δὲ οὗτος, ὡς οὐδεμίαν ὠφέλειαν ἐκ τῆς κηδεμονίας δεξάμενος, εἴκοτως ἐπὶ τὰ ἔθνη μεταφέρει τὴν προμήθειαν πληρῶν τὴν Μωσαϊκὴν χρησμολογίαν ἐκείνου γὰρ ἔστι φωνή: Εὐφράνθητε, ἔθνη, μετὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ’ πληροὶ δὲ καὶ τὴν οἰκείαν πρόρρησιν, ἣν πρὸς Ἰουδαίους ἐποιήσατο λέγων» Καὶ ἄλλα πρόβατα ἔχω, ἃ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης· κἀκεῖνά με δεῖ ἀγαγεῖν, καὶ τῆς φωνῆς μου ἀκούσουσι, καὶ γενήσεται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν»» (Ἰω. 10, 16).
9. Ποιμανεῖς αὐτοὺς ἐν ράβδῳ σιδηρᾶ.
Τοῦτον τὸν λόγον λέγει ὁ Προφήτης Δαβὶδ ἀπὸ μέρους του. Ἐπειδή, λέγει, οἱ Ἰουδαῖοι δὲν θέλουν δεχθοῦν τοὺς λόγους σου, Κύριε, διὰ τοῦτο ἐσὺ θέλεις παιδεύσεις αὐτοὺς μὲ ράβδον σιδηρᾶν, ἤγουν μὲν τὴν ἐξουσίας καὶ βασιλείαν τῶν Ρωμαίων. Διὰ τί οἱ Ἰουδαῖοι ἄρνηθεντες τὴν Βασιλείαν τοῦ Χριστοῦ καὶ ὁμολογήσαντες πὼς ἔχουσι βασιλέα τὸν Καίσαρα τῆς Ρώμης, ἔβαλον ἐπάνω εἰς κεφαλὴν τοὺς τὴν ἐξουσίαν τοῦ Καίσαρος, ἀπὸ τὴν ὁποίαν καὶ ἠφανίσθησαν ὕστερον. Σιδηρᾶν δὲ τὴν ἐξουσίαν τῶν Ρωμαίων ὠνόμασε, κατὰ τὸν Χρυσόστομον καὶ Θεοδώρητον, ἐπειδὴ καὶ ὁ Δανιὴλ σιδηρᾶν αὐτὴν εἶδεν εἰς τὰς οράσεις του: ἤγουν ὅταν εἶδε τὴν εἴκονα, τῆς ὁποίας αι κνήμαι ἦτον σιδηραῖ (Δαν. β’ 33).
Ὡς σκεύη κεραμέως συντρίψεις αὐτούς.
Τοῦτον τὸν λόγον λέγει ὁ Δαβὶδ, διὰ τὸν εὔκολον καὶ πάνδημον ἀφανισμόν, ὅπου ἔμελλον νὰ λάβουν οἱ Ἰουδαῖοι ἀπὸ τοὺς Ρωμαίους, κατὰ τὸν Χρυσόστομον καὶ Γρηγόριον τὸν Θεολόγον. Ἄλλοι δὲ λέγουσιν, ὡς ὁ Κύριλλος καὶ ὁ Νύσσης, ὅτι μὲ τὰ λόγια ταῦτα φανερώνει ὁ Δαβὶδ τὴν τῶν ἐθνῶν σωτηρίαν· ὅτι θέλει τοὺς ποιμαίνει ὁ Χριστὸς μὲ τὴν ράβδον τοῦ Σταυροῦ καὶ μὲ τὴν παντοδύναμον δύναμίν του. Καθὼς γὰρ ὁ κεραμεύς, ὅταν ἰδῆ πῶς εἶναι ἄχρηστά τα πήλινα ἀγγεῖα ὅπου ἔπλασε, τζακίζει αὐτὰ πρὸ τοῦ νὰ τὰ βάλη εἰς τὸ καμίνι καὶ πάλιν τὰ μεταπλάττει, ἔτζι, λέγει, καὶ ἐσύ, Κύριε, θέλεις συντρίψεις τὰ φρονήματα τῶν ἐθνῶν μὲ τὸ Εὐαγγέλιόν σου καὶ ἀφοῦ ἀναπλάσης αὐτοὺς μὲ τὸ λουτρὸν τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος, θέλεις τοὺς κάμεις στερεοὺς μὲ τὸ πῦρ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὡς λέγει ὁ Θεοδώρητος.
10. Καὶ νῦν βασιλεῖς σύνετε, παιδεύθητε πάντες οἱ κρίνοντες τὴν γῆν.
Τὸ νὺν ἐδῶ νοεῖται ἀντὶ τοῦ, διὰ τοῦτο:
ἤγουν διὰ τοῦτο, λέγει, ἐσεῖς οἱ βασιλεῖς τῶν Ρωμαίων καὶ τῶν ἄλλων
ἐθνῶν, καὶ ἐσεῖς οἱ κριταί οἱ εὑρισκόμενοι εἰς ὅλην τὴν γῆν, καὶ
κρίνοντες τοὺς γηίνους ἀνθρώπους, διὰ τοῦτο, λέγω, μανθάνοντες ποίας συμφορᾶς
μεγάλας ἔλαβον οἱ καταφρονήσαντες τὸν Χριστὸν Ἰουδαῖοι, καὶ πῶς ὁ Χριστὸς ἔλαβεν ἐσὰς τὰ ἔθνη εἰς κληρονομίαν του, γενῆτε φρόνιμοι, καὶ ἀπορρίψατε μὲν τὴν πρώτην αγνωσίαν καὶ πλάνην σας.
Διδαχθῆτε δὲ τὸ συμφέρον σας, τόσον ἀπὸ τὸ παράδειγμα τῶν Ἑβραίων, ὅσον
ἀπὸ τὰς θείας Γραφᾶς. Λέγοντας δὲ ὁ Δαβὶδ βασιλεῖς καὶ κριτὲς
συμπεριέλαβε μαζὶ καὶ τοὺς ὑποκειμένους λαοὺς εἰς αὐτούς.
11. Δουλεύσατε τῷ Κυρίῳ ἐν φόβῳ.
Ἐσεῖς, λέγει, οἱ ἐθνικοὶ στοχαζόμενοι ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι καὶ Θεὸς καὶ ἐκδικητὴς καὶ φοβερός, καὶ ὅτι ἐσεῖς ἐγίνετε ἀπόκτημα καὶ κληρονομία του, εὔτακτησατε ἀρκετά τα ἤθη καὶ τὴν ζωήν σας καὶ δουλεύσατε μὲ φόβον εἰς τὸν Δεσπότην Χριστόν. Διὰ τί, κατὰ τὸν Θεολόγον Γρηγόριον, ὅπου εὑρίσκεται ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ εὑρίσκεται καὶ ἡ φύλαξις τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ: «Οὐ γὰρ φόβος, ἐντολῶν τήρησις» [8].
Καὶ ἀγαλλιάσθε αὐτῶ ἐν τρόμω.
Δουλεύοντες λέγει, ἐσεῖς οἱ ἐθνικοί, τὸν Χριστὸν, χαίρετε εἰς αὐτόν, διὰ τί εἶναι Προνοητής καὶ Σωτήρ σας: «Χαίρετε γάρ, λέγει ὁ Παῦλος, ἐν Κυρίῳ πάντοτε» (Φιλιπ. δ’ 4). Ἡ χαρὰ σας ὅμως αυτή ας εἶναι σμιγμένη μὲ τρόμον καὶ ἃς μὴν εἶναι ἐκλελυμένη καὶ χωρὶς συστολῆν καὶ εὐλάβειαν, διὰ τί πίπτει εἰς καταφρόνησιν. Πρέπει γὰρ νὰ χαίρετε μὲν διὰ τὴν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας σας, νὰ τρέμετε δὲ διὰ τὰς ἁμαρτίας σας, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς εἶναι Κριτὴς ἀκριβὴς καὶ ἀλάνθαστος, καὶ θέλει τιμωρήσει τοὺς ἀμαρτάνοντας [9].
[8]. Ὁ δὲ Χρυσόστομος λέγει: «Τί ἔστι δουλεύειν τῷ Κυρίῳ ἓν φόβω; τὸ, πᾶσαν ἐντολὴν ἀποπληροῦντας, φόβω καὶ συστολὴ ταύτην ἐργάζεσθαι·. Τὸ συντετριμμένη καρδία καὶ τεταπεινωμένω νοί τὰς ἱκεσίας προβάλλεσθαι. Ἐπειδὴ δὲ η τῆς ἀρετῆς πλήρωσις χαρὰν εἴωθεν ἐμποιεῖν τῷ τὴν ἀρετὴν ἀσκούντι, φησὶν ὅτι ταύτην τρόμο καὶ δέει ποιείσθαι προσήκει ἶνα μὴ τὴ ἀσεβεῖα συγχεόμενοι τοὺς τὲ πόνους ζημιωθῶμεν καὶ τὸν Θεὸν παροξύνωμεν».
[9]. Λέγει δὲ ὁ θεῖος Χρυσόστομος: Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ χαίρῃ τινὰς εἰς τὸν Θεὸν μὲ φόβον; καὶ ἀποκρίνεται φέρων παράδειγμα τὰ Σεραφίμ, τὰ ὁποῖα, ἀγκαλὰ καὶ νὰ εὑρίσκονται πάντοτε εἰς χαράν, διὰ τί βλέπoυσι τὸ ἀκατανόητον κάλλος τοῦ Κτίστου των, ὅμως σμίγουσι τὴν χαρὰν αὐτὴν μὲ φόβον καὶ εὐλάβειαν. Καὶ ὄχι μόνον τὰ πρόσωπά των σκεπάζουσι μὲ τὰς πτέρυγάς των, ἀλλὰ καὶ τοὺς πόδας των, διὰ νὰ δείξουν μὲ τὸ σχῆμα αὐτὸ τὴν εὐλάβειαν ὁπού ἔχουν πρὸς τὸν Ποιητῶν τους. Ὁ δὲ Θεοδώρητος, «εν τρόμω, φησί, τουτέστιν ἐν κατανύξει, μήποτε η του Θεοῦ χαρὰ εἰς τὴν τοῦ κόσμου μεταπέση χαράν».
12. Δράξασθε παιδείας.
Οὗτος ὁ λόγος εἶναι πλέον δραστικώτερος ἀπὸ τὸ παιδεύθητε, ὅπου εἶπεν ἀνωτέρω. Δηλοὶ δὲ ὅτι μὴν ἔχετε, ω ἐθνικοί, τὴν παιδείαν ἀτελῆ καὶ ἐπάνω εἰς μόνην τὴν ἐπιφάνειαν, ἀλλά, καθὼς ἐκεῖνοι όπου πιάσουν μὲ τὴν δράκα καὶ παλάμην τους κανένα πρᾶγμα τὸ κρατούσι βεβαίως καὶ δὲν τὸ ἀφήνουσιν, ἔτζι καὶ ἐσεῖς πιάσατε βεβαίως τὴν παιδείαν καὶ μάθησιν τοῦ Εὐαγγελίου καὶ μὴ τὴν ἀφήσετε ἀπὸ τὰς χεῖράς σας.
Μὴ πότε ὀργισθῆ Κύριος, καὶ ἀπολεῖσθε ἐξ ὁδοῦ δικαίας.
Ὁδὸν καὶ στράταν δικαίαν ὀνομάζει ἐδῶ ὁ Δαβὶδ τὴν πολιτείαν καὶ τάξιν τῶν Δικαίων, ἐπειδὴ ἡ στράτα διάφορα πράγματα δηλοὶ εἰς τὴν ἑβραϊκὴν γλῶσσαν: λέγεται δὲ ἡ πολιτεία στράτα, διὰ τί περιπατούσιν οἱ ἄνθρωποι εἷς αὐτὴν [10].
[10]. Ἄλλοι δὲ οὕτως ἐρμηνεύουσιν ὅτι, ἐπειδὴ ὁ Δαβὶδ εἶπεν ἀνωτέρω «Σύνετε», ἤγουν γνωρίσατε, διὰ τοῦτο λέγει κατωτέρω «Δράξασθε παιδείας», ἐπειδὴ δὲν εἶναι ἀρκετὴ εἰς σωτηρίαν καὶ τελειότητα μόνη η τοῦ Θεοῦ ψιλὴ γνῶσις, ἀλλὰ χρειάζεται, κατὰ τὸν Θεοδώρητον, καὶ ἡ παιδεία, ἤγουν η διὰ τῶν ἔργων πρακτικὴ ἀρετὴ, ίνα μὴ ὀργισθῆ ὁ Κύριος εἰς ἐκείνους ὅπου ἀμελούσι μὲν τὴν ἐργασίας τῶν ἐντολῶν, καυχῶνται δὲ εἰς μόνην τὴν ψιλὴν πίστιν καὶ γνῶσιν τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν γὰρ ὀργισθῆ καὶ παραχωρήση ὁ Κύριος καὶ πέσουν εἰς πειρασμοὺς, οἱ μόνην τὴν ψιλὴν πίστιν καὶ θεογνωσίαν ἔχοντες, χωρὶς ἔργων, θέλουν ἀπολέσουν τὴν στράταν τῆς δικαιοσύνης ἐπειδὴ διὰ τῶν ἔργων δὲν ἔφθασαν νὰ μορφώσουν τὸν ἐαυτόν τους μὲ τὴν δικαιοσύνην καὶ ἀρετὴν καὶ οὕτω νὰ ἔχουν αὐτὴν βεβαίαν καὶ ἀμετάβλητον. Ἄλλος δὲ λέγει ὅτι ἐδῶ εἶναι σχῆμα ὑπερβατὸν ἤτοι «δράξασθε παιδείας ἐν τάχει, καὶ ἐν τῷ βίῳ τούτω τυγχάνοντες, μήποτε ραθυμούντων ὑμῶν ὀργισθῆ Κύριος καὶ ἀπολεῖσθε ἐξ ὁδοῦ δικαίας του εἴρηκοτος ἐγὼ εἴμι ἢ ὁδὸς» (ἐν τῇ ἐκδεδομ. Σειρά). Ἀντὶ δὲ τοῦ «Δράξασθε παιδείας» τὸ νῦν σωζόμενον ἑβραϊκὸν ἔχει «Φιλεῖτε τὸν Υἱόν, μήποτε οὗτος ὀργισθῆ» δηλοὶ δὲ φανερῶς τὸν Χριστόν, τὸν ὄντα Υἱὸν Θεοῦ καὶ Υἱὸν ἀνθρώπου (παρὰ τῷ ἐκ τῆς Ἐβραϊδος μεταφρασθέντι Ψαλτηρίω ὑπὸ Ἰωάννου Λιτίνου).
13. Ὅταν ἐκκαυθῆ ἐν τάχει ὁ θυμὸς αὐτοῦ.
Μὲ τὰ λόγια ταῦτα φανερώνει ὁ Δαβὶδ τὴν ἡμέραν τῆς Κρίσεως, τὸ δὲ ἐν τάχει δηλοὶ ὀξέως καὶ δυνατός. Διὰ τί τώρα, ἀγκαλὰ καὶ θυμώνεται ὁ Θεὸς κατὰ τῶν ἁμαρτωλῶν, ὅμως θυμώνεται ἀργότερα καὶ ὀλιγώτερον ἀπὸ τὸ πρέπον, διὰ νὰ δώση καιρὸν καὶ τόπον εἰς αὐτοὺς νὰ μετανοήσουν τότε δέ, ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Κρίσεως, ὄγληγορα καὶ μεγάλως ἔχει νὰ θυμωθῇ κατ’ αὐτῶν.
Μακάριοι πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ’ αὐτῶ.
Καλότυχοι, λέγει, εἶναι ὅλοι ἐκεῖνοι ὅπου κατεφρόνησαν μὲν τὰ γήινα, ἔχουν δὲ τὴν ἐλπίδα των ὅλην εἰς τὸν Θεὸν [11]. Σημειοῦμεν δὲ ὅτι ἐκεῖνοι ὅπου σμίγουν τὸν δεύτερον Ψαλμὸν τοῦτον μὲ τὸν πρώτον καὶ λέγουν αὐτὸν ἕνα, ἀπὸ τοῦτον τὸν λόγον τὸ βεβαιώνουσιν, ἤγουν διὰ τί ὁ Δαβίδ, καθὼς ἄρχισε τὸν πρώτον Ψαλμῶν ἀπὸ μακαρισμὸν εἰπῶν: «Μακάριος ἀνήρ», ἔτζι καὶ εἰς μακαρισμὸν αὐτὸν ἐδῶ ἐτελείωσεν.
[11] Λέγει δὲ ὁ Θεοδώρητος: «Εἰ καὶ κατὰ τὸν παρόντα βίον τὸν μακαρισμὸν ἔχουσιν οι τῆς ἀρετῆς ἀθληται, ἀλλ’ ουν ἀληθέστερον αὐτὸν κατ’ ἐκείνην δέξονται τὴν ἡμέραν, καθ’ ἣν οἱ πονηρία συνεζηκότες τὴν θείαν ὀργὴν καθ’ ἑαυτῶν ἐπισπάσονται».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου