Τα ίδια έχουμε σήμερα με τις αιρετικές διδασκαλίες του Βαρθολομαίου περί του ΚΟΙΝΟΥ ΠΑΣΧΑ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΝΑΤΕ .
Η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος: Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός. (Ο Αντίπαπας) – Στην Φλωρεντία Έναρξη συνόδου 26.2.1439 – Απαγόρευση να ομιλεί ο Μάρκος Εφέσου – Νοθεία των Πατερικών κειμένων – Πορεία προς την Ουνία-ένωση.
Στην Φλωρεντία Έναρξη συνόδου 26.2.1439
Είναι αδύνατον να περιγράψουμε και να εξηγήσουμε εδώ, σ’ ότι αφορά την παρούσα υπόθεση, τα τότε γεγονότα στην Φλωρεντία αναλυτικά. Γι’ αυτό, με μεγάλη συντομία θα δείξω το θαύμα του μέγα ήρωα. Έγιναν επτά γενικές συνελεύσεις στο παλάτι του Πάπα [τον Μάρτιο του 1439]. Σ’ όλες μόνος αυτός φαινόταν ν’ αγωνίζεται, μόνο αυτός απαντούσε, αυτός έλεγχε τα σοφίσματα και τις παρερμηνείες κι αυτός μόνο φαινόταν στόμα των θεολόγων και υπέρμαχος της πατροπαράδοτης πίστης.
Και για να στολίσω με τα μαργαριτάρια του σοφότατου Σχολάριου την ιερή του κεφαλή λέει: «Υπεράσπιζε το πατρικό δόγμα, μόνος ανάμεσα στους Λατίνους. Γιατί σε μάς, που οφείλαμε να είμαστε σύμμαχοι του, αντί για τέτοιους, αλίμονο, έβρισκε εχθρούς».
Στ’ αλήθεια είναι ανυπόστατος εκείνος ο μύθος που έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, ότι κάτω από την πλάση, είναι κάποιος Άτλας που βαστά όλο τον κόσμο. Αλλά αν εκείνο ήταν όντως μύθος, ο Μάρκος της Εφέσου σίγουρα στάθηκε πραγματικός κι αληθινός Άτλας, επειδή αυτός μόνος βάσταξε πάνω του όλο το σύστημα των Ανατολικών ή για να το πω ορθότερα την Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία. Επειδή σχεδόν όλοι οι άλλοι παρεξέκλιναν κι εξαχρειώθηκαν, άλλοι από φθόνο, άλλοι από φόβο, άλλοι από κολακείες και μάταιες υποσχέσεις, κι οι περισσότεροι από την πίεση της μακροχρόνιας ταλαιπωρίας και του αναπόφευκτου λιμού, κανένα όμως από τα προηγούμενα δεν μπόρεσε να έχει την παραμικρή επιρροή σε κείνη την αδαμάντινη ψυχή του Μάρκου.
Αλλά για να μη φανεί πως εγώ επιχειρώ να εγκωμιάσω αυτό το μέγα θαύμα της οικουμένης, πράγμα αδύνατο στη στεγνή από κάθε δροσιά ρητορικής ευγλωττίας γραφίδα μου, ακολουθώ μόνο με τη λιτή μου γλώσσα την απλή διήγηση του λόγου, λέγοντας ότι στο τέλος, μ’ έναν ολόκληρο λόγο τον οποίο συνέθεσε με τη σοφία του Πνεύματος και τον οποίο εκφώνησε στην τελευταία, δηλαδή στην έβδομη συνέλευση [17.3.1439], μ’ αυτόν το λόγο απέδειξε λαμπρότατα από τις θείες Γραφές κι από τις άγιες Οικουμενικές Συνόδους κι από τους επιμέρους άγιους και τους έγκριτους δασκάλους, ότι η Ανατολική Εκκλησία έχει και διαφυλάττει εκείνη την ίδια πίστη, την οποία παρέδωσαν στο κόσμο οι θείοι Απόστολοι, δηλαδή την ειλικρινή, την αληθινή κι ορθόδοξη.
Απαγόρευση να ομιλεί ο Μάρκος Εφέσου
Και μόλις είπε αυτό τον λόγο στο μέσον της Συνόδου, σιώπησε στο εξής, επειδή κατάλαβε και πληροφορήθηκε, ότι οι παπιστές όμοια σχεδόν με το διάβολο, προτιμούν να μείνουν στην κακοφροσύνη τους, μόνο για να μη φανεί πως έσφαλλαν. Παλιό χαρακτηριστικό στ’ αλήθεια αυτού του έθνους, των Λατίνων εννοώ, η έπαρση, η υπεροψία, η αλαζονεία κι αξιόπιστος μάρτυρας αυτού είναι ο μέγας δάσκαλος της οικουμένης, ο φωτισμένος εξ ουρανού Βασίλειος, που άκμασε τον τέταρτο αιώνα, λέγοντας γι’ αυτούς, ότι:
«Ούτε ξέρουν την αλήθεια, ούτε καταδέχονται να την μάθουν».
Όταν σιώπησε λοιπόν ο θείος Μάρκος, αναγκαστικά σταμάτησαν κι οι διαλέξεις. Γιατί οι αγωνιζόμενοι δεν είχαν στο εξής τον ανταγωνιζόμενο. Και μάλιστα δεν πήγε πια ούτε στις δύο κοινές συνελεύσεις που έγιναν ακόμα [21.3 και 24.3. 1439]. Αλλά αυτό λένε ότι το έκανε και δεν πήγε, με βασιλική διαταγή.
Τί έγινε έπειτα; Άραγε σιώπησε τελείως κι εκείνο το θεολογικότατο στόμα έκλεισε; Μιμήθηκε τάχα κι αυτός, κατά κάποιον τρόπο εκείνους τους λιποτάκτες και προδότες της πατροπαράδοτης πίστης; Όχι, μακάρι να μην κάνει κανείς τέτοιες άτοπες σκέψεις για τον δικό μας τρεις φορές άριστο. Μάλιστα μπορώ να πω, ότι απ’ αυτό το σημείο και μετά αρχίζουν τα υπερθαύμαστα και υπερφυσικά του αγωνίσματα και παλέματα.
Γιατί ναι, προς τους Λατίνους σιώπησε. Αλλά άνοιξε και πλάτυνε εκείνο το θείο στόμα προς τους λατινόφρονες. Σταμάτησε τις διαλέξεις με τους Δυτικούς, αλλά τις άνοιξε ύστερα με τους Ανατολικούς. Τώρα τον πόλεμο των ετερογενών παπιστών διαδέχτηκε εκείνος των ομογενών ουνιτών. Και για το πως έγινε, προσέξτε για ν’ ακούσετε όντως θαυμαστά κι εξαίσια πράγματα.
Νοθεία των Πατερικών κειμένων
Όπως προέβλεπαν πολλοί από τους δικούς μας ότι θα γίνουν τα πράγματα, έτσι κι έγιναν. Δηλαδή, όταν σταμάτησαν οι συζητήσεις με τον Μάρκο, οι Λατίνοι παρουσίασαν τελικά εκείνα τα ρητά που διαφήμιζαν πως έχουν, τα οποία λένε ότι «το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού». Αυτοί έλεγαν, πως τα ρητά εκείνα είναι παλαιών δυτικών αγίων, που είναι δηλαδή αποδεκτοί και στις δύο Εκκλησίες και στη Δυτική και στην Ανατολική. Γι’ αυτό και παρουσιάζονταν με πολύ θάρρος κι έλεγαν, να, φανερά το λένε οι Δυτικοί άγιοι, ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται και εκ του Υιού. Τι απαντάτε λοιπόν; Δώστε απάντηση σ’ αυτά. Κι αποχώρισαν στα ιδιαίτερα, περιμένοντας την απάντηση.
Ο βασιλιάς αρχικά είπε, πως πρέπει οι δικοί μας να κάνουν τη ζητούμενη απολογία και αυτό το βάρος ανατέθηκε πάλι σ’ αυτόν τον μέγα δάσκαλο. Εκείνος απάντησε στο βασιλιά μ’ αυτά τα λόγια:
«Βλέπω, λέει, ότι αυτές οι διαλέξεις δεν θα τελειώσουν ποτέ, ούτε θα αποκομίσουμε εμείς απ’ αυτές κάτι καλό. Γι’ αυτό, προτιμώ να μην μιλώ άσκοπα και να διαμάχομαι μάταια. Επειδή και γι’ αυτό έλαβα χάρη που μου παραχωρήθηκε από την αγία σου βασιλεία, για να πω όσα είπα στην τελευταία ομιλία και να σταματήσω. Αν όμως εσύ προστάζεις έτσι, ας μιλήσει κάποιος άλλος κι ας δώσει απολογία».
Έτσι μίλησε αυτός ο μέγας, αλλά ποιος άλλος βρισκόταν ικανός και ποιος είχε τόση δύναμη για να πάρει άξια τη θέση του; Αλλά τι είπα άξια; Ούτε στο παραμικρό δεν βρέθηκε άλλος ν’ απαντήσει ύστερα απ’ αυτόν. Μάλιστα κι ο βασιλιάς που απέβλεπε ολωσδιόλου στην ένωση και όχι σε διάσταση και χωρισμό, επειδή σκέφτηκε πως αν αναγκάσει τον Μάρκο να κάνει την απολογία, θα γράψει όπως ήξερε να γράφει, δηλαδή επρόκειτο ν’ απαντήσει πως τα ρητά εκείνων των Δυτικών αγίων η Ανατολική Εκκλησία δεν τα δέχεται γιατί:
Πρώτον, διατηρεί αμφιβολίες μήπως είναι νόθα, δηλαδή ψευδεπίγραφα ή παραφθαρμένα.
Δεύτερον, γιατί ακόμα κι αν είναι αληθινά, πάλι δεν τα δέχεται, επειδή, πρώτα, προτιμά το δεσποτικό στόμα του Χριστού, που εκείνο το ίδιο λέει, «ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα» «ό παρά του Πατρός εκπορεύεται» και δεύτερον, ακολουθεί την αυθεντία των επτά αγίων Οικουμενικών Συνόδων, όπου όλες διαβάζουν το άγιο Σύμβολο χωρίς την προσθήκη.
Τρίτον, ακολουθεί τη συμφωνία όλων των έγκριτων δασκάλων της Εκκλησίας, τόσο των Ανατολικών όσο και των Δυτικών, βγάζοντας τους τρεις εκείνους ή τέσσερις Δυτικούς, στους οποίους λένε ότι ανήκουν αυτά τα ρητά. Γιατί είναι μεγάλη αφροσύνη ν’ αφήσει κανείς το άπειρο πλήθος των Θεολόγων, τις Οικουμενικές Συνόδους και προπάντων το στόμα του Θεανθρώπου Ιησού, ο οποίος δίδαξε στους ανθρώπους την πίστη και ν’ ακολουθήσει δύο ή τρεις άγιους.
Αυτοί οι άγιοι δεν γνωρίζουμε από ποιες αιτίες, που μπορούσαν να υπάρχουν τότε, έφθασαν να γράψουν ή να μιλήσουν έτσι (δηλαδή ακόμη και στην περίπτωση που είναι δικά τους τα ρητά), κι αυτή ακόμα η ανθρώπινη αδυναμία είναι αρκετή αιτία, από την οποία ήταν δυνατό να λαθέψουν κι εκείνοι ως άνθρωποι κι όχι από την κακογνωμία τους.
Στοχαζόμενος, λέω, ο βασιλιάς πως έτσι περίπου επρόκειτο ν’ απαντήσει ο μέγας θεολόγος, όπως και το είπε και βεβαιότατα ήταν εναντίον της γνώμης του, γι’ αυτό και δεν έδωσε άδεια στο εξής να έρθουν σε διαλέξεις μαζί με τον Μάρκο τον Εφέσου. Κι άρχισε να σκέφτεται αν είναι δυνατόν να βρεθεί ίσως κάποιος τρόπος και κάποιο μέσο για να ενωθούν, χωρίς να γίνει ένα από τα δύο αδύνατα, δηλαδή, ούτε οι Λατίνοι να βγάλουν τη προσθήκη, ούτε οι Ανατολικοί να τη δεχτούν.
Πορεία προς την Ουνία-ένωση
Έτσι, απ’ αυτό, άρχισαν τα μυστικά συμβούλια [Απρίλιο και Μάιο τού 1439]. Κάθε μέρα δεν παρέλειπε να συσκέπτεται, πότε με τον Ρωσίας Ισίδωρο, τον μετέπειτα αναρριχηθέντα στο αξίωμα του καρδινάλιου, πότε με τον Νικαίας Βησσαρίωνα και πότε με τον πνευματικό Γρηγόριο, τον οποίο κι ανέδειξε μέγα πρωτοσύγκελλο, για να έχει στο εξής και μεγαλύτερη ισχύ ο λόγος του. Αυτοί τον πλησίαζαν, αυτοί ήταν οι καθημερινοί του συμβουλάτορες, ή για να το πούμε καλύτερα, οι εκ δεξιών του δορυφόροι και περιτρεχάμενοι. Μ’ αυτούς λοιπόν συσκεπτόταν για να βρει τους ενωτικούς τρόπους και τα μέσα κι αυτούς αγαπούσε, κι αυτούς τιμούσε και τους έκρινε άξιους κάθε ευμένειας και αποδοχής.
Κι από τους υπόλοιπους Ρωμιούς που ήταν εκεί και έλεγαν ότι δεν είναι δυνατόν να βρεθεί άλλο μέσο για να ενωθούμε, παρά να βγει η προσθήκη από το σύμβολο, αυτοί χλευάζονταν και περιφρονούνταν. Ακόμη με μεγάλο θυμό υβρίζονταν βαριά, επειδή είναι δήθεν απειθείς και μη συνεργαζόμενοι στους ενωτικούς τρόπους, και δεν αγαπούσαν το καλό που επρόκειτο τάχα να γίνει στην πατρίδα από τον Πάπα μετά την ένωση.
Γι’ αυτό και όταν συνάχθηκαν όλοι μία μέρα στα βασιλικά δωμάτια με βασιλική διαταγή, δημηγόρησε ο αυτοκράτορας λέγοντας, ότι «στο εξής πρέπει να ξέρει ο καθένας, πως αν εναντιωθεί στους τρόπους που ζητούν να βρουν και γίνει εμπόδιο στη ένωση, πρόκειται να λάβει τον αναγκαίο περιορισμό και την ποινή για την αυθάδειά του, για να γνωρίζει, λέει, τα μέτρα και ν’ ακολουθεί την γνώμη των πολλών».
Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός. (Ο Αντίπαπας). Η δράση και το εγκώμιο του, γραμμένα από τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο.
εκδ. Δ. Π. Νέστωρ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου