Πρός Ακίνδυνον

 

 Π Ρ Ο Σ   Α Κ Ι Ν Δ Υ Ν Ο Ν
Λ Ο ΓΟ Σ   Α Ν Τ Ι Ρ Ρ Η Τ Ι Κ Ο Σ    Π Ρ Ω Τ Ο Σ

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  1

 Ό τι σωστά επιχειρήσαμε πάλι νά γράφωμε

Δέ θά ήταν δίκαιο νά στερήσωμε τον διωκόμενο άπό τήν άπολογία, έως οτου παρευρίσκεται αύτός πού τήν άπαιτεΐ διά τής κατηγορίας. Πράγματι και άν άκόμη έξελεγχθή ένώπιον δικαστικής συνόδου ό κατήγορος ότι ματαίως έπιτίθεται, άλλά δέν κατασιγασθή, έπειδή οί δικασται δεν μπόρεσαν νά έπιφέ-
ρουν καταδικαστική άπόφασι, ποιος λόγος θά μπορέση νά συγκρατήση τον άπολογούμενο; Χρειάζεται λοιπόν πάλι νά έπιτεθή ό Ηρακλής κατά τής ΰδρας, ή όποια μετά τήν άποκοπή φέρει πάλι κεφαλή ή κεφαλές, και νά είναι έτοιμοι οί δικασται ν’άνάψουν στο φάρυγγά της τή φωτιά τής δίκης, άφοϋ χάση πάλι τις κεφαλές της. "Η μάλλον, γιά νά είναι κατάλληλα τά παραδείγματα, θά ήταν άναγκαΐο όπωσδήποτε ή μωσαϊκή ράβδος νά ζωντανεύση και ν’ αύξηθή πολύ, ώστε νά έξαφανίση τή μαντκή άπό τό μέσο όχι μόνο των ζώντων άλλα και των οντων τή μαντική πού ύποκρίνεται ότι ζή κατά τρόπο έφάμιλλο, έστω και άν ή κακία άντεπεξέρχεται έριστικώτερα και άντιτίθεται προς τον θεό, όταν προτρέπη τά άγαπητά, φιλοδοξώντας νά έχη ϊσην με αύτήν ίσχύν. Γι’ αύτό οί μάντεις στις πληγές πού
τούς καταφέρονται άντιπροβάλλουν τή δύναμί τους. Πρέπει λοιπόν ό λόγος πού ύπερασπίζεται τήν θεοφιλία ν’ άναζωογονήση όπωσδήποτε τις φλύκταινες στά πρόσωπά τους, ώστε νά
μή μπορούν πλέον νά έπιδεικνύωνται στο βασιλέα τής άπάτης χωρίς έντροπή οί μάντεις."Εχει δε πολλούς βασιλείς1 αύτός πού έπιζητεΐ τή δόξα των άνθρώπων καί γιά χάρι της άνέλαβε πάλιν τήν έριδα με βάσκανο τρόπο. «Διότι άπό όποιον έχει νικηθή κάποιος, σ’ αύτόν ύποδουλώνεται»12. Αύτοί δε πού πολεμούν τώρα τήν καθαρή άλήθεια, γιά νά έχουν σχεδόν όλα τά πράγματα παρόμοια μέ
τούς παλαιούς, έχουν καί κάποια ιδιαίτερη βασίλισσα3, μαζί μέ τήν όποία καί γιά χάρι της όποιας αίσθάνονται όλοι τους εύχαριστημένοι άπό τήν άπείθεια, άποφεύγουν τήν άδοξία τής κατά κράτος ήττας των, έπειδή δεν γνωρίζουν ότι ύπάρχει καί ένδοξη ήττα, μάλλον δέ ώφέλιμη καί καλή. 'Όταν δε έδώ λέγω Ηρακλή, πού θεωρείται ότι ήταν σπουδαίος, καί Μωυσή, πού πράγματι ήταν μεγάλος, δέν έννοώ τόν έαυτό μου, άλλά τον άληθινό λόγο, ό όποιος κατά τόν Ζοροβάβελ, πού έζησε έπί
Δαρείου καί Κύρου, κυριαρχεί έπί των όλων4 καί παραμένει άκαταγώνιστος, άκόμη καί άν καταπολεμήται διαρκώς.

1. Ό Γρηγόριος έννοεΐ τόν άνήλικο βασιλέα Ιωάννη Ε' Παλαιολόγο, τήν μητέρα του "Αννα και τούς προστάτες του θρόνου πατριάρχη Ιωάννη Καλέκα και ναύαρχο Αλέξιο ’Απόκαυκο.
2. ΒΠέτρ.2,\9.
3. Είναι ή Είρήνη Ευλογία Χούμναινα, χήρα τού ήγεμονόπαιδος* Ιωάννου, υίού τού ’Ανδρονίκου Β'.
4. Α ’ Έσδρ. 4,35-41.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Ποιος είναι ό σκοπός του λόγου και τί είναι αύτο πού εμείς λέγομε και οί αντίθετοι τό παρουσιάζουν ψευδώς ώς διθεΐα . Λοιπόν άπό τούς προσφάτους και τούς τωρινούς λόγους μας είναι δυνατό νά παρατηρήση κανείς τά σπυριά πού είναι επάνω στα χείλη των άντιπάλων, δηλαδή τις κακοδοξίες πού
έξέρχονται άπό τά λεγόμενό τους. Επειδή δέ ώς εύδιάκριτες βλέπονται άπό όλους, έθεώρησα πρέπον νά συγκεντρώσω κατά δύναμι τις κυριώτερες καί νά τις προβάλω έδώ. Ένώ έμεΐς λέγομε άκτιστη τή θεοποιό χάρι τού θεού, έπί πλέον δέ λέγομε ότι καί κάθε φυσική του ένέργεια είναι άχώριστη άπό τήν ύπερούσια ούσία, άλλά κατά τή σημασία όχι τό ίδιο μ’ έκείνη (διότι διά τής ύπερούσιας ούσίας μαθαίνομε ότι ό θεός είναι ύπερούσιος, διά δέ τής ένεργείας κατανοούμε τήν προς τά όντα
πρόοδο καί τή δύναμι πού έκδηλώνεται κατ’ αύτήν) μάς κατηγορούν ότι δεχόμαστε δύο θεούς, ένα τήν ούσία καί άλλον τήν ένέργεια. Αύτοί δέ, γιά νά μή πάθουν τούτο τό πράγμα, λέγουν ότι ένα μόνο άκτιστο ύπάρχει, ή ούσία τού θεού· γι’ αύτό θεωρούν κτιστή τήν θεοποιό δωρεά τού Πνεύματος, τήν δέ ούσία καί τήν φυσική καί ούσιώδη ένέργεια θεωρούν έπί τού θεού τό ίδιο καί άδιάφορο. θέλοντας δέ ό ’Ακίνδυνος νά παραπλανήση τούς άπλοϊκωτέρους, έπενόησε νά λέγη ότι καί ό Υιός ή τό
άγιο Πνεύμα είναι αύτή ή άκτιστη ένέργεια. Επομένως πρέπει νά προδιαλάβω γι’ αύτήν κι’ έδώ μερικά πράγματα συντόμως. Στούς έπομένους λόγους βέβαια, μέ τή θέλησι τού θεού, θά γίνη έκτενέστερη άνάπτυξις.

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΘΑ ΠΑΜΕ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 , 9, 10 , ΚΑΙ ΣΤΟ Α Ν Τ Ι Ρ Ρ Η Τ Ι Κ Ο Β ,1 

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΑ  

από ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΤΟΜΟΣ 5 - ΠΡΟΣ ΑΚΙΝΔΥΝΟΝ ΛΟΓΟΙ ΑΝΤΙΡΡΗΤΙΚΟΙ (Α-Γ)

άλλο σημαντικό κεφάλαιο 

 Περί τού διεφθαρμένου ήθους των( αιρετικών )

Λ Ο ΓΟ Σ  Α Ν Τ Ι Ρ Ρ Η Τ Ι Κ Ο Σ  Π Ρ Ω Τ Ο Σ  ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η'

Περί τού διεφθαρμένου ήθους των καί περί τού ότι εύρίσκοντας τόν κατάλληλο για τούς τρόπους
των καιρό τού έμφυλίου πολέμου, άν καί προηγουμένως είχαν νικηθή δυό φορές κατά κράτος,
πάλι άπό άναίδεια στασιάζουν κατά τής εύσεβείας.