ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ
ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΜΙΛΑΝΕ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑ ΑΓΑΠΗ
Αρχίσαμε τη νέα χιλιετία με πολλές ελπίδες και προσδοκίες αλλαγής. Η εσωτερική αλλαγή πρέπει να συμβεί στον εαυτό μας. Διότι μόνον όταν σύγκρουση και άρνηση φύγουν από μέσα μας, θα μπορέσουμε αληθινά να έχουμε ένα ρόλο στην εγκαθίδρυση της ειρήνης.
Sri Mata Amritanandamayi Devi (σύγχρονη Ινδή διδάσκαλος/γκουρού)
Ο Ινδοϊσμός, ο Βουδισμός και οι θρησκείες της Κίνας είναι θρησκείες που ακολουθούν πάνω από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι. Επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν καθοριστικά τον πολιτισμό, τις ιδέες και τις συμπεριφορές ανθρώπων κυρίως σε μεγάλες περιοχές της Ασίας. Εξηγούν στους πιστούς τους πώς να καταπολεμούν τα πάθη, τις επιθυμίες, τις αγωνίες και τα άγχη τους. Γι’ αυτό, ίσως οι «ανατολικές» διδασκαλίες αγγίζουν όλο και περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Ο τροχός με τις οκτώ
ακτίνες (το οκταπλό μονοπάτι που οδηγεί στη φώτιση): το σύμβολο του Βουδισμού.
Βουδισμός
Ο
Βουδισμός εμφανίστηκε γύρω στο δεύτερο μισό του 6ου π.Χ. αιώνα στη
βόρεια Ινδία, στην περιοχή του σημερινού Νεπάλ. Αποτελείται από ένα
σύνολο θρησκευτικών πεποιθήσεων, φιλοσοφικών
αρχών, εθίμων, θεσμών και ηθικών κανόνων, που αποδίδονται στον Βούδα και
σχετίζονται με τη σωτηρία του ανθρώπου.Οι ίδιοι οι Βουδιστές ονομάζουν το σύστημα που ακολουθούν Μπούντα-βατσάνα, δηλαδή μήνυμα του Βούδα και κυρίως Ντάρμα, δηλαδή διδασκαλία, απόλυτο νόμο, πρότυπο ζωής.
Πηγή της βουδιστικής διδασκαλίας θεωρείται ο Σιντάρτα Γκαουτάμα, που επονομάστηκε Βούδας, δηλαδή φωτισμένος. Είναι η μοναδική θρησκεία της οποίας ο ιδρυτής δεν παρουσιάστηκε ούτε ως προφήτης ενός Θεού ούτε ως απόστολος, και εκτός από αυτό απέφυγε ρητά να μιλήσει για τον Θεό. Ούτε βεβαίωσε ούτε αρνήθηκε την ύπαρξή του∙ απλώς σιώπησε.
Ο Βούδας υιοθέτησε τα βασικά πιστεύω της ινδικής θρησκείας της εποχής του: τη μετενσάρκωση και τον νόμο του κάρμα που προσδιορίζει την εξέλιξη κάθε όντος προς το καλύτερο ή το χειρότερο. Αρνήθηκε όμως την ύπαρξη της ψυχής και τις κάστες. Κεντρικός σκοπός του κηρύγματός του είναι η απολύτρωση του ανθρώπου από τον κόσμο της φθοράς και του πόνου που συνεχώς ανακυκλώνεται. Το κύρος του σωτήρα που προσέλαβε και η διδασκαλία του για τη σωτηρία του ανθρώπου, από πολύ νωρίς μεταμόρφωσαν την προσωπικότητα του Βούδα σε θεία ύπαρξη. Μετά τον θάνατο του Βούδα, ο Βουδισμός άρχισε να εξαπλώνεται με γρήγορους ρυθμούς σε όλη την Ασία.
Η ζωή του Σιντάρτα Γκαουτάμα
Ο
Σιντάρτα Γκαουτάμα, γεννήθηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. στο Λουμπίνι
του Νεπάλ. Πατέρας του ήταν ο βασιλιάς Σουντοντάνα και μητέρα του η
βασίλισσα Μάγια. Το όνομα Σιντάρτα, σημαίνει εκείνος που πετυχαίνει τον
στόχο του. Στη διάρκεια της γιορτής των γενεθλίων του, ένας ερημίτης
επισκέφτηκε το παλάτι και προφήτευσε πως το παιδί όταν μεγάλωνε θα
γινόταν είτε μεγάλος ηγεμόνας είτε άγιος. Πέντε ημέρες αργότερα, την
ημέρα της ονοματοδοσίας, ο Βασιλιάς Σουντοντάνα κάλεσε οχτώ βραχμάνους
για να αποκαλύψουν το μέλλον του γιου του. Όλοι επανέλαβαν την προφητεία
του ερημίτη αλλά ο νεότερος βραχμάνος ήταν ο μόνος που προέβλεψε ότι ο
νεογέννητος πρίγκιπας θα γινόταν ο Βούδας.
Ο πρίγκιπας Σιντάρτα,
μεγάλωσε μέσα σε όλες τις πολυτέλειες για τις οποίες φρόντιζε ο πατέρας
του, με την προσδοκία ότι μια μέρα ο γιος του θα τον διαδεχτεί. Στην
ηλικία των 16 ετών μάλιστα, τον πάντρεψε με τη Γιασοντάρα, η οποία του
χάρισε ένα γιο. Μέχρι την ηλικία των 29, τα πάντα κυλούσαν ήρεμα και ο
βασιλιάς
Σουντοντάνα
ήταν προσεκτικός ώστε ο γιος του να μη γνωρίσει τη δυστυχία. Παρόλα
αυτά όμως, ο Σιντάρτα δεν ένιωθε ικανοποιημένος από τη ζωή του.
Μια
μέρα, πήρε το άλογό του και αποφάσισε να γνωρίσει τους υπηκόους του. Ο
πατέρας του είχε φροντίσει να απομακρυνθούν όλοι οι δυστυχισμένοι,
γερασμένοι και άρρωστοι άνθρωποι, ώστε να μην τους συναντήσει ο γιός
του. Ωστόσο, ο πρίγκιπας Σιντάρτα συνάντησε έναν γέρο, έναν άρρωστο και
έναν νεκρό στην πυρά. Η τριπλή αυτή συνάντηση τον συγκλόνισε κατάβαθα∙
του δίδαξε τη ματαιότητα της ζωής και τον έκανε να συναισθανθεί ότι τη
ζωή δεν την κυβερνά η επιθυμία και η χαρά, αλλά ο πόνος και ο θάνατος.
Ό,τι μέχρι τώρα απολάμβανε, του φάνηκε δίχως νόημα. Βαθιά θλιμμένος από
την ανθρώπινη δυστυχία, αποφάσισε πως έπρεπε να βρει έναν τρόπο να σώσει
τους ανθρώπους από τον πόνο.
Λίγο αργότερα, η εμπειρία της
συνάντησης με έναν ασκητή, του έδειξε ότι υπάρχει δρόμος για σωτηρία και
ότι τα βαθιά ερωτήματα της ύπαρξης σχετικά με τη ζωή και τον θάνατο,
μόνο η θρησκευτική ζωή μπορεί να τα λύσει. Υπό την επήρεια των
συνταρακτικών του εμπειριών πήρε τη μεγάλη απόφαση. Σε ηλικία 29 ετών
εγκατέλειψε το παλάτι, τη γυναίκα του και το νεογέννητο παιδί του και
έφυγε για την έρημο αναζητώντας την αλήθεια της σωτηρίας. Για επτά
ολόκληρα χρόνια έγινε περιπλανώμενος ασκητής. Αργότερα ο Βούδας
διηγήθηκε ως εξής τη μεγάλη του απόφαση:
Έτσι λοιπόν […]
Ενώ ήμουν στην ακμή της ευτυχισμένης νεότητας,
στο πρώτο άνθος της ζωής,
αντίθετα προς την επιθυμία των γονέων μου,
που θρηνούσαν και έχυναν δάκρυα,
έκοψα τα μαλλιά και τα γένια μου,
ντύθηκα κίτρινα ενδύματα
και έφυγα από την εστία στον ανέστιο βίο.
Ακολούθησαν
και άλλα χρόνια σκληρής άσκησης. Πολλοί ήταν αυτοί που θαύμαζαν τις
προσπάθειές του και έγιναν μαθητές του. Οι σκληρές στερήσεις κόντεψαν να
οδηγήσουν τον Σιντάρτα στον θάνατο. Τότε συνειδητοποίησε πως οι
ακρότητες δεν προσφέρουν καμία πρόοδο στην πνευματική ζωή και καμία
απάντηση στην αναζήτηση της αλήθειας. Έτσι, ανακάλυψε τη Μέση Οδό, έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής, μακριά από τις ασκητικές υπερβολές.
Στην ηλικία των 35, κατέκτησε τη Φώτιση.
Με τη Φώτιση, κατανόησε το νόμο που διέπει τις σχέσεις των πραγμάτων
μεταξύ τους, απέκτησε πλήρη επίγνωση της αιτίας της δυστυχίας, και
συνειδητοποίησε τα βήματα που είναι απαραίτητα για να εξαλειφθεί. Όσα
ανακάλυψε τα αποκάλεσε Τέσσερις Ευγενικές Αλήθειες. Ο
άνθρωπος που κατανοεί αυτές τις αλήθειες μπορεί να απελευθερωθεί από τη
δυστυχία. Περιγράφοντας ο ίδιος αργότερα την εμπειρία του στους μαθητές
του λέει: «Αληθινά, εγώ βρήκα τη διδασκαλία την ανεξιχνίαστη, την
οποία είναι δύσκολο να τη δεις και να την εννοήσεις, την καθαρή, την
έξοχη, η οποία δεν αποκτάται με τον λογικό νου, τη λεπτή, η οποία μόνο
από τον σοφό κατανοείται». Από τότε και μετά οι οπαδοί του έπαψαν να τον αποκαλούν με το κανονικό του όνομα και άρχισαν να αναφέρονται σε αυτόν ως τον Βούδα, τον Αφυπνισμένο ή Φωτισμένο.
Για σαράντα περίπου χρόνια ο Βούδας διέσχιζε με τους μαθητές του
ολόκληρη την περιοχή της μέσης λεκάνης του Γάγγη και έφτασε ως τις
υπώρειες των Ιμαλαΐων κηρύττοντας ανεξαιρέτως σε φτωχούς και πλούσιους,
σε δικαίους και αδίκους, σε σοφούς και αγράμματους και σε ανθρώπους από
όλες τις κάστες. Χωρίς να στραφεί εναντίον των καστών, με τη στάση του
ουσιαστικά τις κατήργησε. Ένα μεγάλο πλήθος από μαθητές τον
ακολουθούσαν. Εξασφάλιζαν την τροφή τους με την επαιτεία και σε
αντάλλαγμα πρόσφεραν τη διδασκαλία τους.
Ίδρυσε μοναστήρια
κοντά σε πόλεις, μέσα σε ιδιωτικά δάση που του τα είχαν παραχωρήσει
πλούσιοι οπαδοί και φίλοι του. Στην κοινότητα των μοναχών επικρατούσε
πλήρης ισότητα. Η μόνη διαβάθμιση ήταν η αρχαιότητα προσχώρησης των
μοναχών στην κοινότητα. Σύντομα ο Βούδας ίδρυσε και τάξη γυναικών
μοναχών.
Στην ηλικία των 80, αισθάνθηκε τον επερχόμενο θάνατό του
και θέλησε να επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Στο δρόμο της
επιστροφής αρρώστησε και σταμάτησε εξαντλημένος στα περίχωρα μιας πόλης.
Στον απαρηγόρητο μαθητή που τον φρόντιζε είπε: «Αρκετά Άναντα, δεν
πρέπει να θλίβεσαι και να θρηνείς! Δεν έχω ήδη επανειλημμένως κηρύξει
ότι κάθε λύπη και κάθε χαρά μεταβάλλεται και χωρίζεται από μας και σ’
άλλα μετατρέπεται; Πώς θα μπορούσε να περιμένει κανείς, ώστε αυτό που
γεννιέται, που δημιουργείται, που είναι συνδεδεμένο με αιτίες και
προορισμένο για τον θάνατο να μην πεθάνει; Αυτό είναι πράγμα αδύνατο».
Τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, ο Βούδας ρώτησε τους θλιμμένους
μοναχούς του αν είχαν κάποια ερώτηση ή την ανάγκη να τους διασαφηνίσει
κάποιο σημείο της διδασκαλίας διώχνοντας κάθε αμφιβολία. Απάντησαν πως
δεν είχαν καμία. Τα τελευταία λόγια του Βούδα ήταν: «Όλα τα σύνθετα
πράγματα χάνονται. Αγωνιστείτε επιμελώς για την απελευθέρωσή σας». Στη
συνέχεια, ειρηνικά έκλεισε τα μάτια του. Το σώμα του αποτεφρώθηκε και τα
εναπομείναντα λείψανά του τοποθετήθηκαν σε στούπες που ανοικοδομήθηκαν
προς τιμήν του.
Βουδιστικοί ναοί και αγάλματα
Χαρακτηριστικά δείγματα της βουδιστικής τέχνης σε όλες τις χώρες που επικράτησε ο Βουδισμός είναι οι στούπες. Πρόκειται για μεγαλοπρεπή και θολωτά μνημειακά κτίσματα, συνήθως με σχήμα κώδωνος, λωτού ή χρυσαλλίδας. Σε όλη την κεντρική και ανατολική Ασία δεσπόζουν σε ποικίλους ρυθμούς εντυπωσιακές και πολυώροφες παγόδες, καθώς και χαρακτηριστικοί βουδιστικοί ναοί και μοναστήρια.
Αναρίθμητα είναι τα αγάλματα του Βούδα και σε όλα τα μεγέθη: από τις μινιατούρες που κοσμούν δωμάτια έως τα τεράστια γλυπτά, που στήθηκαν σε περίοπτα μέρη ή λαξεύτηκαν σε βράχους και βουνά. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν όλα σχεδόν τα υλικά: ξύλο, πηλός, μάρμαρο, πολύτιμοι λίθοι, ορείχαλκος. Επίσης, διαμορφώθηκαν διάφοροι τύποι απεικόνισης του Βούδα: με γαλήνιο χαμόγελο και μεγάλη κοιλιά υποδηλωτική της αφθονίας, σε στάση διαλογισμού, καθισμένου πάνω σε λωτό κ.ά.
Πηγές / κείμενα
Η ιερή γραμματεία του Βουδισμού είναι μια απέραντη περιοχή, μια ολόκληρη βιβλιοθήκη κειμένων, προϊόν επίμονου και διεισδυτικού στοχασμού από τον 1ο αι. π.Χ. έως τον 8ο αι. μ.Χ.: Τριπιτάκα (Τρία καλάθια), Κινεζική Τριπιτάκα, Θιβετιανή γραμματεία.
Η ζωή του βουδιστή
Οι άνθρωποι πρέπει (α) να σέβονται κάθε μορφή ζωής και να αποφεύγουν την οποιαδήποτε βλάβη της, (β) να μην παίρνουν ό,τι δεν τους προσφέρεται, (γ) να απέχουν από κάθε μορφή ασέλγειας, (δ) να μην ψεύδονται και (ε) να μην πίνουν οινοπνευματώδη ποτά. Οι μοναχοί οφείλουν να τηρούν πέντε ακόμη υποχρεώσεις: (στ) να τρώνε με μέτρο και όχι ύστερα από τις μεσημεριανές ώρες, (ζ) να μην
παρακολουθούν χορούς, τραγούδια ή θεατρικές παραστάσεις, (η) να μη χρησιμοποιούν στεφάνια, αρώματα, κρέμες ή κοσμήματα,(θ) να αποφεύγουν τα ψηλά ή φαρδιά κρεβάτια, (ι) να μη δέχονται ως προσφορά από τους ανθρώπους χρυσό ή ασήμι. Βασικό ιδανικό και χαρακτηριστικό γνώρισμα του Βουδισμού αποτελεί ο μοναχισμός. Άλλωστε ο ίδιος ο Βούδας υπήρξε ασκητής και ίδρυσε μοναχική
αδελφότητα, τη Sangha. Στις βουδιστικές χώρες ο αριθμός των μοναχών ήταν πάντα μεγάλος. Στο Θιβέτ υπήρξαν εποχές, κατά τις οποίες το ¼ του πληθυσμού ζούσε σε μοναστήρια. Ο μοναχός ονομάζεται bhiksu, δηλαδή επαίτης, ζητιάνος. Η Sangha, η βουδιστική μοναχική κοινότητα, παραμένει ο πυρήνας του βουδιστικού κόσμου και τα μοναστήρια οι πνεύμονες του Βουδισμού.
Ο Βούδας για τους πραγματικούς βραχμάνους
Δε γίνεται κανείς βραχμάνος απ’ τις κοτσίδες, ούτε απ’ την πατριά, ούτε απ’ την κάστα. Όποιος έχει μέσα του την αλήθεια και τη δικαιοσύνη, αυτός είναι καθαρός, αυτός είναι βραχμάνος. Όποιος μένει χωρίς εχθρότητα ανάμεσα σ’ αυτούς που είναι εχθρικοί, ήρεμος ανάμεσα σ’ αυτούς που κραδαίνουν ραβδιά, χωρίς προσκόλληση ανάμεσα σ’ αυτούς που προσκολλώνται στα αντικείμενα των αισθήσεων, αυτόν τον αποκαλώ βραχμάνο.
Vinayapitaka / το καλάθι της μοναστικής πειθαρχίας
Λατρευτικές πρακτικές
Από
χώρα σε χώρα και κυρίως από σχολή σε σχολή, εμφανίζονται πολλές
ιδιοτυπίες στη λατρευτική ζωή του Βουδισμού. Η αντιπροσωπευτικότερη
μορφή της βουδιστικής θρησκευτικότητας είναι ο διαλογισμός και ο αυτοβυθισμός,
μια μέθοδος που ο Βουδισμός κληρονόμησε από την ινδική παράδοση και την
ανέπτυξε ιδιαίτερα. Υπάρχουν βουδιστικές τελετουργίες στις οποίες οι
συμμετέχοντες, καθώς διαλογίζονται, χρησιμοποιούν μάνταλα και μάντρας,
τυποποιημένες δηλαδή ιερές φράσεις που συμπυκνώνουν μια αλήθεια. Για να
γίνει σωστά ο διαλογισμός, απαιτείται η υπακοή σε έναν πεπειραμένο
διδάσκαλο, γκουρού ή λάμα, που έχει παραλάβει αυτήν τη γνώση από άλλους
γκουρού.
Η ευσέβεια και η λατρεία των Βουδιστών στρέφεται σε τρία κυρίως πράγματα: τα ιερά λείψανα,
το ιερό δέντρο «μπόντι» και το άγαλμα του Βούδα.Και τα τρία δεσπόζουν σε κάθε βουδιστικό μοναστήρι.
Η
δοξολογική αναφορά του ονόματος του Βούδα αποτελεί την αφετηρία κάθε
λατρευτικής εκδήλωσης. Ως έκφραση ευσέβειας προσφέρονται λουλούδια, φώτα
(καντήλια, κεριά), τροφές, ποτά και άλλα χρήσιμα πράγματα για τους
μοναχούς. Βασικό στοιχείο της βουδιστικής ευσέβειας είναι η απαγγελία
ιερών κειμένων και η προσεκτική ακρόαση κηρυγμάτων.
Ο Δαλάι Λάμα
Δαλάι Λάμα είναι ο τίτλος που δίνεται στον έναν από τους δύο ηγέτες του Θιβετιανού Βουδισμού. Ο σημερινός 14ος Δαλάι Λάμα, είναι ο Τεντζίν Γκιάτσο, που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 1989 και είναι γνωστός για τον διαρκή του αγώνα υπέρ των Θιβετιανών μετά την κινεζική κατοχή, μέσα και έξω από το Θιβέτ. Έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, υποστηρίζοντας την ανάγκη για την ευημερία των Θιβετιανών, διδάσκοντας Θιβετιανό Βουδισμό και μιλώντας για τη σημασία της συμπόνιας ως πηγής για μια ευτυχισμένη ζωή.
Δαλάι Λάμα (Tenzin Gyatso)
Όσο περισσότερο κατανοούμε ο ένας τη νοοτροπία του άλλου, τόσο πιο πολλά μπορούμε να μάθουμε ο ένας για τον άλλον. Και τόσο ευκολότερα μπορούμε να αναπτύξουμε τον σεβασμό και την ανεκτικότητα στη δική μας ζωή και στη συμπεριφορά μας προς αλλήλους. Αυτό οπωσδήποτε θα βοηθήσει στην αύξηση της ειρήνης και της φιλίας ανά τον κόσμο.
Γιορτές – προσκυνήματα
Οι
περισσότερες μέρες που συμπίπτουν με πανσέληνο έχουν ορισθεί ως
βουδιστικές γιορτές και είναι αφιερωμένες στην ανάμνηση ενός γεγονότος
της ζωής του Βούδα ή της ιστορίας του Βουδισμού. Π.χ. η γιορτή Βεσάκα είναι αφιερωμένη στην ανάμνηση της γέννησης και του φωτισμού του Βούδα.
Προσφιλείς στους Βουδιστές είναι επίσης οι αποδημίες σε ιερούς τόπους,
οι οποίες θεωρούνται ότι προσφέρουν πολλά ευεργετήματα στους
προσκυνητές. Κατά την παράδοση, ο ίδιος ο Βούδας όρισε ως προσκυνήματα
για τους πιστούς του τη γενέτειρά του, το Λουμπίνι του Νεπάλ, το ήρεμο
πάρκο των ελαφιών κοντά στο Μπενάρες όπου κήρυξε πρώτη φορά κ.ά. Εκτός
από τα προσκυνήματα στην Ινδία, στις διάφορες χώρες όπου επικρατεί ο
Βουδισμός τα φημισμένα βουδιστικά μοναστήρια προσελκύουν χιλιάδες
πιστούς.
Αποφθέγματα του Βούδα
- Ζήσε τη ζωή σου με τον ίδιο τρόπο που θα ήθελες τα παιδιά σου να ζήσουν τη δική τους.
- Δεν θα τιμωρηθείς για το θυμό σου, θα τιμωρηθείς από το θυμό σου.
- Το να κρατάς θυμό είναι σαν να αρπάζεις ένα αναμμένο κάρβουνο για να το πετάξεις σε κάποιον. Αυτός που καίγεται είσαι εσύ.
- Να μη βυθίζεσαι στο παρελθόν, να μην κάνεις όνειρα για το μέλλον, να επικεντρώνεις τη σκέψη σου στην παρούσα στιγμή.
- Να είσαι ανοιχτός, και η ζωή θα είναι πιο εύκολη
- Ένα κουταλάκι αλατιού σε ένα ποτήρι νερό κάνει το νερό να μην πίνεται. Ένα κουταλάκι αλατιού σε μια λίμνη δεν έχει καμιά σημασία.
- Το κακό που κάνεις μένει σε σένα. Το καλό που κάνεις επιστρέφεις σε σένα.
Οι έξι τυφλοί (λαϊκή ινδική αφήγηση από το Lokaprajna ptisutra)
Σε
ένα χωριό της Ινδίας ζούσαν ένας τυφλός μαχαραγιά και πέντε σοφοί
άνθρωποι, επίσης τυφλοί. Οι συγχωριανοί τους τους σέβονταν και τους
βοηθούσαν. Επειδή ήταν τυφλοί και δεν μπορούσαν να δουν με τα μάτια τους
τον κόσμο, χρησιμοποιούσαν όλες τις άλλες αισθήσεις τους και κυρίως τη
φαντασία τους. Επίσης χρησιμοποιούσαν τα μάτια των άλλων, γι’ αυτό
άκουγαν προσεκτικά τις ιστορίες που τους έλεγαν. Άκουγαν και όσους είχαν
ταξιδέψει σε μακρινές χώρες. Έτσι μπορούσαν να γνωρίσουν τον κόσμο και
τη ζωή έξω από τον τόπο τους. Οι πέντε σοφοί άκουγαν με ενδιαφέρον όλες
τις ιστορίες, αλλά κυρίως εκείνες που αφορούσαν ελέφαντες. Ο πρώτος
τυφλός φανταζόταν τον ελέφαντα σαν έναν τεράστιο βράχο. Ο δεύτερος τον
φανταζόταν σαν έναν τεράστιο κορμό δέντρου, ο τρίτος πίστευε ότι μοιάζει
με μεγάλο φίδι, ο τέταρτος με ιπτάμενο χαλί και ο πέμπτος με χοντρό
σωλήνα.
Μια μέρα ένας ελέφαντας μπήκε με βήμα βαρύ στο χωριό και
στάθηκε στην πλατεία. Όλοι έτρεξαν να δουν αυτό το τεράστιο και
θορυβώδες πλάσμα φωνάζοντας: «Ένας ελέφαντας! Ένας ελέφαντας!» Ο
μαχαραγιάς, μαζί με τους πέντε τυφλούς σοφούς, έφτασε στην πλατεία και
ζήτησε να του τον περιγράψουν. Οι τυφλοί προχώρησαν για να δουν με τα
μάτια της αφής το πλάσμα για το οποίο συζητούσαν και σκέφτονταν τόσο
καιρό, και άρχισαν να το αγγίζουν. Ο πρώτος ψηλάφισε την πλευρά του
τεράστιου ζώου. «Ο ελέφαντας είναι ένας πολύ ψηλός βράχος με σκληρή
επιφάνεια!» δήλωσε. Ο δεύτερος άντρας άγγιξε τα πόδια του ελέφαντα.
«Είναι όπως τον φανταζόμουν, ένας τεράστιος κορμός δέντρου!» αναφώνησε. Ο
τρίτος έπιασε την ουρά του. «Ο ελέφαντας είναι ένα τεράστιο φίδι»,
είπε. Ο τέταρτος τυφλός έπιασε το τεράστιο αυτί του ελέφαντα. «Πιστεύω
ότι ο ελέφαντας είναι ένα μαγικό χαλί που μπορεί να πετάξει πάνω από τα
βουνά και τα δάση!» δήλωσε ικανοποιημένος. Ο πέμπτος, που κατά σύμπτωση
έπιασε την προβοσκίδα, απέρριψε όλα όσα είπαν οι προηγούμενοι και
υποστήριξε ότι όλοι έκαναν λάθος και ότι στην πραγματικότητα ήταν ένας
μεγάλος ελαστικός σωλήνας. Ο μαχαραγιάς, που δεν μπορούσε να βγάλει
άκρη, άκουσε έναν πιτσιρίκο να λέει: «Την αλήθεια θα τη βρεις, αν τη
θέση σου αλλάξεις!» Τότε οι πέντε τυφλοί άλλαξαν θέσεις. Και τότε
άρχισαν να μην είναι τόσο σίγουροι και να προβληματίζονται, ώσπου
κατάλαβαν …
«Ο καθένας μας είχε ακουμπήσει μόνο ένα μέρος του ζώου
και είδε αυτό που ήθελε να δει», είπε ο ένας. «Ο καθένας αναγνώρισε αυτό
που σκεφτόταν από πριν», είπε ο άλλος. «Για να μάθουμε ποια είναι η
αλήθεια, θα πρέπει να συνδέσουμε όλα τα κομμάτια», είπε ο τρίτος, κι
έτσι συνέχισαν να συζητούν στο δρόμο για το σπίτι.
Ο μαχαραγιάς
χαμογέλασε ευχαριστημένος, γιατί αναγνώρισε για άλλη μια φορά πόσο σοφοί
ήταν οι πέντε τυφλοί που συνειδητοποίησαν ότι για να καταλάβουν την
αλήθεια για τον ελέφαντα έπρεπε να δουν τόσο με τα δικά τους μάτια όσο
και με τα μάτια του άλλου.
Chimo Iwagami, τέως πρόεδρος της βουδιστικής Ομοσπονδίας
Για τον Βουδισμό, το θεμέλιο της πραγματοποίησης της ειρήνης δεν έγκειται στην ισορρόπηση δυνάμεων, αλλά στην υπερνίκηση του φυσικού μας ενστίκτου να σκεπτόμαστε με όρους «εμείς και αυτοί».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου